Κοροναϊός : Η ΕΕ «παίρνει το όπλο της» – Ελέγχει τις εξαγωγές εμβολίων

Εν μέσω διαμάχης με την AstraZeneca για την καθυστέρηση στις παραδόσεις εμβολίων Covid-19, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή ανακοίνωσε την Παρασκευή ότι ενεργοποιεί «μηχανισμό διαφάνειας» που θα παρακολουθεί τυχόν εξαγωγές εμβολίων που παρήχθησαν στην Ένωση.

Εμβόλια θα επιτρέπεται να εξαχθούν μόνο εφόσον συνοδεύονται από ειδική άδεια, διευκρίνισε σε συνέντευξη Τύπου η επίτροπος Υγείας Στέλλα Κυριακίδου.

«Ανακοινώνουμε σήμερα σύστημα που θα μας επιτρέψει να γνωρίζουμε εάν εξάγονται εμβόλια από την ΕΕ. Αυτή η αυξημένη διαφάνεια συνοδεύεται από την υποχρέωση της ΕΕ να αδειοδοτεί, σε συνεργασία με τις χώρες-μέλη, αυτές τις εξαγωγές εμβολίων» είπε.

Ο προσωρινός μηχανισμός θα ισχύσει μέχρι τα τέλη Μαρτίου. Από τους ελέγχους εξαιρούνται πάντως οι εξαγωγές εμβολίων προς αναπτυσσόμενες χώρες και προς την οργάνωση COVAX που διανέμει εμβόλια στα φτωχότερα κράτη, διευκρίνισε η Κυριακίδου. Επιπλέον, το νέο καθεστώς ισχύει μόνο για εξαγωγές από εταιρείες με τις οποίες η ΕΕ έχει συνάψει εκ των προτέρων συμφωνίες αγοράς.

«Οι δεσμεύσεις πρέπει να τηρούνται, και οι συμφωνίες είναι δεσμευτικές» τόνισε η επίτροπος, απαντώντας στον ισχυρισμό της AstraZeneca ότι δεν είναι νομικά υποχρεωμένη να παραδώσει τις 80 εκατομμύρια δόσεις που είχε υποσχεθεί στην ΕΕ για το πρώτο τρίμηνο του έτους.

«Είναι λογικό για την ΕΕ να παρακολουθεί το πώς δαπανήθηκαν τα χρήματα που διατέθηκαν μέσω των συμφωνιών αγοράς, ειδικά όταν διαφαίνονται ελλείψεις» ανέφερε η Επιτροπή σε ανακοίνωσή της.

Πρακτικά, ο νέος μηχανισμός ίσως επιτρέψει στην ΕΕ να καλύψει το κενό στις παραδόσεις της AstraZeneca με εμβόλια που παράγονται σε εργοστάσιο της εταιρείας στη Βρετανία, εργοστάσιο που καλύπτεται από το συμβόλαιο με την ΕΕ. Η εταιρεία όμως υποστηρίζει ότι η παραγωγή του συγκεκριμένου εργοστασίου πρέπει να διατεθεί στη Βρετανία, με την οποία είχε υπογράψει συμβόλαιο πριν καταλήξει σε συμφωνία με την ΕΕ.

Στην ίδια συνέντευξη Τύπου, ο αντιπρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής και επίτροπος Εμπορίου, Βάλντις Ντομπρόβσκις, διευκρίνισε πως ο μηχανισμός έχει αναδρομική ισχύ: «Οι εταιρείες είναι υποχρεωμένες να παρουσιάσουν πληροφορίες για τις εξαγωγές που έκαναν τους τελευταίους τρεις μήνες, κάτι που θα ρίξει φως και στις εξαγωγές των τελευταίων εβδομάδων» δήλωσε ο Ντομπρόβσκις.

Δημοσιεύματα των προηγούμενων ημερών ήθελαν τη Γερμανία να πιέζει για απαγόρευση εξαγωγών, ωστόσο η Κομισιόν θεώρησε πως ένα τέτοιο μέτρο θα ήταν υπερβολικό και αντιπρότεινε τη δημιουργία μηχανισμού παρακολούθησης.

Το σχέδιο της ΕΕ συμμορφώνεται με τη διεθνή εμπορική νομοθεσία και έχει γνωστοποιηθεί στον Παγκόσμιο Οργανισμό Εμπορίου, δήλωσε η Κυριακίδου.

Στη δημοσιότητα το συμβόλαιο με την AstraZeneca

Νωρίτερα την Παρασκευή το εμβόλιο της Astra έγινε το τρίτο που λαμβάνει έκτακτη άδεια κυκλοφορίας στην ΕΕ μετά τη θετική γνωμοδότηση του Ευρωπαϊκού Οργανισμού Φαρμάκων (EMA).

Στο μεταξύ η Ευρωπαϊκή Επιτροπή έδωσε στη δημοσιότητα το συμβόλαιό της με την AstraZeneca, επίκεντρο της νομικής διαμάχης για το κατά πόσο η εταιρεία είναι υποχρεωμένη να παραδώσει τα εμβόλια Covid-19 που υποσχέθηκε για το πρώτο τρίμηνο του 2021.

Η βρετανο-σουηδική εταιρεία και οι Βρυξέλλες βρίσκονται σε διένεξη μετά την ανακοίνωση της εταιρείας ότι θα παραδώσει μόνο 31 από τις 80 εκατομμύρια δόσεις που είχε υποσχεθεί λόγω προβλημάτων παραγωγής σε εργοστάσιά της εντός ΕΕ.

Το συμβόλαιο, από το οποίο έχουν απαλειφθεί ορισμένα εμπιστευτικά δεδομένα, είναι διαθέσιμο εδώ.

Η Κομισιόν πίεσε την Astra για δημοσιοποίηση του συμβολαίου μετά την εμπρηστική συνέντευξη του διευθύνοντος συμβούλου της εταιρείας Πασκάλ Σαριό, ο οποίος δήλωσε στην ιταλική La Repubblica ότι βάσει της συμφωνίας η Astra είναι υποχρεωμένη να καταβάλλει «τη μέγιστη προσπάθεια» να παραδώσει τις συμφωνημένες ποσότητες, χωρίς όμως να δεσμεύεται νομικά.

Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή διαφώνησε και απαίτησε από την εταιρεία να συμπληρώσει το κενό με εμβόλια που παράγονται σε εργοστάσιό της στη Βρετανία και κανονικά προορίζονταν για την αγορά του Ηνωμένου Βασιλείου.

Η επίτροπος Υγείας Στέλλα Κυριακίδου απάντησε στον Σοριό ότι η ερμηνεία που έδωσε στη συμφωνία είναι «εσφαλμένη και απαράδεκτη». Υποστήριξε επίσης ότι δύο μονάδες παραγωγής της AstraZeneca στη Βρετανία καλύπτονται από τη συμφωνία με την ΕΕ, κάτι που επιβεβαιώνεται στο κείμενο του συμβολαίου.

«Υπάρχουν δεσμευτικοί όροι και το συμβόλαιο είναι απολύτως ξεκάθαρο» δήλωσε η πρόεδρος της Επιτροπής Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν λίγη ώρα πριν δημοσιοποιηθεί το κείμενο.