H τεχνητή γονιμοποίηση ύστατη ευκαιρία για τον βόρειο λευκό ρινόκερο

Μόνο δύο βόρειοι λευκοί ρινόκεροι επιζούν σήμερα σε ολόκληρο τον κόσμο, όμως και οι δύο είναι θηλυκοί.

Τελευταία ελπίδα για τη σωτηρία του εμβληματικού υποείδους της Αφρικής είναι πλέον τα έμβρυα που δημιουργήθηκαν στο εργαστήριο και καταψύχθηκαν μέχρι να έρθει η κατάλληλη ευκαιρία.

Χάρη στον τελευταίο γύρο προσπαθειών, τα έμβρυα αυξήθηκαν από τα τρία στα πέντε, ανακοίνωσε το διεθνές πρόγραμμα BioRescue που χρηματοδοτείται από την γερμανική κυβέρνηση.

Οι σημερινοί ρινόκεροι χωρίζονται σε τρία ασιατικά και δύο αφρικανικά είδη, τα οποία απειλούνται κυρίως λόγω της λαθροθηρίας. Ο αφρικανικός λευκός ρινόκερος (Ceratotherium simum) χωρίζεται σε δύο υποείδη, τον βόρειο και τον νότιο λευκό ρινόκερο.

To νότιο υποείδος αριθμεί σήμερα γύρω στα 17.000 άτομα, διάσπαρτα σε χώρες της νότιας Αφρικής, ενώ η βόρεια ράτσα θεωρείται πλέον «λειτουργικά εξαφανισμένη», μετά τον θάνατο του τελευταίου αρσενικού το 2018.

Η Φάτου και η Ναζίν, οι τελευταίες επιζώσες του υποείδους, ζουν σήμερα στο Καταφύγιο Ολ Πεζέτα της Κένυας, όπου προστατεύονται από ένοπλους φρουρούς όλο το 24ωρο.

Η Ναζίν είναι η νεότερη από τα δύο τελευταία θηλυκά (Leibniz Institute for Zoo and Wildlife Research, Safari Park Dvůr Králové, Kenya Wildlife Service, Ol Pejeta Conservancy, Avantea, University of Padova)

Ευτυχώς, οι ζωολόγοι είχαν προλάβει να συλλέξουν σπέρμα από τον Σούνι, ένα αρσενικό που πέθανε από φυσικά αίτια στο ίδιο καταφύγιο το 2014.

Στην τελευταία επιχείρηση που πραγματοποιήθηκε τον Δεκέμβριο, ερευνητές του Ινστιτούτου Ζωολογίας της Λειψίας ταξίδεψαν στην Κένυα για να αναισθητοποιήσουν τα δύο θηλυκά και να συλλέξουν ωάρια. Το εγχείρημα ήταν επιτυχές στην περίπτωση της Ναζίν, ηλικίας περίπου 20 ετών, όχι όμως και στην μητέρα της Φάτου, η οποία φέρει έναν καλοήθη όγκο στην κοιλιά της και είναι μάλλον ηλικιωμένη στα 31 χρόνια της.

Συνολικά 14 ωάρια της Ναζίν μεταφέρθηκαν αεροπορικώς στο εργαστήριο της εταιρείας Avantea στην Ιταλία. Οκτώ γονιμοποιήθηκαν με επιτυχία, όμως μόνο δύο επέζησαν και καταψύχθηκαν σε υγρό άζωτο, μαζί με άλλα τρία έμβρυα που είχαν δημιουργηθεί με τεχνητή γονιμοποίηση σε προηγούμενη επιχείρηση.

Δυστυχώς, τα δύο θηλυκά που απομένουν δεν μπορούν να κυοφορήσουν για λόγους υγείας. Οι υπεύθυνοι του προγράμματος BioRescue σχεδιάζουν τώρα να εμφυτεύσουν τα έμβρυα σε θηλυκούς ρινόκερους του νότιου υποείδους.

Για να πετύχει η προσπάθεια τα θηλυκά θα πρέπει να βρίσκονται στην γόνιμη φάση του κύκλου τους, κάτι που δύσκολα μπορεί να προσδιοριστεί με εργαστηριακές εξετάσεις.

Οι ερευνητές προτίμησαν να μεταφέρουν στο καταφύγιο του Ολ Πεζέτα έναν στειρωμένο αρσενικό νότιο λευκό ρινόκερο, ο οποίος θα δείξει με τη συμπεριφορά του πότε τα υποψήφια θηλυκά είναι δεκτικά.

Σαφές χρονοδιάγραμμα δεν υπάρχει, όμως οι ζωολόγοι επείγονται να προχωρήσουν στην εμφύτευση των ωαρίων όσο τα δύο τελευταία θηλυκά παραμένουν στη ζωή.

Όπως δήλωσε ο δρ Τόμας Χίλντεμπραντ, επικεφαλής του προγράμματος BioRescue, «το μωρό πρέπει να μάθει από τη Ναζίν και την Φάτου πώς να συμπεριφέρεται σαν βόρειος λευκός ρινόκερος».