Δέκα πράγματα που μας έμαθε η Σιμόν Ντε Μποβουάρ για την Γυναίκα

Η Simone Lucie Ernestine Marie Bertrand de Beauvoir, κόρη του Ζορζ Μπερτράντ ντε Μποβουάρ και της Φρανσουάζ Βρασέρ γεννήθηκε στο Παρίσι στις 9 Ιανουαρίου του 1908.

Κατά την παιδική της ηλικία, αποτελούσε υπόδειγμα διαγωγής, καθώς προσαρμοζόταν σε όλες τις επιθυμίες της μητέρας της. Είναι ευσεβής και εκφράζει την επιθυμία της να αφιερωθεί στο Θεό, ωστόσο αυτό αλλάζει εντελώς στην εφηβεία, κατά την οποία αφυπνίζεται μέσα της η επαναστατική της πλευρά. Αρχίζει να γίνεται ανυπάκουη στη μητέρα της και να αμφισβητεί όσα μέχρι εκείνη τη μέρα πίστευε.

Στα 14 της χρόνια έχει πια υπαρξιακές αναζητήσεις, όχι συνηθισμένες για ένα παιδί της ηλικίας της, πράγμα που την οδηγεί στο να διαβάζει αδιάκοπα τα βιβλία του πατέρα της. Οι γονείς της ελέγχουν τα αναγνώσματά της, ενώ δεν είναι λίγες οι φορές που της απαγορεύουν την πρόσβαση σε συγκεκριμένα ράφια στην βιβλιοθήκη. Λίγο αργότερα έχοντας πια λάβει το Bacalaureat της από το καθολικό σχολείο Cours Desir, σπουδάζει στη Σορβόνη στο Εκόλ Νορμάλ Σουπεριέρ, φιλοσοφία, και συνεχίζει τις μεταπτυχιακές της σπουδές.

Στα 21 της χρόνια, γνωρίζει τον Ζαν Πολ Σαρτρ, συμφοιτητή της, που στη συνέχεια πρόκειται να γίνει ο άνθρωπός της και πνευματικός της συνοδοιπόρος. Από το 1931 έως το 1943, η Σιμόν ντε Μποβουάρ όντας η νεότερη καθηγήτρια φιλοσοφίας διδάσκει σε σχολεία της Ρουέν, της Μασαλίας και των Παρισίων. Οι διαλέξεις της έχουν θέματα όπως η ισότητα, η ελευθερία καθώς και η κοινωνική καταπίεση που δέχονται οι γυναίκες.

Το έργο της «Δεύτερο Φύλο/ Second Sex»(1949) είναι ένα θεμελιώδες έργο που σημάδεψε τη φεμινιστική ιδεολογία, καθώς κριτικάρει την πατριαρχία και τη δευτερεύουσα θέση της γυναίκας στην κοινωνία. Σε αυτό, η Σιμόν Ντε Μποβουάρ υποστηρίζει πως η γυναίκα είναι προϊόν-αποτέλεσμα της κοινωνίας και του πολιτισμού.

Δέκα διδάγματά της, πιο επίκαιρα, λες, από ποτέ

1.Δεν γεννιέσαι γυναίκα. Γίνεσαι γυναίκα.

Η Μποβουάρ ήταν υπαρξίστρια. Ως εκ τούτου θεωρεί ότι η ύπαρξη προηγείται της ουσίας. Επομένως δε γεννιέται κανείς γυναίκα αλλά γίνεται. Στο διάσημο βιβλίο της “Το Δεύτερο Φύλο”, το οποίο βρισκόταν για χρόνια στη λίστα του Βατικανού με τα απαγορευμένα βιβλία, βλέπει πώς έχει κατασκευαστεί κοινωνικά η ταυτότητα της γυναίκας. Για πρώτη φορά, η Μποβουάρ αναλύει πώς η γυναίκα παρουσιάζεται ως το τυπικό παράδειγμα Άλλου και αυτός είναι ένας από τους βασικούς λόγους που είναι καταπιεσμένη.

2.“Η βιολογία και το φύλο δεν αποτελούν πεπρωμένο”
Με απλά λόγια, υπάρχει ένα κοινωνικό στερεότυπο, το οποίο έχει αναπτυχθεί εδώ και πολλά χρόνια, όπου η γυναίκα αντιλαμβάνεται με ένα συγκεκριμένο τρόπο, ως παρέκκλιση, ως ανωμαλία και αν οι ίδιες οι γυναίκες δεν καταρρίψουν αυτό το στερεότυπο, τότε δε θα πάψουν να είναι καταπιεσμένες.

3. «Το να κερδίσεις ένα άντρα είναι τέχνη. Το να τον κρατήσεις είναι επάγγελμα»
Μια φεμινίστρια ερωτεύεται με πάθος. Δεν σημαίνει ότι αδιαφορεί για τους άντρες-απλώς αξιώνει ισότητα και σεβασμό. Η Μποβουάρ λάτρευε τον Σαρτρ, με έναν τρόπο που δύσκολα φαντάζεται κανείς για εκείνη. Κάπως σα να έπραττε και να ενσάρκωνε το σπουδαίο τσιτάτο της Μαλβίνας Κάραλη: «πάνω από όλους και κάτω από Εκείνον». Η Σιμόν είχε πει για τη σχέση της με τον Σαρτρ:  «Στην ζωή μου είχα μια αδιαμφισβήτητη επιτυχία: τη σχέση μου με τον Sartre. Σε περισσότερο από τριάντα χρόνια, μόνο μια φορά πήγαμε για ύπνο τσακωμένοι.»

Παράλληλα, η ίδια είχε επηρεαστεί ιδιαίτερα από τον υπαρξιστή Ζαν Πωλ Σαρτρ, κάτι που φαίνεται από τα γραπτά της και πολλοί την κατηγορούσαν γι’ αυτό. Ωστόσο και ο Σαρτρ είχε επηρεαστεί σε μεγάλο βαθμό από τις αντιλήψεις της, κάτι που φαίνεται έντονα στο έργο του.

4. «Ο γάμος είναι περιορισμός, αστικοποίηση, αλλά και θεσμοθετημένη παρέμβαση του κράτους στην ιδιωτική ζωή των πολιτών»
Η Μποβουάρ δε παντρεύτηκε ποτέ με τον Σαρτρ, ορκίστηκαν να μη κάνουν παιδιά και έμεναν σε διαφορετικά σπίτια. Η σχέση τους σόκαρε την τότε κοινωνία, καθώς ήταν αρκετά ελεύθερη για εκείνα τα δεδομένα. Ακόμα και για σημερινά είναι…

5. «Μία γυναίκα νιώθει πως γέρασε, από τη στιγμή που οι άλλοι παύουν να την κακολογούν»
Την αποκάλεσαν πορνογράφο και νυμφομανή. Την λοιδώρησαν, την κατηγόρησαν. Η ίδια το εξελάμβανε, και ορθώς, ως σημάδι της γοητείας της. Η προσωπικότητα και η γραφή της ακτινοβολούσαν.

6. «Η έκτρωση δεν πρέπει να απαγορεύεται»

Συνέβαλε στην νομιμοποίηση της έκτρωσης, μαζεύοντας τις υπογραφές 343 γυναικών στο Μανιφέστο των 343 το 1971. Ήταν μια δήλωση από γυναίκες όλων των κοινωνικών τάξεων, πως πράγματι είχαν προχωρήσει σε έκτρωση –σε μια εποχή που απαγορευόταν κάτι τέτοιο- με τελικό στόχο να ασκήσουν πιέσεις στην κοινή γνώμη και την κυβέρνηση και τελικά, να την κάνουν αποδεκτή και νόμιμη.

7. «Άλλαξε τη ζωή σου σήμερα. Μη στοιχηματίζεις στο μέλλον, ενέργησε τώρα χωρίς καθυστέρηση»

Φυσικά, αυτό αφορά τους πάντες και είναι πράγματι μια ενδιαφέρουσα στάση ζωής. Η Σιμόν προσπαθούσε να εμφυσήσει γενναιότητα στις γυναίκες να πάρουν την ζωή τους στα χέρια τους.

8. «Δεν γεννιέσαι μεγαλοφυΐα, γίνεσαι μεγαλοφυΐα. Και η θέση της γυναίκας μέχρι τώρα ήταν τέτοια ώστε αυτό ήταν πρακτικά αδύνατο»

Άντρες συγγραφείς, νομπελίστες, επιστήμονες, καλλιτέχνες. Καθόλου παράλογο, αφού δραστηριότητες σαν αυτές απαγορεύονταν για τις γυναίκες ή δεν μπορούσαν να συνδυαστούν στην πράξη με την υποχρέωσή της να φροντίζει άντρα και παιδιά. Αυτό έχει αλλάξει σημαντικά σήμερα, αλλά, φυσικά, μόνο στον Δυτικό κόσμο…

9. «Ότι το να κάνει παιδί είναι ο σκοπός της ζωής μιας γυναίκας είναι μια δήλωση που έχει την ίδια αξία που έχει ένα διαφημιστικό σλόγκαν»

Ουδέν σχόλιο. Τα λέει όλα. Αυτό το μότο χρησιμοποείται ακόμα στις μέρες μας, δυστυχώς.

10. «Η καταπίεση προσπαθεί να δικαιολογηθεί με τη χρησιμότητά της»

Πάλι απευθύνεται στην Γυναίκα. Πάλι τολμηρή, πάλι ολόσωστη. Αν διαβάσουμε την συγκεκριμένη φράση σήμερα τοποθετώντας την μπροστά από τις εξελίξεις με το θέατρο και τις σχετικές καταγγελίες καταλαβαίνουμε πολλά.