Στο πρώτο κύμα της πανδημίας, τότε που τα ‘χαμε χαμένα, κοιτούσαμε γύρω μας τρομοκρατημένοι και καρφωνόμασταν στις 6 το απόγευμα μπροστά στις τηλεοράσεις για να ακούσουμε τον Τσιόδρα και τον Χαρδαλιά, δύο λέξεις κυριαρχούσαν: ατομική ευθύνη. Ημασταν υπερήφανοι γι’ αυτές τις λέξεις, και όχι αδίκως: πράγματι καθόριζαν τη συμπεριφορά μας. Από φόβο, από σάστισμα ή από πραγματική αίσθηση καθήκοντος, προστατεύαμε ενεργά όχι μόνο τον εαυτό μας, αλλά και τους άλλους. Και παρηγοριόμασταν με τη σκέψη ότι θα έρθει το εμβόλιο και θα λυτρωθούμε.

Το εμβόλιο ήρθε, και σύντομα θα έρθουν κι άλλα. Αλλά η λύτρωση θα αργήσει. Μέχρι τότε, δεν μπορούμε να αρκεστούμε στα συνθήματα της προηγούμενης φάσης. Δεν έχουμε πια την πολυτέλεια να απευθύνουμε εκκλήσεις. Οσοι εξακολουθούν να μην καταλαβαίνουν τι σημαίνει ατομική ευθύνη θέτουν σε κίνδυνο τους υπολοίπους. Και αυτό ισχύει σε πολλαπλό βαθμό για όσους εργάζονται στα νοσοκομεία.

Ο βασικός λόγος για τον οποίο δεν έχει γίνει υποχρεωτικός ο εμβολιασμός σε καμιά μεγάλη χώρα είναι ότι κάτι τέτοιο θα παραβιάσει τις ατομικές ελευθερίες και θα ενισχύσει τους αρνητές. Αλλά η ατομική ελευθερία δεν είναι απεριόριστη: όπως διδάσκει ο Τζον Στιούαρτ Μιλ, το κράτος υποχρεούται να θέτει όρια όταν υπάρχει κίνδυνος βλάβης σε άλλα άτομα. Στην κλίμακα της κοινωνίας, η βλάβη είναι μια αρκετά αόριστη έννοια. Στο επίπεδο των νοσηλευτικών ιδρυμάτων, πάλι, είναι απολύτως συγκεκριμένη: ο υγειονομικός που αρνείται να εμβολιαστεί αποτελεί θανάσιμο κίνδυνο για τους αρρώστους – οι οποίοι δεν έχουν και τον τρόπο να προφυλαχθούν.

Τα ποσοστά των ελλήνων υγειονομικών που δεν έχουν εμβολιαστεί, αν και μπορούσαν, είναι τεράστια. Δεν φταίνε μόνο αυτοί, φταίνε κι εκείνοι που δεν τους υποχρέωσαν. Δεν φταίει μόνο ο πρόεδρος των εργαζομένων στο νοσοκομείο «Αγιος Ανδρέας» της Πάτρας, που ψέλλιζε χθες κάτι τραγικές δικαιολογίες για «διαδικασίες» και «πλατφόρμες», φταίνε κι εκείνοι που γνώριζαν την κατάσταση και δεν χάλασαν τον κόσμο. Το «όσοι εκδήλωσαν ενδιαφέρον εμβολιάστηκαν» δεν είναι πλέον αρκετό. Οσοι έχουν να κάνουν με αρρώστους πρέπει να εμβολιαστούν.

Για να στηρίξουν την απόφασή τους να συγκροτήσουν αστυνομική δύναμη στα πανεπιστήμια η οποία θα υπάγεται στις πολιτικές και όχι στις εκπαιδευτικές αρχές, οι υπουργοί Παιδείας και Προστασίας του Πολίτη θέτουν ζητήματα τόσο ουσίας όσο και αποτελεσματικότητας. Ουσίας, διότι η αντιμετώπιση των παραβατικών συμπεριφορών δεν είναι δουλειά των πρυτάνεων. Αποτελεσματικότητας, διότι τα μέτρα που έχουν ληφθεί μέχρι τώρα έχουν αποδειχθεί ανεπαρκή. Σε όσους διαφωνούν, κραδαίνονται τα αποτελέσματα των δημοσκοπήσεων. Αν όμως η κυβέρνηση θεωρεί τον αυταρχισμό απαραίτητο σε αυτή την περίπτωση, όπου διακυβεύονται περιουσίες και υπολήψεις, γιατί διστάζει να κάνει το ίδιο στην περίπτωση του υποχρεωτικού εμβολιασμού των υγειονομικών, όπου κινδυνεύουν ανθρώπινες ζωές;

Με άλλα λόγια, το θέμα δεν είναι τι λένε οι διοικητές των νοσοκομείων και οι συνδικαλιστές. Αλλά τι κάνει ο υπουργός Υγείας.

Headlines