Σαν σήμερα πέθανε η συγγραφέας του Φρανκενστάιν

Πριν από δύο χρόνια, κυκλοφόρησε στις κινηματογραφικές αίθουσες η ταινία «Mary Shelley», για την σύλληψη του «Frankestein», μιας από τις καλύτερες και πιο εμπνευσμένες ιστορίες τρόμου όλων των εποχών, η οποία γράφτηκε από ένα 18χρονο κορίτσι.  H ταινία, με πρωταγωνίστρια την Elle Fanning, προσπαθεί να μεταφέρει τα γεγονότα που οδήγησαν την Mary στη σύλληψη της ιστορίας και όλο το παρασκήνιο πίσω από αυτή, αλλά δεν εντυπωσίασε ούτε κοινό, ούτε κριτικούς.

H Mary Godwin (αυτό ήταν το πατρικό όνομα της Mary Shelley) γεννήθηκε στις 30 Αυγούστου του 1797. Πατέρας της ήταν ο πολιτικός φιλόσοφος και πρωτεργάτης της αναρχικής θεωρίας, William Godwin, και μητέρα της η φιλόσοφος Mary Wollstonecraft, που το έργο της αποτελεί μία από τις πρώτες θεωρητικές βάσεις του φεμινισμού.

Το 1814 στα 16 της, η Mary έκανε σχέση με τον 21χρονο ποιητή και πολιτικό ακόλουθο του πατέρα της, τον Percy Shelley, ο οποίος όμως ήταν παντρεμένος με την Harriet Westbrook και είχε μαζί της και μία κόρη. Ο Shelley είχε αρχίσει να αλληλογραφεί συχνά με τον William Gοdwin και από ένα σημείο και μετά να επισκέπτεται το σπίτι του και να τον βοηθά να ξεπληρώσει τα χρέη του. Και οι τρεις αδελφές τον ερωτεύτηκαν. Εκείνος λέγεται ότι σύναψε κάποιου είδους σχέση και με τις τρεις, αλλά τον συνεπήρε η Mary και μάλιστα την απειλούσε ότι θα αυτοκτονήσει, αν δεν του ανταποδώσει τον έρωτα.

Όταν ο William Godwin, πατέρας της Mary, έμαθε για τον δεσμό της με τον Percy Shelley, νευρίασε πάρα πολύ, αλλά δεν μπορούσε να κάνει πολλά, γιατί ήταν χρεωμένος και ο Shelley ήταν πρόθυμος να του παρέχει χρήματα.

Tον Ιούλιο του 1814 ο Percy παράτησε την Ηarriet, η οποία ήταν έγκυος στο δεύτερο παιδί τους, και μαζί με τη Mary και την εξ αγχιστείας συνομήλικη αδελφή της, Claire Clairmont, σάλπαραν για τη Γαλλία και από κει ταξίδεψαν ως την Ελβετία διαβάζοντας Σέξπιρ, Ρουσό και τα κείμενα της μητέρας της Mary και αναλογιζόμενοι τους εαυτούς τους ως ήρωες των μυθιστορημάτων της εποχής του Ρομαντισμού. . Όταν πια επέστρεψαν στην Αγγλία, η Mary ήταν έγκυος. Ο πατέρας της την ξέγραψε, γέμισαν χρέη και η κόρη τους γεννήθηκε πρόωρα και πέθανε. Γρήγορα όμως ξαναέμεινε έγκυος και τον Ιανουάριο του 1816 γέννησε έναν γιο.

Η σύλληψη του Frankenstein

Στα μέσα του 1816 ο Shelley, η Mary και το μωρό τους πραγματοποίησαν ένα ακόμη ταξίδι στην Ελβετία μετά από προτροπή της αδελφής της, Claire Clairmont. Η Claire είχε σχέση με τον Lord Byron, τον περίφημο Φιλέλληνα Λόρδο Βύρωνα δηλαδή, και προέτρεψε το ζεύγος να πιάσουν διπλανά σπίτια στη Λίμνη της Γενεύης. Στην παρέα ήταν και ο John William Pollidori, συγγραφέας, φίλος και γιατρός του Lord Byron.

Εκείνο το καλοκαιρι ήταν που η νεαρή Mary συνέλαβε την ιδέα του «Frankenstein».

Ένα από τα βροχερά βράδια, τα μέλη της παρέας διάβαζαν γύρω από το τζάκι το «Fantasmagoriana», μια ανθολογία από γερμανικές, παραδοσιακές ιστορίες φαντασμάτων και ο Lord Byron πρότεινε να γράψουν ο καθένας από μία δική τους. Τις πρώτες μέρες η Mary δεν είχε καθόλου έμπνευση και είχε αγχωθεί ότι δεν θα μπορούσε να ανταποκριθεί στη πρόκληση.

Μια μέρα του Ιουνίου οι φιλοσοφικές αναζητήσεις της παρέας στράφηκαν στη φύση της ζωής και του θανάτου. Έτσι, η Mary σκέφτηκε ότι ένα πτώμα θα μπορούσε να ξαναέρθει στη ζωή. Λίγο μετά τα μεσάνυχτα, έπεσε για ύπνο και δεν μπορούσε να κοιμηθεί. Τότε σε μια κατάσταση μεταξύ ύπνου και ξύπνιου, ονειρεύτηκε την ιστορία του Frankenstein. Ξεκίνησε να το γράφει με σκοπό να είναι μια μικρή νουβέλα, με την προτροπή όμως του Shelley το εξέλιξε σε μυθιστόρημα. Εκείνο το καλοκαίρι, η Mary δήλωσε ότι ένιωσε για πρώτη φορά ότι έγινε από παιδί γυναίκα.

Η Mary oλοκλήρωσε τελικά το μυθιστόρημα «Frankenstein or The Modern Prometheus», το οποίο εκδόθηκε ανώνυμα για πρώτη φορά το 1818. Ο Percy Shelley είχε γράψει τον πρόλογο στο έργο και έτσι όλοι νόμιζαν ότι ήταν δικό του. Το όνομά της τυπώθηκε για πρώτη φορά στη δεύτερη έκδοση του βιβλίου το 1823.

Πρόκειται για ένα μυθιστόρημα-σταθμός για τη φύση του ανθρώπου, για την επιστήμη και τους κινδύνους της, για τη δημιουργία και για τη μοίρα, για τη φιλοδοξία και τα όνειρα, για το κακό και για την εκδίκηση. Φυσικά, μιλάμε για ένα καθαρόαιμο θρίλερ, ένα βιβλίο γραμμένο με χειμαρρώδη γλώσσα, γεμάτη με συναίσθημα και εικόνες.

Η υπόθεσή του λίγο πολύ γνωστή: Ο Βικτόρ Φρανκενστάιν, από τη Γενεύη, ένας νεαρός επιστήμονας γεμάτος ενθουσιασμό για τις δυνατότητες που παρέχει στην ανθρωπότητα η αναδυόμενη επιστήμη της «φυσικής φιλοσοφίας», συνδυασμένη με τις αρχές της αλχημείας, σπουδάζει στο εξωτερικό και ανακαλύπτει με ποιον τρόπο μπορεί να εμφυσήσει ζωή στην άψυχη ύλη. Έτσι, συλλέγει μέλη πτωμάτων, τα ενώνει σε ένα σώμα και ένα βροχερό βράδυ, γεμάτο κεραυνούς, φέρνει το τρομακτικό δημιούργημα, ένα απαίσιο, μεγαλόσωμο τέρας, στη ζωή με τη βοήθεια του ηλεκτρισμού.

Ο Φρανκενστάιν, αηδιασμένος και τρομοκρατημένος, αποφασίζει να το καταστρέψει, μα το τέρας το σκάει, εξαφανίζεται και περιφέρεται στα βουνά. Κρυμμένο στο σκοτάδι και τις σκιές, μαθαίνει να μιλά παρακολουθώντας μια οικογένεια χωρικών. Από εκεί, ταξιδεύει στη Γενεύη και βρίσκει τον αδελφό του Φρανκενστάιν.   Ο Φρανκενστάιν μαθαίνει πως ο αδελφός του δολοφονήθηκε και επιστρέφει στη Γενεύη. Βρίσκει το τέρας, και εκείνο τον παρακαλεί να του φτιάξει ένα ταίρι για συντροφιά, υποσχόμενο πως μετά θα χαθεί από προσώπου γης, για πάντα.

Ο Φρανκενστάιν δέχεται, συλλέγει πράγματι γυναικεία ανθρώπινα μέλη και φτιάχνει ένα θηλυκό ανθρώπινο σώμα. Όμως, την τελευταία στιγμή μετανιώνει και το καταστρέφει. Το τέρας, που τα παρακολουθεί όλα αυτά, ορκίζεται εκδίκηση. Ο Φρανκενστάιν παντρεύεται την αγαπημένη του, όμως το τέρας εμφανίζεται μέσα από τα σκοτάδια και τη στραγγαλίζει.  Ο Φρανκενστάιν πεθαίνει μέσα στους πάγους του Βορείου Πόλου κυνηγώντας το δημιούργημά του. Μόνο πλέον στον κόσμο, το άμοιρο τέρας εξαφανίζεται στην παγωνιά, δίνοντας στην ανθρωπότητα την υπόσχεση πως θα δώσει μόνο του τέλος στην ανίερη ζωή του.

Μια περιπετειώδης κοινή ζωή που έληξε τραγικά

Και ο Percy και η Mary δεν πίστευαν στην αποκλειστικότητα στον γάμο, έτσι σύναπταν συχνά εξωσυζυγικούς δεσμούς είτε ερωτικούς είτε πλατωνικούς. Μία εκ των σχέσεων της Mary ήταν και ο (δικός μας) Αλέξανδρος Μαυροκορδάτος, ο οποίος έμεινε για κάποιο διάστημα με το ζευγάρι στην Πίζα, φεύγοντας εσπευσμένα με το που ξέσπασε η Ελληνική Επανάσταση για να προμηθευτεί πολεμικό εξοπλισμό στη Μασαλία.

Tην 1η Ιουλίου 1822, όταν ο Percy, ο οικογενειακός φίλος Edward και ένας καπετάνιος πήραν το ιστιοπλοϊκό τους και αποφάσισαν να ταξιδέψουν ως το Λιβόρνο. Στη διαδρομή βρήκαν μεγάλη κακοκαιρία και δεν έφτασαν ποτέ στον προορισμό τους. Δέκα μέρες αργότερα, η θάλασσα ξέβρασε τα πτώματα και των τριών στο Βιαρέτζιο. Ο Percy Shelley ήταν μόνο 29 χρονών.

H Mary γύρισε στην Αγγλία. Η υπόλοιπη ζωή της κύλησε λιγότερο περιπετειωδώς και το κύριο που την ενδιέφερε ήταν ο γιος της. Αρχικά έζησε μαζί με τον πατέρα, τη μητριά και τον γιο της. Ο πεθερός της ήταν σκληρός μαζί της και τη βοηθούσε ελάχιστα οικονομικά. Εργάστηκε ως συγγραφέας και επιμελήτρια και προσπάθησε να προωθήσει το έργο, που είχε αφήσει πίσω του ο άντρας της.

Ζούσε με τις φεμινιστικές αρχές της μητέρας της βοηθώντας όσο μπορούσε γυναίκες περιθωριοποιημένες από την κοινωνία. Μητέρες με παιδιά εκτός γάμου, λεσβίες ή γυναίκες που είχαν απατήσει τους συζύγους τους και αντιμετώπιζαν την έχθρα του περίγυρού τους. Είχε εραστές και φλερτ, αλλά δεν ξαναπαντρεύτηκε ποτέ.

Τα τελευταία της χρόνια τα πέρασε με τον γιο της και την σύζυγό του, με την οποία είχαν πολύ καλές σχέσεις. Πέθανε το 1851 σε ηλικία 53 ετών.