Όταν το facebook ήταν δύο ετών

«Έχει βγει ένα site που μπορείς να γραφτείς και να δεις εκεί τις φωτογραφίες που βγάλαμε στο αποχαιρετιστήριο πάρτι της Νάνσυ»

Η παρότρυνση αυτή της φίλης Μαριέττας, προς τα τέλη του 2007, προκάλεσε την είσοδο στην ιστοσελίδα www.facebook.com, που «γεννήθηκε» σαν σήμερα, 4 Φεβρουαρίου 2006.

Κάπως έτσι αντιμετωπιζόταν στα πρώτα του χρόνια. Ως ένα site που γραφόσουν, έβρισκες τους φίλους σου, κυρίως όσους ζούσαν μακριά, και «ανέβαζες» φωτογραφίες.

Eμείς κι εμείς

Οι χρήστες τότε, αφενός όντας σαφώς λιγότεροι απ’ ό,τι τώρα, και αφετέρου μην έχοντας συνειδητοποιήσει πόσο δημόσια ήταν τα δημόσια σχόλια και οι αναρτήσεις τους, συμπεριφέρονταν σαν να βρίσκονταν πραγματικά μεταξύ φίλων.

Έτσι ανοίγοντας τον υπολογιστή, μπορούσες να βρεις στον τοίχο σου ανάρτηση όπως αυτήν:

«Ξέχασες σπίτι μου τη σακούλα με τις καινούριες σου κάλτσες. Μην μου τηλ. θα πέσω για ύπνο»

Το poke

Αγαπημένο εργαλείο των πρώτων χρόνων του facebook ήταν το «poke».

Poke, στην πραγματική ζωή, είναι το ελαφρό χτύπημα του δείκτη σου, στον ώμο ή την πλάτη κάποιου, προκειμένου να τον κάνεις να γυρίσει προς το μέρος σου.

Στο facebook του 2008, όπως αναφέρει και το Urban Dictionary, «το poke επέτρεπε στους χρήστες να πουν “γεια” ή να δείξουν ενδιαφέρον σε κάποιον φίλο, χωρίς να υποστούν την κοπιαστική και ανιαρή διαδικασία δημιουργίας συνδεδεμένων προτάσεων» και βασικά σήμαινε «ότι κάποιος προσπαθεί να σου τραβήξει την προσοχή, να σε γεμίσει για πλάκα με “ειδοποιήσεις” ή να βρει μια δικαιολογία για φλερτ»

Οι παγίδες στο Facebook, τότε, ήταν να «κολλήσεις» σε δεκάδες κουίζ για να δεις ποιος διάσημος στρατηγός, τραγουδιστής, ή καρτούν είσαι ή να χάσεις ώρες χαζεύοντας φωτογραφίες φίλων σου και κατασκοπεύοντας τους/τις πρώην σου.

Η αρχή του κακού

Μια μικρή αλλαγή όμως, στο κενό που υπάρχει δίπλα από τη φωτογραφία και το όνομα του χρήστη, ήταν πιθανότατα η αρχή του κακού.

Ως το 2009, στο σημείο εκείνο, υπήρχε η λέξη «is» (είναι), με την οποία το facebook σου ζητούσε ουσιαστικά να συστηθείς, να περιγράψεις την τρέχουσα κατάστασή σου ή να κάνεις check in στα αγαπημένα σου στέκια. Aπό το 2009 όμως και μετά, το «is» αντικαταστάθηκε (ως σήμερα) από το  «what’s on your mind?” («Τι σκέφτεσαι; / Τι έχεις στο μυαλό σου;»).

Οι χρήστες όμως πήραμε την ερώτηση αυτή τόσο τοις μετρητοίς, που αρχικά με τσιτάτα και πολύ γρήγορα με ολόκληρα διαγγέλματα αρχίζαμε να δημοσιεύουμε στο facebook, των εκατοντάδων εκατομμυρίων πλέων χρηστών, ό,τι – μα ό,τι- μάς ερχόταν στο κεφάλι.

Έτσι φτάσαμε στο σήμερα, που η συντριπτική πλειοψηφία των χρηστών θεωρούν υποχρέωση τους να τοποθετηθούν επί παντός επιστητού και που το να μην σχολιάζεις οποιαδήποτε εξέλιξη στη διεθνή και εγχώρια πολιτική σκηνή, στην κοινωνία, στα αθλητικά, στην υγεία, στην αστρονομία, στην πυρηνική φυσική ισοδυναμεί με «βόλεμα» και αδιαφορία.

Έτσι, το site που κατά δήλωση των ιδρυτών του φτιάχτηκε κάποτε για «να συνδέσει τους φοιτητές μεταξύ τους και να δημιουργήσει διαπανεπιστημιακά φοιτητικά δίκτυα» έχει γίνει πλέον το πεδίο έντονων διενέξεων ανάμεσα σε απλούς χρήστες, οργανώσεις, ακόμη και κυβερνήσεις και αρχηγούς κρατών.

Ίσως γι’ αυτό όσοι μπήκαν στο facebook όντως για να χαζεύουν φωτογραφίες, και να κατασκοπεύουν πρώην και επόμενους, έχουν εδώ και καιρό «μετακομίσει» στο Instagram.

Μιας όμως και είναι σήμερα τα γενέθλιά του, οφείλουμε να αναγνωρίσουμε στο facebook ότι ελάχιστοι 17άρηδες επηρέασαν την εξέλιξη της ανθρωπότητας όσο αυτό.