Ελληνική Επανάσταση: Τέσσερις εκδηλώσεις για τον εορτασμό της διακοσιετηρίδας που δεν πρέπει να χάσουμε

Τι σημαίνει η συμπλήρωση των 200 ετών από την επανάσταση που έφερε την ίδρυση του σύγχρονου ελληνικού κράτους; Πώς τα γεγονότα του χθες σημαδεύουν το σήμερα; Τι άλλο έχουμε να μάθουμε για τη σημαντικότερη στιγμή της ελληνικής ιστορίας;

Αυτές και περισσότερες απαντήσεις υπόσχεται να μας προσφέρει μια σειρά από μοναδικές εκδηλώσεις που πρόκειται να πραγματοποιηθούν εντός του 2021 αλλά και του 2022, από μια Πρωτοβουλία φορέων και κοινωφελών ιδρυμάτων, στην καρδιά των οποίων βρίσκεται η Εθνική Τράπεζα. Με την αρχή να γίνεται ήδη από την τελευταία εβδομάδα του Ιανουαρίου, συγκεντρώσαμε τις τέσσερις εκδηλώσεις που ξεχωρίσαμε για το αμέσως επόμενο διάστημα.

Μια πρωτοβουλία με φιλόδοξους στόχους

Μέσα από συνέδρια, ερευνητικά και εκπαιδευτικά προγράμματα, υποτροφίες, εκδόσεις, μουσικές εκδηλώσεις, εκθέσεις και αφιερώματα στην Αθήνα και σε άλλες ελληνικές πόλεις –αλλά και σε χώρες που έδωσαν το «παρών» στην Ελληνική Επανάσταση, όπως η Μεγάλη Βρετανία, η Ελβετία, η Γερμανία, η Ιταλία και η Γαλλία- η Πρωτοβουλία 1821-2021 φιλοδοξεί όχι μόνο να μας βοηθήσει να κατανοήσουμε βαθύτερα το παρελθόν μας, αλλά και να στοχαστούμε για τους τρόπους που αυτό συνδέεται με το σήμερα, χαράσσοντας εντέλει τις διαδρομές μας προς το αύριο.

Βασικό αξίωμα της Πρωτοβουλίας, εξάλλου, ενός φορέα που «γεννήθηκε» από την Εθνική Τράπεζα, η οποία αποφάσισε να προσεγγίσει τα μεγαλύτερα Ιδρύματα της χώρας για τη σύστασή του, είναι ότι η Ιστορία αποτελεί πηγή έμπνευσης για το μέλλον. Αυτή ακριβώς τη θέση επιδιώκει να αποδείξει μέσα από τον σχεδιασμό και την υλοποίηση επιστημονικών, καλλιτεχνικών και πολιτιστικών δράσεων που θα αποκρυπτογραφήσουν το παρελθόν της χώρας μας και τις φανερές και υπόγειες συνδέσεις του με το σήμερα.

Τέσσερις εκδηλώσεις που δεν πρέπει να χάσετε

Ένα συμπόσιο για τους κινδύνους του σήμερα

Ελαφρώς απροσδόκητα, το πρόγραμμα εκδηλώσεων της Πρωτοβουλίας 1821-2021 ανοίγει την αυλαία του με ένα συμπόσιο που αφορά ένα θέμα της επικαιρότητας και συγκεκριμένα το φλέγον ζήτημα της πανδημίας. Στο συμπόσιο με τίτλο «Επιδημίες: Μια μεγάλη διαχρονική απειλή, μια πρόκληση για το μέλλον», που βρίσκεται ήδη σε εξέλιξη σε διαδικτυακό περιβάλλον από τις 27 Ιανουαρίου και ολοκληρώνεται στις 30 Ιανουαρίου από το Ινστιτούτο Παστέρ και άλλους φορείς, όπου κορυφαίοι επιδημιολόγοι, νομικοί, ιστορικοί, ψυχίατροι και ψυχολόγοι από την Ελλάδα και το εξωτερικό θα συζητήσουν μέσα από τις εισηγήσεις τους για επιδημίες που έχουν σημαδέψει την ανθρώπινη ιστορία.

Η συγκεκριμένη εκδήλωση, όχι απλώς δεν έρχεται σε σύγκρουση με το ευρύτερο περιεχόμενο και τις στοχεύσεις της Πρωτοβουλίας: Αναδεικνύει ακριβώς τη σημασία της ιστορικής συνέχειας, του τρόπου με τον οποίο το χθες πληροφορεί το σήμερα, αλλά και την αξία που έχει η μελέτη της ιστορίας για τη δημιουργία προοπτικής για το μέλλον.

Δεκατρείς φρέσκες αναγνώσεις

Δεκατρείς νέοι ιστορικοί (διδάκτορες, υποψήφιοι διδάκτορες ή/και διπλωματούχοι ιστορικών σπουδών) που συνδέονται με το Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης, κλήθηκαν να εκπονήσουν πρωτότυπες εργασίες αντλώντας από αρχειακό υλικό που σχετίζεται με το 1821. Οι καρποί του έργου τους θα παρουσιαστούν στις 26 και 27 Μαρτίου από την Αίθουσα Τελετών της Παλαιάς Φιλοσοφικής Σχολής του ΑΠΘ, ενώ στη συνέχεια θα εκδοθούν με τη μορφή συλλογικού τόμου. Η ερευνητική φαντασία συνδυάζεται με την ακτινοβολία της Ελληνικής Επανάστασης στο χώρο και τον χρόνο, για να δημιουργήσει ερευνητικό έργο σε ένα πλήθος θεματικών, από τις εικαστικές αναπαραστάσεις των αγωνιστών του 1821, μέχρι το μακεδονικό Ζάλογγο, το αρματωλίκι, τις Εφημερίδες της Επανάστασης αλλά και τις επιδράσεις του Ελληνικού Αγώνα στην πολιτική και καλλιτεχνική ζωή άλλων χωρών.

Μια έκθεση κεντρική και… αποκεντρωμένη

Το πραγματικό στολίδι των εκδηλώσεων της Πρωτοβουλίας, θα παραδοθεί στο κοινό από τον Μάρτιο του 2021. Πρόκειται για την κεντρική επετειακή έκθεση του Εθνικού Ιστορικού Μουσείου που φέρει τον τίτλο ΕΠΑΝΑΣΥΣΤΑΣΗ ’21 και η οποία εντυπωσιάζει με τις καινοτομίες της.

Κατ’ αρχάς θα είναι η πρώτη έκθεση για την Επανάσταση που εμπλουτίζεται με διαδραστικό εκπαιδευτικό υλικό, το οποίο «ζωντανεύει» το περιεχόμενό της για τους μικρούς και μεγάλους επισκέπτες. Η έκθεση ξεκινά από την προετοιμασία και το ξέσπασμα του Εθνικού Αγώνα, μιας από τις πρώτες εθνικές επαναστάσεις στον κόσμο, και καλύπτει όλο το φάσμα των σημαντικών της χαρακτηριστικών, μέχρι και την ακτινοβολία της που φτάνει στο σήμερα και την παρακαταθήκη που άφησε στις επόμενες γενιές, μέσα από σπάνια κειμήλια και αρχειακό υλικό.

Στοιχείο που εντυπωσιάζει είναι και η έμφαση που δίνει στη μετατροπή των πρωταγωνιστών του 1821 σε ήρωες, εξαιτίας των εξαιρετικών καταστάσεων που βίωσαν, αλλά και των μοναδικών κοινωνικών και ιδεολογικών εμπειριών τους. Αυτή η μετατόπιση δεν είναι ζήτημα προσωπικό: Διαμόρφωσε το σύγχρονο ελληνικό έθνος, όχι μόνο ως προς τα χερσαία και υδάτινα σύνορά του, αλλά και σε ό,τι αφορά τον τρόπο που οι σημερινοί Έλληνες βλέπουμε τον κόσμο.

Το πιο καινοτόμο χαρακτηριστικό της, όμως, ίσως αφορά το ταξίδι της εκείνο που δεν πραγματοποιείται μόνο στον χρόνο, αλλά και στο χώρο. Με αφετηρία την Αθήνα, τον Μάρτιο του 2021, η έκθεση θα διασχίσει ολόκληρη την Ελλάδα, κάνοντας στάση σε έντεκα πόλεις με κεντρική σημασία για την Επανάσταση. Στο τέλος αυτής της ιστορικής διαδρομής, θα λειτουργήσει ως πλωτή έκθεση, συμβολίζοντας έτσι με τον πιο ξεκάθαρο τρόπο τη σημασία των απελευθερωτικών γεγονότων που διαδραματίστηκαν στις ελληνικές θάλασσες.

Συναυλία από τη Συμφωνική Ορχήστρα του Λονδίνου

Με αφορμή τα 200 χρόνια από την Επανάσταση του 1821, η Συμφωνική Ορχήστρα του Λονδίνου  (London Symphony Orchestra) αφιερώνει την πρώτη συναυλία της χρονιάς στην Ελλάδα. Υπό τη διεύθυνση του Sir Simon Rattle και με σολίστ τον Λεωνίδα Καβάκο, η ακουστική εμπειρία που θα προσφέρει ξεχωρίζει ανάμεσα στις υπόλοιπες.  Η συναυλία θα ξεκινήσει με τη συμφωνική απόδοση του Εθνικού μας Ύμνου, αφιερωμένος στην Ελλάδα, στην επέτειο της Επανάστασης καθώς και στον βρετανικό φιλελληνισμό.

Στο πρόγραμμα περιλαμβάνονται διάσημα έργα όπως το Κοντσέρτο για Βιολί του Μπεργκ και τη Συμφωνία Νο 9 – «Η Μεγάλη Συμφωνία» του Σούμπερτ, έργα που περιγράφονται ως μια «μουσική από την καρδιά» και μία «αιώρηση από τη βαθιά θλίψη στην απέραντη χαρά».

Τη συναυλία υποστηρίζει η Εθνική Τράπεζα στο πλαίσιο της Πρωτοβουλίας  1821-2021. Η εκδήλωση έχει ήδη μαγνητοσκοπηθεί στον ναό του St. Luke (με όλα τα απαραίτητα προστατευτικά μέτρα λόγω Covid-19). Εμείς δίνουμε ραντεβού για να την παρακολουθήσουμε στις 30 Ιανουαρίου, στις 18:30 σε μια ειδική εκπομπή διάρκειας 90 λεπτών, με σχόλια του κ. Αλέξη Κωστάλα. Επιπλέον, θα είναι διαθέσιμη στα κανάλια της Πρωτοβουλίας για 30 ημέρες.

Αντλώντας από το παρελθόν για να οικοδομήσουμε το μέλλον

Συνολικά, τα δεκαπέντε κοινωφελή και πολιτιστικά ιδρύματα από κοινού με την Εθνική Τράπεζα που έχει αναλάβει την πολυεπίπεδη υποστήριξη μεγάλου μέρος των εκδηλώσεων, πρόκειται να παρουσιάσουν στο ελληνικό και διεθνές κοινό περισσότερες από 120 σημαντικές δράσεις. Ανάμεσά τους, ξεχωρίζουν συνέδρια με ανθρωπιστικό περιεχόμενο, ιστορικά ερευνητικά προγράμματα, εκθέσεις με ιστορικά κειμήλια και διαδραστικά εκθέματα, αλλά και μουσικές συναυλίες στο εξωτερικό, αφιερωμένες στη χώρα μας. Επιπλέον, στο πλαίσιο της Πρωτοβουλίας, το Μορφωτικό Ίδρυμα της Εθνικής Τράπεζας πρόκειται να εκδώσει νέα βιογραφία του Ιωάννη Καποδίστρια, εξασφαλίζοντας ότι το έργο του θα συνεχίσει να συνοδεύει τις νέες γενιές των Ελλήνων.

Μάθετε περισσότερα για την Πρωτοβουλία 1821-2021, το πρόγραμμα δράσεών της αλλά και πώς μπορείτε να συμμετέχετε σε αυτές εδώ.