Η Ειρήνη Τσεσμελή δίνει φωνή και δύναμη στις Μονογονεϊκές Οικογένειες

Η πανδημία και η καραντίνα ξεγύμνωσαν παθογένειες ετών, νομοθετικά κενά και αποκάλυψαν τις τρομακτικές δυσκολίες που περνούν, ούτως ή άλλως, κάποιοι άνθρωποι στην ζωή τους. Οι μονογονεϊκές οικογένειες αποτελούν για το ελληνικό περιβάλλον μια «παραμελημένη πραγματικότητα» των τελευταίων χρόνων, κατά τα οποία ο πυρήνας του κλασικού οικογενειακού μοντέλου άρχισε να διασπάται.

Ανέκαθεν, φυσικά, μητέρες (και σε μικρότερο βαθμό, πατέρες) μεγάλωναν ολομόναχοι το παιδί ή τα παιδιά τους. Μια γυναίκα που πέρασε τις δικές της δυσκολίες για τις οποίες επιλέγει να μη μιλήσει αναλυτικά, αποφάσισε να κάνει ένα δυναμικό βήμα προς το μέρος των οικογενειών που έχουν ανάγκη βοήθεια και υποστήριξη.

Η Ειρήνη Τσεσμελή ίδρυσε πριν από δύο χρόνια τον Σύλλογο Μονογονεϊκής Οικογένειας και ήδη έχει πετύχει σημαντικά πράγματα για παιδιά και γονείς (ιδίως γυναίκες) που ανήκουν σε ευπαθείς ομάδες και που παλεύουν να ζήσουν σε ένα αβέβαιο οικονομικά και κοινωνικά περιβάλλον.

Πώς γεννήθηκε ο Σύλλογος; Με ποια αφορμή;

Επειδή ήρθα σε επαφή με πάρα πολύ κόσμο αφού κατέβαινα για τις βουλευτικές στα Νότια Προάστια, ήρθαν πάρα πολλές γυναίκες που μου εξέθεσαν τα προβλήματα που αντιμετωπίζουν και μου ζήτησαν να τις θυμηθώ. Έδωσα λοιπόν μια υπόσχεση ότι θα κάνω ό,τι χρειαστεί για να βοηθήσω. Δεν σας κρύβω ότι κι εγώ είμαι Μονογονεϊκή Οικογένεια και, από το 2013, αντιμετωπίζω πάρα πολλές δυσκολίες. Ειδικά στην αρχή, ήταν φοβερά δύσκολα. Δεν είχα δουλειά,  δεν έπαιρνα διατροφή και δεν είχα καμία πηγή εισοδήματος, αλλά δεν είχα σκεφτεί ποτέ ότι είναι τόσες πολλές οι οικογένειες που δοκιμάζονται με αυτόν τον τρόπο. Έτσι, μέσα στα δικά μου προβλήματα επιβίωσης δεν σκέφτηκα ότι μπορεί να υπάρχουν κι άλλοι με παρόμοια και μεγαλύτερα. Μέσα λοιπόν από την υπαρκτή και πραγματική ανάγκη του κόσμου, ιδρύθηκε ο Σύλλογος Μονογονεϊκή Οικογένεια & Γυναίκα για να υποστηρίξει για να στηρίξει για να διεκδικήσει τα δίκαια και τα σωστά. Διότι, η οικογένεια είναι ο πυρήνας της κοινωνίας και τα παιδιά μας το αύριο της χώρας μας.

Ποιο κρατικό κενό φιλοδοξεί να αναπληρώσει ή συμπληρώσει ο Σύλλογος; Τι προσφέρει ακριβώς στις μονογονεϊκές οικογένειες κατά τα δύο χρόνια λειτουργίας του;

Ο σύλλογός μας θέλει και προσπαθεί να είναι δίπλα στους ανθρώπους που έχουν ανάγκη, δίπλα στις κοινωνικά ευπαθείς ομάδες δίπλα στα παιδιά. Δεν φιλοδοξούμε λοιπόν, αλλά διεκδικούμε τα ανθρώπινα, τα δίκαια και τα σωστά. Οι απαιτήσεις της εποχής, τα δεδομένα και το σύνολο του κοινωνικού ιστού έχει αλλάξει, γι’ αυτό είναι μείζονος σημασίας να υπάρξει ένα νομοθετικό πλαίσιο που θα εξυπηρετεί τις ανάγκες των ανθρώπων που έχουν ανάγκη σε όλα τα επίπεδα: εργατικό, ασφαλιστικό για την κάλυψη των άνεργων και των παιδιών, σε επίπεδο φορολογικό, το οικογενειακό το περιμένουμε έτσι κι αλλιώς.

Τι σημαίνει αυτό στην πράξη για εσάς;

Για παράδειγμα,  στην διάρκεια του πρώτου lockdown ήρθαμε σε επαφή με το υπουργείο εσωτερικών και με τους Δήμους κατ’επέκταση και καλύφθηκαν προβλήματα σίτισης. Η κυρία Δόμνα Μιχαηλίδου ,κατόπιν αιτήματός μας, έδωσε ένα επίδομα Μονογονεϊκής Οικογένειας μέσα από το επίδομα Κοινωνικής Αλληλεγγύης και την ευχαριστούμε θερμά, γιατί ακόμη και το πιο λίγο είναι πολύ σημαντικό για τους ανθρώπους που βρίσκονται κάτω από τα όρια της φτώχειας. Συναντήσαμε επίσης τον κύριο Στάσση, Πρόεδρο της ΔΕΗ με αίτημα για μείωση χρέωσης στις κοινωνικά ευπαθείς ομάδες και μας υποσχέθηκε ότι μετά το καλοκαίρι θα το φτιάξει- και το έκανε! Επίσης,  λάβαμε χορηγία από τον κύριο Στάσση και την ΔΕΗ για την Πανελλαδική Έρευνα που διεξάγεται μέσω της σελίδας μας www.monogoneikioikogenia.com, ώστε να έχουμε την μελέτη για τις Μονογονεϊκές Οικογένειες στην Ελλάδα

Βλέπετε, οι ανάγκες είναι τεράστιες και οι καταστάσεις διαμορφώνουν κάθε φορά τις κινήσεις μας. Σε συνεργασία με τους φορείς και τα αρμόδια υπουργεία, ζητάμε την εξασφάλιση και την πρόνοια που είναι υποχρεωμένο να επιδείξει το κράτος απέναντι στους πολίτες της σύμφωνα με την καταπολέμηση της φτώχειας και τον χάρτη των θεμελιωδών ανθρωπίνων δικαιωμάτων της στέγης. Έχουμε ζητήσει την νομοθέτηση αυτών σύμφωνα με την διάταξη 2018/0202 της Ευρωπαϊκής Ενωσης, και έχουμε ζητήσει σχετικά με τα κόκκινα δάνεια και τους πλειστηριασμούς ειδική μέριμνα. Αναμένουμε και εργαζόμαστε σκληρά.

Έχετε συναντήσει περιπτώσεις μονογονεϊκών οικογενειών με πατέρα στον ρόλο του γονιού; 

Έχουμε μέλη στον Σύλλογό μας μπαμπάδες οι οποίοι προέρχονται από χηρεία και από διαζύγιο και είμαστε δίπλα τους για την στήριξη των δικαιωμάτων συμβουλευτικά και υποστηρικτικά. Για εμάς, δεν έχει σημασία το φύλο: όλοι είναι άνθρωποι, όλοι είναι γονείς όλοι έχουν παιδιά  και όλοι μας έχουμε ανάγκες, ελπίδες και όνειρα.

Ποια είναι μερικά από τα βασικά προβλήματα των οικογενειών με τις οποίες συνομιλείτε; Ποια ανάγκη τους σημαντική εντοπίζετε επανειλημμένα;

Κάθε περίπτωση είναι ξεχωριστή και οι ανάγκες είναι πάρα πολλές,όμως εμείς δεχόμαστε  ως  κοινό παρονομαστή την εργασία με παράλληλη εξασφάλιση της φροντίδας των παιδιών που επιβαρύνει την ανάγκη για επιβίωση και την οικονομία της οικογένειας. Εάν εξασφαλιζόταν η εργασία και η φύλαξη του παιδιού, να είστε σίγουροι ότι θα είχαμε ξεπεράσει έναν τεράστιο σκόπελο. Για τον λόγο αυτό, έχουμε έρθει σε συνάντηση με την διοίκηση του ΟΑΕΔ κύριο Μακρή και τον κύριο Πρωτοψάλτη που πραγματικά ευχαριστούμε πολύ για την αμεσότητα και την αλληλεγγύη που επέδειξαν στις ανάγκες των κοινωνικά ευπαθών ομάδων  και των Μονογονεϊκών Οικογενειών. Οι εργασιακοί σύμβουλοι του ΟΑΕΔ σε όλη την Ελλάδα έχουν δώσει ένα συγκεκριμένο ημερήσιο χρόνο για την κάλυψη θέσεων άνεργων μαμάδων με παιδιά, ενώ βγήκαν προγράμματα για την Γυναίκα την Μονογονεϊκή Οικογένεια και τις Κοινωνικά Ευπαθείς Ομάδες όπως μας είχαν υποσχεθεί.

«Είναι ευτυχία να παίρνεις ένα χαμόγελο ανακούφισης» (φωτογραφία: Αντώνης Morgan Κωνσταντουδάκης)

Πώς είναι διαμορφωμένη η δική σας καθημερινότητα; Μιλήστε μας για εσάς, την ρουτίνα σας, την γειτονιά σας.

Πολλή, πολλή, πολλή δουλειά είναι η καθημερινότητά μου, μαζί με τους συνεργάτες συμβουλεύουμε, λύνουμε προβλήματα που χρίζουν άμεσης διαχείρισης, είμαστε σε επικοινωνία με όλους τους φορείς για να γίνεται και έργο παράλληλα. Βέβαια, λόγω και της δουλειάς μου (είμαι φοροτεχνικός -λογίστρια- οικονομικός σύμβουλος) καταλαβαίνετε ότι ήδη υπάρχει τρομερή πίεση. Ξεκινάω το πρωί και τελειώνω πολλές φορές την άλλη μέρα το πρωί. Όμως, μου είναι αδύνατον να σταματήσω να στηρίζω και να υποστηρίζω τους ανθρώπους, γιατί όλοι μας είμαστε παιδιά του Θεού. Είναι ευτυχία να παίρνεις ένα χαμόγελο ανακούφισης από ανθρώπους που βρίσκονται σε απόγνωση. Οι εποχές είναι αδιανόητες γιατί ποιος πίστευε ότι παγκοσμίως μια πανδημία θα καθήλωνε τα πάντα; Στην γειτονιά μας, στον Άλιμο, όπου βρίσκεται η έδρα του γραφείου μας, ο Δήμαρχός μας, Ανδρέας Κονδύλης, είναι δίπλα μας και στηρίζει το έργο μας σε ότι έχουμε χρειαστεί. Κατ’ αρχάς, μας παραχώρησε δωρεάν την έδρα του συλλόγου μας και τον ευχαριστούμε από καρδιάς.

Προσφάτως, στείλατε επιστολή και ζητήσατε  laptop από το Υπουργείο Παιδείας για τα παιδιά μονογονεϊκών οικογενειών; Τι έχει συμβεί εν τω μεταξύ;

Ζητήσαμε laptop για τα παιδιά με την εξ αποστάσεως εκπαίδευση ήδη από  το πρώτο lockdown και συνεχίσαμε και στο δεύτερο lockdown. Τα παιδιά για εμάς είναι ο βασικός άξονας όλων μας των προσπαθειών, γιατί αυτά είναι η ζωή μας, το κληροδότημά μας, το αύριο της χώρας μας… Μαθαίναμε, λοιπόν κάθε τόσο, για την τεράστια στεναχώρια τους και την λύπη τους, διότι η μαμά δεν είχε χρήματα για να υποστηρίξει την τηλεκπαίδευση.Γιατί λοιπόν τέτοια αδικία; Γιατί να αισθάνονται υποδεέστερα από τα άλλα παιδιά; Ευθύνονται για την κατάσταση ή για την οικονομική αδυναμία ή για αυτά που δεν προέβλεψαν οι αρμόδιοι; Στείλαμε και στο γραφείο του Πρωθυπουργού σχετική ενημερωτική επιστολή.

Προτείναμε, συγκεκριμένα,  ένα voucher που να καλύπτει την ανάγκη για laptop με διασταύρωση εισοδηματικά κριτήρια, αφού πλέον η ψηφιοποίηση το επιτρέπει και το αίτημά μας εγκρίθηκε. Ευχαριστούμε θερμά την κυρία Κεραμέως, γιατί με την απόφασή της έδωσε μια νέα διάσταση για την δημόσια εκπαίδευση σε ένα νέο μοτίβο που η εποχή επιτάσσει. Άλλωστε, έκανε χαρούμενα και τα παιδιά και τους γονείς.

Τι στόχους έχετε ως Πρόεδρος του Συλλόγου για το 2021;

Έναν και μοναδικό στόχο: την θέσπιση νομοθετικού πλαισίου για τις Μονογονεϊκές Οικογένειες, που θα τις εξασφαλίζει εργασιακά, ασφαλιστικά και οικονομικά. Σκοπός είναι, φυσικά, το ενδιαφέρον του κράτους. Έχουν αλλάξει τόσο πολύ οι καταστάσεις στον τομέα της οικογένειας. Από πυρηνικές οικογένειες οι περισσότερες μετατρέπονται σε μονογονεϊκές και δεν υπάρχει πρόβλεψη για τίποτα. Ο αγώνας είναι ανισοβαρής, προσωπικός, δύσκολος. Αυτό θα ήθελα να αλλάξει: το κράτος να προβλέψει, να εξασφαλίσει και να δημιουργήσει τις προϋποθέσεις για τους πολίτες του και για το αύριο των παιδιών μας.Σε κάθε περίπτωση, εάν δεν καλυφθούν οι ανάγκες θα είμαστε δίπλα στους ανθρώπους και θα κάνουμε ό,τι γίνεται και ό,τι δεν γίνεται μέχρι την αναγνώριση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων μας.

Ποια είναι η άποψή σας για το καυτό θέμα της Συνεπιμέλειας το οποίο συζητείται, όπως είναι λογικό, πολύ συχνά τελευταία;

Οι άνθρωποι χωρίζουν γιατί υπάρχουν προβλήματα, γιατί  δεν είναι δυνατόν να συμβιώσουν και, τις περισσότερες φορές, ούτε καν να επικοινωνήσουν, διότι υπάρχει θυμός και από τις δύο πλευρές ανάλογα και με το ποιος αισθάνεται πιο αδικημένος. Όμως, ως γονείς οφείλουν απέναντι στα παιδιά τους φροντίδα και συμπαράσταση. Είναι άδικο για την γυναίκα να αντιμετωπίζει και να επωμίζεται τα βάρη και τις υποχρεώσεις μόνη της. Από την άλλη, έχουμε γίνει κοινωνοί δύσκολων καταστάσεων, που οι μπαμπάδες τηλεφωνούν στις μαμάδες και τις απειλούν ότι τώρα με την Συνεπιμέλεια θα τους πάρουν το παιδί .Καταθέσαμε λοιπόν σχετικό αίτημα για την Συνεπιμέλεια και κατόπιν συνάντησης με τον κ. Τσιάρα (Υπουργό Δικαιοσύνης) επικοινωνήσαμε τις θέσεις μας , για διαμεσολάβηση, όχι στον ισοκαταμερισμό χρόνου και στην εναλλασσόμενη κατοικία. Για εμάς, η Συνεπιμέλεια δεν είναι εμπόδιο. Οι άνθρωποι που την θέλουν, επιλέγουν μόνοι τους την Συνεπιμέλεια, δεν χρειάζονταν μέχρι σήμερα νομοθετικό πλαίσιο, αφού ούτως ή άλλως και ο πατέρας και η μητέρα έχουν υποχρεώσεις και ευθύνες απέναντι στα παιδιά τους. Η γυναίκα στην Ελλάδα κατά ένα ποσοστό γύρω στο 95%  είναι η αρχηγός Μονογονεϊκών Οικογενειών. Γνωρίζετε βέβαια ότι είναι πάρα πολλές οι γυναίκες  που δεν λαμβάνουν διατροφή, όχι γιατί δεν το δικαιούνται, αλλά γιατί δεν μπορούν να το στηρίξουν σε οικονομικό πλαίσιο σχετικά με τις αμοιβές των νομικών και τα έξοδα δικαστηρίων.

Πράγματι, απλώς το ζήτημα της Συνεπιμέλειας φαίνεται πως ήδη ξεσηκώνει αρκετούς δικαστικούς αγώνες…

Το γνωρίζουμε και γι ‘ αυτόν τον λόγο προτείναμε την διαμεσολάβηση και δωρεάν παροχή νομικής υποστήριξης και λάβαμε υπόσχεση ότι θα συμπεριληφθεί στο νομοσχέδιο. Επιπρόσθετα, ζητήσαμε τα ευεργετήματα της συνεπιμέλειας από το Υπουργείο Εργασίας για τον μόνο γονέα όπως ακριβώς γίνεται και στα άλλα κράτη μέλη, δηλαδή το Επίδομα Μονογονεϊκής Οικογένειας με μηνιαία καταβολή σαν μισθό κι επίδομα διατροφής σύμφωνα με τις διατάξεις της Ευρωπαϊκής Ενωσης. Συνεπιμέλεια δεν σημαίνει ότι κάποιος από τους δύο γονείς αλλάζει ρόλο : η μαμά έχει τον ρόλο της και ο μπαμπάς τον δικό του. Το θέμα είναι όταν τα παιδιά τα έχει ο μπαμπάς ,αφού το θέλει, να είναι με δημιουργικό δίπλα τους και να μην τα παρκάρει στους γονείς του, στην νέα του σχέση, στις θείες κλπ. Τα παιδιά θέλουν τον πατέρα τους, όχι τους γύρω, και αυτό δημιουργεί συνήθως ψυχολογικό πρόβλημα στα παιδιά και άρνηση. Πάνω από όλα, μας αφορά η ψυχική υγεία του παιδιού για να εξελιχθεί ισορροπημένα και να ανοίξει τα φτερά του στην ζωή.

Τελικά, τι χρειάζεται ένα παιδί, κατά την άποψή σας, για να μεγαλώσει υγιές και ευτυχισμένο;

Το ιδανικό είναι να μεγαλώνουν σε ένα υγιές περιβάλλον και ιδανικά και με τους δύο τους γονείς. Το πιο βασικό όμως όλων, θα το ξαναπώ, είναι η ψυχολογική και ψυχική υγεία των παιδιών. Γι’ αυτό, άλλωστε, ζητήσαμε  για λογαριασμό του συλλόγου μας από την Ελληνικό Κέντρο Ψυχικής Υγείας και Έρευνας μια μελέτη σχετικά με τα παιδιά διαζευγμένων Μονογονεϊκών Οικογενειών και τις θετικές ή αρνητικές επιπτώσεις σχετικά με την Συνεπιμέλεια. Τα παιδιά χρειάζονται αγάπη και από τους δύο τους γονείς, δεν αντέχουν τους τσακωμούς και τα δικαστήρια διότι η ψυχολογία των γονιών επηρεάζει άμεσα την ψυχολογία και την ψυχική υγεία των παιδιών.Υπάρχουν καταστάσεις με ενδοοικογενειακή βία ή άλλες ιδιαίτερες καταστάσεις που πραγματικά η διαχείριση εκεί είναι τελείως διαφορετική…

Μας ενδιαφέρουν πρωτίστως τα παιδιά, αυτά είναι το μέλλον μας, σε αυτά παραδίδουμε την σκυτάλη» (φωτογραφία: Αντώνης Morgan Κωνσταντουδάκης)