Κοροναϊός : Ανθεκτική η νοτιοαφρικανική μετάλλαξη

Το εμβόλιο κατά της Covid-19 που αναπτύχθηκε από την εταιρεία AstraZeneca και το Πανεπιστήμιο της Οξφόρδης δεν φαίνεται να προστατεύει από την ήπια και μέτρια μορφή της νόσου που προκαλεί η νοτιοαφρικανική μετάλλαξη του κοροναϊού, σύμφωνα με τους «Financial Times». Η εφημερίδα επικαλείται σχετική μελέτη.

Αν και κανένα από τα 2.000 άτομα – κυρίως υγιείς και νέοι – που πήραν μέρος στη μελέτη δεν νοσηλεύθηκε ούτε έχασε τη ζωή του, τα ευρήματα, τα οποία δεν έχουν αξιολογηθεί ακόμα από άλλους επιστήμονες, μπορεί να περιπλέξουν την πορεία των μαζικών εμβολιασμών, καθώς τα μεταλλαγμένα στελέχη του ιού εξαπλώνονται στον πληθυσμό. Τόσο στις δοκιμές με ανθρώπους όσο και στα τεστ που έγιναν με αίμα ήδη εμβολιασμένων ατόμων, το εμβόλιο έδειξε να έχει περιορισμένη αποτελεσματικότητα απέναντι στη μετάλλαξη 501Υ.V2, η οποία είναι κυρίαρχη στη Νότια Αφρική. Τα δεδομένα, υπό μορφήν προδημοσίευσης, δίνουν στοιχεία από πρόσφατες αναλύσεις που δείχνουν τα αποτελέσματα του εμβολιασμού στη μείωση του χρόνου αναπαραγωγής και του ιικού φορτίου, γεγονός που μπορεί να μεταφράζεται σε μειωμένη μετάδοση της νόσου, αναφέρει το Πανεπιστήμιο της Οξφόρδης. Πάντως, η κυβέρνηση της Ν. Αφρικής ανακοίνωσε ότι διέκοψε τη χρήση του εμβολίου της AstraZeneca, γιατί προσφέρει περιορισμένη προστασία εναντίον του στελέχους που προέκυψε από τη μετάλλαξη στη χώρα. Οι επιστήμονες θα κρίνουν τι θα γίνει στη συνέχεια με το συγκεκριμένο εμβόλιο.

Δοκιμές

Μέχρι στιγμής όλα τα εμβόλια που έχουν αναπτυχθεί για την Covid-19 δείχνουν να αντιμετωπίζουν τη μετάλλαξη Β.1.1.7 που πρωτοεμφανίστηκε στο Ηνωμένο Βασίλειο, όμως το μεταλλαγμένο στέλεχος από τη Νότια Αφρική δείχνει πιο ανησυχητικό. Tόσο η Johnson & Johnson όσο και η Novavax έχουν διαπιστώσει ότι τα εμβόλιά τους είναι λιγότερο αποτελεσματικά στη νοτιοαφρικανική μετάλλαξη σε κλινικές δοκιμές που πραγματοποιήθηκαν στη χώρα αυτή. Η Moderna έχει κάνει γνωστό ότι θα δοκιμάσει μια ενισχυτική δόση και ένα λίγο διαφοροποιημένο εμβόλιο στοχεύοντας τη νοτιοαφρικανική μετάλλαξη, αφότου μελέτες έδειξαν ότι και το δικό της εμβόλιο είναι λιγότερο αποτελεσματικό. Εκπρόσωπος της BioNTech/Pfizer δήλωσε ότι και αυτό το εμβόλιο είναι λιγότερο αποτελεσματικό σε δοκιμή στην οποία χρησιμοποιήθηκε ένας ψευδοϊός με κάποιες μεταλλάξεις του 501Υ.V2, αλλά δεν έχει ακόμα δημοσιοποιήσει τα αποτελέσματα των δοκιμών σχετικά με το αυτούσιο μεταλλαγμένο στέλεχος.

Για τη μελέτη του Πανεπιστημίου της Οξφόρδης και της AstraZeneca υπάρχουν επιφυλάξεις, καθώς τα μεγέθη των δειγμάτων ήταν σχετικά μικρά. Στη μελέτη που έγινε σε συνεργασία με το Πανεπιστήμιο Witwatersrand της Νότιας Αφρικής συμμετείχαν 2.026 άτομα – αρνητικά στον HIV – με μέση ηλικία 31 ετών. Στη μισή ομάδα δόθηκε τουλάχιστον μία δόση εικονικού φαρμάκου (placebo), ενώ οι άλλοι μισοί έλαβαν τουλάχιστον μία δόση του εμβολίου. Ο Τούλιο ντε Ολιβέιρα, επικεφαλής του Δικτύου Γονιδιωματικής Επιτήρησης στη Νότια Αφρική, δήλωσε στους «Financial Times» ότι τα ευρήματα λειτούργησαν «ως αφύπνιση για τον έλεγχο του ιού και τη βελτίωση της αντιμετώπισης της Covid-19 στον κόσμο». Οι υγειονομικές αρχές σε όλες τις χώρες ελπίζουν ότι τα εμβόλια θα μειώσουν ή θα εξαλείψουν εντελώς την ανάγκη νοσηλείας, κάτι που θα επιτρέψει και την άρση των περιοριστικών μέτρων.

Πρόληψη ασθενειών

Η Σάρα Γκίλμπερτ, επικεφαλής ερευνήτρια στο Πρόγραμμα Ανάπτυξης Εμβολίων της Οξφόρδης, δήλωσε στο BBC χθες ότι ελπίζει ότι το εμβόλιο θα αποδειχθεί αποτελεσματικό στην πρόληψη σοβαρών ασθενειών. «Βλέπουμε και από άλλες εταιρείες που ανέπτυξαν εμβόλια ότι υπάρχει μείωση της αποτελεσματικότητας σε κάποιες μεταλλάξεις» λέει. «Αυτό σημαίνει ότι έτσι μειώνουμε τον συνολικό αριθμό των κρουσμάτων. Παρέχεται ακόμα προστασία απέναντι στις νοσηλείες, τις σοβαρές ασθένειες και τον θάνατο». Οποιοδήποτε ζήτημα αφορά την αποτελεσματικότητα του εμβολίου της AstraZeneca θα είναι κρίσιμο για τον αναπτυσσόμενο κόσμο, καθώς η εταιρεία σε συνεργασία με το Πανεπιστήμιο της Οξφόρδης παράγει δισεκατομμύρια δόσεις σε μη κερδοσκοπική βάση για τις χώρες αυτές.