Στην Προεδρία της Δημοκρατίας παραδόθηκε η «Δόξα» του Γύζη – Η ιστορία του πίνακα

Χειρονομία ευγενούς προσφοράς και υψηλού εθνικού συμβολισμού χαρακτήρισε η Πρόεδρος της Δημοκρατίας Κατερίνα Σακελλαροπούλου την δωρεά προς την Προεδρία της Δημοκρατίας του πίνακα του Νικόλαου Γύζη «Δόξα» (ή «Δόξα των Ψαρών») από τον, έως σήμερα κάτοχο του έργου, επιχειρηματία Δημήτρη Γκέρτσο, εγγονό του Ευάγγελου Παπαστράτου, ιδρυτή της γνωστής καπνοβιομηχανίας.

«Από σήμερα, το θρυλικό έργο του Νικολάου Γύζη «Δόξα» ανήκει σε όλους τους Έλληνες» επισήμανε με ανάρτησή της η Κατερίνα Σακελλαροπούλου.

Στην ανάρτησή της, η Πρόεδρος της Δημοκρατίας συνεχίζει: «Με μια χειρονομία υψηλού εθνικού συμβολισμού, ο κάτοχος του πίνακα κ. Δημήτρης Γκέρτσος τον δώρισε στην Προεδρία της Ελληνικής Δημοκρατίας.

»Συνοδεύοντας τη δωρεά του με λίγα σεμνά και στοχαστικά λόγια – «Αισθάνθηκα την επιθυμία να μην “περπατά η Δόξα μονάχη” σε ένα σπίτι, αλλά ανάμεσα στους Έλληνες στον χώρο του ανώτατου θεσμού της χώρας», είπε χαρακτηριστικά – εμπλούτισε το περιεχόμενο της σχέσης του πολίτη με τους θεσμούς.

»Η «Δόξα» του Γύζη, ήδη από την εποχή που δημιουργήθηκε, στα τέλη του 19ου αιώνα, έχει εγγραφεί στη συλλογική μνήμη ως σύμβολο της Ελλάδας που προχωρεί προς το μέλλον αγέρωχη και ακατάβλητη, προσπερνώντας ήττες ή καταστροφές. Είναι μια από τις πλέον αναγνωρίσιμες παραστάσεις που συνδέονται με την εικονογραφία του Αγώνα της Ανεξαρτησίας, τη μορφοποίηση της ελληνικής εθνικής ταυτότητας, την εικόνα της Ελλάδας ως ιδέας.

»Μεγαλόπρεπη, λευκοντυμένη, φτερωτή, βαδίζει αποφασιστικά στο φρυγμένο έδαφος κάτω από έναν βαρύ ουρανό, ωθούμενη από το όραμα ενός μέλλοντος που κερδίζεται με αγώνες.

»Ο συμβολισμός της υπερβατικής, απόλυτα επιβλητικής και κυρίαρχης αυτής μορφής γίνεται ακόμα πιο ισχυρός σήμερα, διακόσια χρόνια μετά την επανάσταση του 1821. Δωρεά και επέτειος συμπίπτουν για να τονίσουν το νόημα της αγωνιστικότητας, της προσπάθειας, της αδάμαστης θέλησης για ένα αύριο θεμελιωμένο στις αξίες που μας κληροδότησαν οι ηρωικοί πρόγονοί μας.»

Η ιστορία του πίνακα

Υπενθυμίζεται, ότι ο Νικόλαος Γύζης ζωγράφισε τη «Δόξα» λίγο πριν από την εκπνοή του 19ου αιώνα, συλλαμβάνοντάς την ως ενσάρκωση της Δόξας του Διονυσίου Σολωμού και εμπνεόμενος από το επίγραμμα «Η καταστροφή των Ψαρών» (1825) του εθνικού μας ποιητή.

Η ελαιογραφία, ιδεαλιστική δημιουργία της ύστερης περιόδου του ζωγράφου, είναι ένας από τους δύο ζωγραφικούς πίνακες με το ίδιο θέμα και τον ίδιο τίτλο, ο μόνος, ωστόσο, ο οποίος ήταν προσιτός, αφού ο έτερος, που ανήκε στη Συλλογή των Ανακτόρων, είναι αφανής εδώ και χρόνια. Αγορασμένος πριν από εκατό περίπου χρόνια από τον παππού του κ. Γκέρτσου, Βαγγέλη Παπαστράτο με προτροπή της συζύγου του Καίτης Δαμβέργη, μιας από τις πρώτες γυναίκες που φοίτησαν στη Σχολή Καλών Τεχνών, κληροδοτήθηκε στη μοναχοκόρη τους Χάρι και στον σύζυγό της Θανάση Γκέρτσο και έμεινε στην οικογένεια επί δεκαετίες.