Εξακολουθούν αναγνώστες να έχουν απορίες.Θα προσπαθήσω, λοιπόν, με όσο πιο απλά λόγια γίνεται, να διευκρινήσω ορισμένα πράγματα, μήπως και καταφέρω να διαλύσω τα σύννεφα σύγχυσης που προκαλούν Τα ΜΜΕ και οι πολιτικοί.
Στα δύο άκρα του συνεχούς της θεωρίας περί έθνους και εθνικής ταυτότητας τοποθετούνται δύο εκ διαμέτρου αντίθετες θεωρίες και προσεγγίσεις. Η πρώτη είναι η ουσιακρατική και η δεύτερη η βουλησιαρχική.
Η ουσιοκρατική βασίζεται στην άποψη ότι το έθνος εδράζεται στην φυλή, έχει δηλαδή βιολογικούς καθορισμούς (προκύπτει όταν μια φυλή αποκτά συνείδηση του εαυτού της), είναι αναλοίωτο στο χρόνο και τα χαρακτηριστικά του είναι η κοινή καταγωγή (αίμα), η κοινή γώσσα, θρησκεία κλπ. Πρόκειται για μια οργανική αντίληψη, που ταυτίζει τη φυλή με το έθνος και το λαό με όρους καθαρότητας και συνήθως ανωτερότητας και που μας έρχεται από την Γερμανία. Η εθνική ταυτότητα , σύμφωνα με αυτή την θεωρία, είναι επίσης αιώνια, αναλοίωτη στο χρόνο και καθαρή.

Η βουλησιαρχική άποψη, αντίθετα, απορρίπτει τον βιολογικό καθορισμό, την ταύτιση της φυλής με το έθνος και την ιδέα περί αιωνιότητας του έθνους και της εθνικής ταυτότητας. Υποστηρίζει την ιστορικόττα του έθνους, ότι δηλαδή δεν είναι μια βιολογική οντότητα αλλά μια ιστορική κατηγορία και ότι το έθνος, όπως το γνωρίζουμε σήμερα, είναι προϊόν της νεωτερικότητας, δηλαδή της εποχής της βιομηχανικής επανάστασης, της αστικής δημκρατίας και του αστικού κράτους, το οποίο συνδυάστηκε με το έθνος (έθνος-κράτος). Σε αυτή την περίπτωση ,αυτό που είναι καθοριστικό δεν είναι το αίμα, το δέρμα κλπ., αλλά η η συνείδηση και η βούληση για ενότητα. Αυτά, βέβαια, προϋποθέτουν μια πολιτισμική κοινότητα, στην βάση της οποίας αναπτύσσεται και η συλλογική συνείδηση και οικοδομείται η συνοχή και αίσθηση της ενότητας. Σε αυτό το πλαίσιο δημιουργούντα αφηγήματα( μυθιστορίες), τα οποία συμβάλλουν στην συγκρότηση και την αναπαραγωγή αυτής της πολιτειακής κατηγορίας. Έτσι πολιτικοποιείται η εθνότητα και εθνικοποιείται η πολιτεία. Αυτή η προσέγγιση μας έρχεται από την Γαλλία.

Βλέπετε, λοιπόν, πως πρόκειται για δύο όχι απλά διαφορετικές αλλά συγκρουόμενες προσεγγίσεις. Αυτές οι δύο αντιλήψεις ουσιαστικά συγκρούονται και σήμερα, στο μέτρο που κάποιοι δεν υποκρίνοντιαι ή έχουν συνείδηση του τι εκπροσωπούν.
Αν συνταχτούμε, λοιπόν , με τη δεύτερη, η απάντηση που δίνουμε σε θέματα «εθνότητας», «εθνικότητας», «γλώσσας» κλπ είναι προφανής, εφόσον υιοθετούμε την έννοια της ιστορικότητας, της ρευστότητας και της διαχείρισης των των συλλογικών ταυτοτήτων…

Αν συνταχτούμε με την πρώτη, καταληγουμε ότι Έλληνας, Αλβανός, Τούρκος κλπ. γεννιέσαι και δεν γίνεσαι και, βεβαίως, ότι οι ταυτότητες αυτές είναι αιώνιες, καθαρές και αμετάβλητες.
Και ο νοών νοείτο….

Headlines