Μπάιντεν: Η Αμερική «επέστρεψε» στο παγκόσμιο διπλωματικό σκάκι

Υπουργείο Βαθέος Κράτους»: έτσι αποκαλούσε ο Ντόναλντ Τραμπ το Στέιτ Ντιπάρτμεντ, το οποίο και είχε επισκεφθεί μόνο μία φορά στη διάρκεια των τεσσάρων ετών που παρέμεινε στον Λευκό Οίκο, προωθώντας το δόγμα του «Πρώτα η Αμερική», του απομονωτισμού και των μονομερών αιφνιδιασμών. Ηταν λοιπόν ιδιαίτερα συμβολική η απόφαση του νέου προέδρου των ΗΠΑ Τζο Μπάιντεν να το επισκεφθεί χθες, μόλις δύο εβδομάδες μετά την ορκωμοσία του, πρώτο μεταξύ των κυβερνητικών υπηρεσιών, προκειμένου να συναντηθεί με τον νέο υπουργό Εξωτερικών Αντονι Μπλίνκεν, να ευχαριστήσει τους δημόσιους λειτουργούς που υπηρετούν σε αυτό και να παρουσιάσει το ευρύ όραμά του για μια εξωτερική πολιτική βασισμένη εκ νέου στις συμμαχίες και στους πολυμερείς θεσμούς.

«Η Αμερική επέστρεψε. Η διπλωματία επέστρεψε στην καρδιά της εξωτερικής πολιτικής μας… Δεν θα είμαστε πια απόντες από την παγκόσμια σκηνή», διαβεβαίωσε ο Μπάιντεν, αναφερόμενος ξανά και ξανά στις συμμαχίες των ΗΠΑ ως «το μεγαλύτερο ατού μας».

Επικεντρωμένη στο θέμα της «αποκατάστασης της θέσης της Αμερικής στον κόσμο», μιας από τις βασικές προεκλογικές του υποσχέσεις, η πρώτη μεγάλη ομιλία του Μπάιντεν για την εξωτερική πολιτική εμπεριείχε αρκετές συγκεκριμένες εξαγγελίες: ο νέος πρόεδρος των ΗΠΑ προανήγγειλε το πάγωμα της μερικής αποχώρησης των αμερικανών στρατιωτών από τη Γερμανία που είχε εγκρίνει η κυβέρνηση Τραμπ, στο πλαίσιο μιας επαναξιολόγησης όλων των αμερικανικών στρατιωτικών επιχειρήσεων από τον νέο αμερικανό υπουργό Αμυνας, τον τερματισμό της αμερικανικής στήριξης στις επιθετικές επιχειρήσεις που διεξάγονται υπό την αιγίδα της Σαουδικής Αραβίας κατά των Χούτι στην Υεμένη, λόγω του ρόλου που έχουν παίξει στη δημιουργία της χειρότερης ανθρωπιστικής κρίσης παγκοσμίως, την αύξηση του αριθμού των προσφύγων που θα δέχονται εφεξής οι ΗΠΑ στις 125.000 ετησίως, έπειτα από χρόνια αρνητικών ρεκόρ επί προεδρίας Τραμπ, καθώς και ένα προεδρικό μνημόνιο για την προστασία των δικαιωμάτων των ΛΟΑΤΚΙ σε ολόκληρο τον κόσμο. Υπενθύμισε επίσης τα βήματα που έχει ήδη κάνει για την επιστροφή των ΗΠΑ στη διεθνή σκηνή, όπως τα εκτελεστικά διατάγματα που υπέγραψε αμέσως μετά την ανάληψη των καθηκόντων του για την επάνοδο των ΗΠΑ στη Συμφωνία του Παρισιού για το Κλίμα και την αποκατάσταση των σχέσεών τους με τον ΠΟΥ.

Τρία μηνύματα από τον Πρόεδρο

Τόσο το περιεχόμενο όσο και ο συμβολισμός της ομιλίας του νέου προέδρου των ΗΠΑ στο Στέιτ Ντιπάρτμεντ είχαν, όπως επισημαίνει το CNN, σκοπό να στείλουν τρία ξεκάθαρα μηνύματα: ότι η κυβέρνησή του εκτιμά την αξία της διπλωματίας και των διπλωματών της, ότι θα επικεντρώσει την εξωτερική πολιτική της γύρω από τη συνεργασία με τους συμμάχους της και ότι θα κάνει ό,τι μπορεί προκειμένου να αποκαταστήσει τη φήμη των ΗΠΑ ως μιας χώρας που καθοδηγεί με το παράδειγμά της. Παράλληλα, ωστόσο, ο Μπάιντεν έστειλε σαφές μήνυμα σε στρατηγικούς αντιπάλους των ΗΠΑ, όπως η Ρωσία και η Κίνα, πως είναι πρόθυμος για συνεργασία αλλά δεν θα διστάσει να υπερασπιστεί «τα ζωτικά μας συμφέροντα και τον λαό μας».

Παρότι, δημοσίως, η κυβέρνησή του έχει επικεντρωθεί μέχρι στιγμής πρωτίστως στην πανδημία του κορωνοϊού και σε εσωτερικές εκτελεστικές ενέργειες, ο Μπάιντεν έχει ήδη μιλήσει τηλεφωνικά με καμιά δεκαριά ομολόγους του, από τους ηγέτες του Καναδά και του Μεξικού έως τους ηγέτες της Γαλλίας, της Γερμανίας και του Ηνωμένου Βασιλείου, όπως και τον ρώσο πρόεδρο Βλαντίμιρ Πούτιν, στον οποίο ξεκαθάρισε, όπως δήλωσε χθες, λίγο πριν αξιώσει την «άμεση και άνευ όρων απελευθέρωση» του Αλεξέι Ναβάλνι πως «οι εποχές που οι ΗΠΑ άλλαζαν πλευρό μπροστά στη ρωσική επιθετικότητα έχουν παρέλθει».

Η κυβέρνησή του είχε ήδη προαναγγείλει «αποφάσεις» ώστε να «λογοδοτήσει» η Ρωσία για τις «αποσταθεροποιητικές» της δραστηριότητες καθώς και μια νέα προσέγγιση έναντι της Κίνας, βασισμένη στη «στρατηγική υπομονή».

Το πραξικόπημα στη Μιανμάρ και η καταδίκη του Αλεξέι Ναβάλνι σε σχεδόν τρία χρόνια φυλάκιση από δικαστήριο της Μόσχας είναι οι δύο πρώτες κρίσεις που καλείται να αντιμετωπίσει ο Μπάιντεν στον τομέα της εξωτερικής πολιτικής. Και στις δύο περιπτώσεις είχε ήδη δηλώσει και επανέλαβε χθες πως οι ΗΠΑ δεν θα ανεχθούν την υπονόμευση της δημοκρατίας, και στις δύο περιπτώσεις έχει αφήσει να εννοηθεί πως θα ακολουθήσουν σύντομα κυρώσεις, ένα αγαπημένο, αν και υπερχρησιμοποιημένο, εργαλείο της αμερικανικής ισχύος. Ο κόσμος παρακολουθεί προσεκτικά και η κυβέρνησή του το γνωρίζει: πηγή που βρίσκεται κοντά τόσο στον αμερικανό πρόεδρο όσο και στον υπουργό Εξωτερικών του δήλωσε πως έχουν πλήρη επίγνωση του επιδιορθωτικού έργου που πρέπει να γίνει έπειτα από τέσσερα χρόνια Τραμπ.