Βρετανία – Brexit : «Πήγε για επίσκεψη και βρέθηκε κλειδωμένος σε κελί!»

Γιάννης Ανδριτσόπουλος

Τις οδυνηρές επιπτώσεις του Brexit βίωσε, με τον πιο εφιαλτικό τρόπο, ένας 26χρονος Ελληνας ο οποίος ταξίδεψε στο Λονδίνο για να δει την κοπέλα του αλλά βρέθηκε κρατούμενος επί μία ολόκληρη εβδομάδα επειδή «δεν είχε βίζα για να εργαστεί». Η πρωτοφανής υπόθεση, που αποκαλύπτουν σήμερα «ΤΑ ΝΕΑ», προκάλεσε την έντονη διαμαρτυρία της ελληνικής πρεσβείας στο Λονδίνο προς τη βρετανική κυβέρνηση, αλλά και σφοδρές αντιδράσεις από οργανώσεις για τα δικαιώματα των Ευρωπαίων στη Βρετανία. Ο νεαρός κρατήθηκε επί επτά ημέρες σε κέντρο κράτησης μεταναστών έξω από το αεροδρόμιο Χίθροου. Επί 12 ώρες την ημέρα τον είχαν κλειδωμένο σε έναν θάλαμο-κελί χωρίς θέρμανση, με την εξωτερική θερμοκρασία το βράδυ να φτάνει τους -3 βαθμούς Κελσίου. «Είμαι σοκαρισμένος. Δεν ξέρω εάν θα μπορέσω να συνέλθω από τον εφιάλτη που έζησα», λέει στα «ΝΕΑ» ο Σωτήρης Κωνσταντάκος. Είναι η πρώτη φορά μετά το Brexit που πολίτης κράτους-μέλους της Ευρωπαϊκής Ενωσης βρίσκεται κρατούμενος στη Βρετανία και απελαύνεται για λόγους που σχετίζονται με το νέο μεταναστευτικό καθεστώς.

Ο Γολγοθάς του 26χρονου άρχισε το απόγευμα της Τετάρτης 20 Ιανουαρίου, όταν προσγειώθηκε στο Χίθροου με σκοπό να επισκεφθεί την ελληνίδα κοπέλα του, η οποία μένει στο Λονδίνο εδώ και ενάμιση μήνα. «Ηρθα για να περάσω μαζί της δύο-τρεις εβδομάδες. Κάποιοι φίλοι με είχαν συμβουλεύσει να δηλώσω στις Αρχές του αεροδρομίου ότι έρχομαι για να βρω δουλειά, με το σκεπτικό ότι εάν έλεγα πως είμαι εδώ για τουρισμό δεν θα με άφηναν να μπω λόγω του λόκνταουν». Η «έμπνευση» αυτή αποδείχθηκε τουλάχιστον ατυχής… «Το ξέρετε ότι έχουμε βγει από την ΕΕ;», ήταν η κοφτή απάντηση του αξιωματικού της συνοριακής δύναμης όταν ο νεαρός τον ενημέρωσε ότι ήρθε στο Λονδίνο «για να δω το κορίτσι μου και να ψάξω για δουλειά». Ο Κωνσταντάκος, ο οποίος μένει στον Πειραιά και εργάζεται ως σερβιτόρος σε εστιατόριο στο Αιγάλεω, δεν μπορούσε να φανταστεί αυτά που θα ακολουθούσαν. «Με οδήγησαν σε έναν κλειστό χώρο και μου πήραν αποτυπώματα. Εβγαλαν φωτογραφίες και μου πήραν τις βαλίτσες.

Το έγγραφο που επιδόθηκε στον Σωτήρη Κωνσταντάκο στο οποίο του γνωστοποιείται ότι δεν μπορεί {LF}να εισέλθει στη χώρα και διατάσσεται η επαναπροώθησή του στην Ελλάδα

Εξι ώρες μετά, αφού με είχαν υποβάλει σε περισσότερους από πέντε σωματικούς ελέγχους, μου έδωσαν ένα χαρτί που έγραφε ότι απαγορεύεται να εισέλθω στη χώρα και με μετέφεραν σε εγκατάσταση εκτός του αεροδρομίου». Οι συνθήκες κράτησής του ήταν κάθε άλλο παρά ιδανικές. «Ζούσα μέσα στην αγωνία, δεν ήξερα πότε θα φύγω. Ημουν απελπισμένος. Δεν άντεχα άλλο. Με είχαν κλειδωμένο σε έναν θάλαμο χωρίς θέρμανση και κάγκελα στο παράθυρο από τις 9 το βράδυ έως τις 8 το πρωί και ξανά το μεσημέρι για μία ώρα. Τις υπόλοιπες ώρες ήμουν σε έναν μεγαλύτερο χώρο, μαζί με άλλους κρατούμενους. Μου είχαν πάρει το κινητό και τα πράγματά μου. Μου έδωσαν ένα παλιό κινητό με αγγλικό αριθμό, αλλά γρήγορα τελείωσαν οι μονάδες και δεν μπορούσα να τηλεφωνήσω. Κάποιο βράδυ, ζήτησα να πάρω ένα τηλέφωνο και δεν με άφησαν. Για να πάρω κάτι από τη βαλίτσα μου, έπρεπε να κάνω αίτηση και να περιμένω 24 ώρες. Οσες φορές ρωτούσα κάτι τους φύλακες, έπαιρνα την ίδια απάντηση: «δεν ξέρουμε τίποτε»».

Δυσάρεστες εκπλήξεις

Ο Κωνσταντάκος τηλεφώνησε στον πατέρα του στον Πειραιά, ο οποίος ειδοποίησε την πρεσβεία. Η ψυχολογική του κατάσταση γρήγορα επιδεινώθηκε, καθώς το ταξίδι της επιστροφής διαρκώς αναβαλλόταν. «Αρχικά, μου είπαν ότι θα με απελάσουν την Παρασκευή. Τέσσερις ώρες πριν από την απογείωση, έρχεται κάποιος και μου λέει: «έχω άσχημα νέα, η πτήση σου ακυρώθηκε». Εκ των υστέρων, έμαθα ότι δεν είχε ακυρωθεί. Απλά οι Βρετανοί δεν είχαν φροντίσει να μου κάνουν PCR τεστ». Να σημειωθεί ότι τα τεστ για τον κορωνοϊό στους υπό απέλαση κρατούμενους γίνονται με ευθύνη των αρχών κράτησης. «Μου είπαν ότι θα παρέμενα κρατούμενος άλλες τρεις ημέρες και ότι θα πετούσα τη Δευτέρα με την Aegean. Αυτή τη φορά, μου έκαναν PCR τεστ το Σάββατο». Ωστόσο, σύντομα βρέθηκε αντιμέτωπος με μία ακόμη δυσάρεστη έκπληξη.

«Η πτήση αναχωρούσε στις 12:15. Τους το έλεγα συνέχεια από το πρωί, όμως εκείνοι επέμεναν ότι το αεροπλάνο έφευγε στις 16:30. Φυσικά, δεν πέταξα ούτε τότε. Αργότερα, ισχυρίστηκαν πάλι ότι το δρομολόγιο ακυρώθηκε. Μου είπαν ψέματα». Τελικά, ο 26χρονος επιβιβάστηκε την Τετάρτη, υπό αστυνομική συνοδεία, σε αεροσκάφος της Aegean και αναχώρησε για την Αθήνα. Παρά τις οχλήσεις του την προηγούμενη ημέρα, δεν υποβλήθηκε σε νέο PCR τεστ, και το πιθανότερο είναι πως ούτε αυτή τη φορά θα του επιτρεπόταν να πετάξει.

Με παρέμβαση του έλληνα πρεσβευτή στο Λονδίνο, Ιωάννη Ραπτάκη, διασφαλίστηκε ότι θα εξαιρεθεί από την υποχρέωση προσκόμισης αρνητικού τεστ προκειμένου να μπορέσει να επιστρέψει στην Ελλάδα έπειτα από επτά ημέρες «αιχμαλωσίας» στο διαβόητο Κέντρο Κράτησης Μεταναστών του Κόλνμπρουκ. Στην πιο πρόσφατη (Απρίλιος 2019) έκθεση του Σώματος Επιθεωρητών Φυλακών, διαπιστώνεται ότι η ασφάλεια των κρατουμένων στο εν λόγω κέντρο είχε επιδεινωθεί από την τελευταία επιθεώρηση και γίνεται λόγος για κλινοσκεπάσματα σε πολύ κακή κατάσταση, σπασμένες ντουζιέρες, βρώμικες τουαλέτες χωρίς καθίσματα και διακίνηση ναρκωτικών.

Η οικογένεια του Σωτήρη προτίθεται να κινηθεί νομικά εναντίον των βρετανικών αρχών. «Είμαι εξοργισμένος. Δεν είχαν δικαίωμα να μου φερθούν έτσι. Με πέταξαν σε ένα δωμάτιο σαν να είμαι σκουπίδι. Δεν έκανα κάτι κακό, ωστόσο μου φέρθηκαν σαν να είμαι εγκληματίας», είπε ο 26χρονος.

«Η σύζυγός μου και εγώ κοντέψαμε να τρελαθούμε από την αγωνία. Δεν πίστευα ότι μπορεί να συμβεί αυτό σε έναν ευρωπαίο πολίτη», ανέφερε ο πατέρας του, Βαγγέλης Κωνσταντάκος. Ελληνική διπλωματική πηγή μίλησε στα «ΝΕΑ» για «σειρά λαθών και μία περίεργη αβελτηρία των βρετανικών αρχών που οδήγησαν στην αδικαιολόγητη κράτηση του έλληνα πολίτη». Η πρεσβεία μας απέστειλε ρηματική διακοίνωση στο Φόρεϊν Οφις στην οποία διαμαρτύρεται έντονα για το γεγονός ότι έλληνας υπήκοος κρατήθηκε αντικανονικά επί επτά ημέρες, χωρίς μάλιστα να ενημερωθούν οι ελληνικές αρχές.

Σφοδρές αντιδράσεις

Η περιπέτεια του 26χρονου έχει προκαλέσει θύελλα αντιδράσεων. «Μας προξενεί μεγάλη ανησυχία το γεγονός ότι ένας ευρωπαίος πολίτης υπέστη στέρηση της ελευθερίας του, παραμένοντας κρατούμενος επί επτά ημέρες. Αντί να τον στείλουν πίσω στην Ελλάδα, τον κλείδωσαν σε ένα κέντρο κράτησης. Το υπουργείο Εσωτερικών έχει στη διάθεσή του πολλά εργαλεία. Η κράτηση πρέπει να αποτελεί την έσχατη λύση», είπε στα «ΝΕΑ» η Μάικε Μπον, ιδρύτρια της οργάνωσης The3million για την προάσπιση των δικαιωμάτων των Ευρωπαίων στη Βρετανία. «Μας ανησυχεί ότι ένας Ελληνας κρατήθηκε για μία εβδομάδα σε ένα δωμάτιο χωρίς θέρμανση. Κανείς δεν πρέπει να κρατείται υπό αυτές τις συνθήκες, ανεξάρτητα από το καθεστώς του. Η συνοριακή δύναμη έχει υπερεξουσίες. Μπορεί να θέτει πολίτες υπό κράτηση κατά βούληση. Υπάρχουν αναφορές ότι έχουν αρνηθεί την είσοδο σε πολίτες της ΕΕ που είχαν δικαίωμα διαμονής», τόνισε ο Ρότζερ Κασάλι, πρώην βουλευτής και επικεφαλής της οργάνωσης New Europeans. «Η είσοδος με σκοπό την αναζήτηση εργασίας δεν επιτρέπεται πλέον χωρίς βίζα και πιθανότατα οδηγεί σε άμεση κράτηση και απομάκρυνση. Ωστόσο, η κράτηση του 26χρονου θα έπρεπε να ήταν όσο το δυνατόν συντομότερη. Εναλλακτικά, έπρεπε να εξετάσουν το ενδεχόμενο να τον αφήσουν ελεύθερο έως το ταξίδι της επιστροφής. Φαίνεται ότι οι βρετανικές αρχές χειρίστηκαν το θέμα με εξαιρετικά ανεπαρκή τρόπο», σχολίασε η Ντάγκμαρ Μισλίνσκα, λέκτωρ Μεταναστευτικού Δικαίου στο Πανεπιστήμιο Goldsmiths.

Μιλώντας στα «ΝΕΑ», εκπρόσωπος του βρετανικού υπουργείου Εσωτερικών, δήλωσε: «Οι πολίτες της ΕΕ, του ΕΟΧ και της Ελβετίας μπορούν να εισέλθουν στο Ηνωμένο Βασίλειο για έως έξι μήνες ως επισκέπτες, χωρίς να λάβουν άδεια εισόδου, υπό την προϋπόθεση ότι πληρούν τις προϋποθέσεις των κανόνων μετανάστευσης. Η συνοριακή δύναμη πρέπει να πειστεί ότι οι επιβάτες είναι γνήσιοι επισκέπτες. Μία από τις προϋποθέσεις είναι ότι δεν προτίθενται να προβούν σε απαγορευμένες δραστηριότητες, συμπεριλαμβανομένης της εργασίας, ενόσω βρίσκονται στο Ηνωμένο Βασίλειο. Εάν η συνοριακή δύναμη δεν πειστεί ότι ένας επιβάτης είναι γνήσιος επισκέπτης, ενδέχεται να μην του επιτρέψει την είσοδο». Βρετανική κυβερνητική πηγή ανέφερε ότι «δεν επετράπη η είσοδος στον Κωνσταντάκο διότι προτίθετο να εργαστεί ενώ δεν είχε την απαραίτητη άδεια εισόδου». Το υπουργείο δεν απάντησε γιατί ο 26χρονος κρατήθηκε επί επτά ημέρες, ούτε σχολίασε την καταγγελία ότι ο θάλαμός του δεν είχε θέρμανση.