Το… πιγκάλ του Πούτιν και η χρυσή τουαλέτα του Τραμπ: Οι αυταρχικοί ηγέτες και τα μπάνια τους

Ο Βλάντιμιρ Πούτιν προβάλλει μια συγκεκριμένη εικόνα του εαυτού του: Κυρίως topless, πλάι σε αρκούδες ή άλλα επικίνδυνα ζώα, δίπλα σε αρχαιολογικούς θησαυρούς που έχει «ανακαλύψει» ο ίδιος – μέχρι στιγμής, το μόνο που έχει αποφύγει είναι η ανάρτηση φωτογραφιών στις οποίες να… περπατά επάνω σε νερό. Είναι, λοιπόν, αρκετά σίγουρο ότι δεν απολαμβάνει την εικόνα του όπως αναπαράγεται από την αξιωματική αντιπολίτευση της χώρας του: Καθισμένος επάνω στη λεκάνη της τουαλέτας, με το παντελόνι του τυλιγμένο γύρω από τους αστραγάλους του, να κρατά ένα… πιγκάλ αξίας $850.

Στις διαδηλώσεις υπέρ της απελευθέρωσης του Ναβάλνι, του αρχηγού της αξιωματικής αντιπολίτευσης που βρίσκεται αυτή τη στιγμή στις ρωσικές φυλακές αφού πρώτα κατάφερε να επιβιώσει από επίθεση με το δηλητήριο Νόβιτσοκ, οι διαμαρτυρόμενοι κραδαίνουν πιγκάλ, βαμμένα χρυσά, λες και πρόκειται για τον… πυρσό του αγάλματος της ελευθερίας. Και αυτό δεν είναι τυχαίο. Μια από τις τελευταίες κινήσεις του Ναβάλνι πριν τη σύλληψή του, ήταν να διαρρεύσει ένα βίντεο στο οποίο περιέγραφε το «μυστικό παλάτι» που ο Πούτιν φέρεται να έχει χτίσει κοντά στη Μαύρη Θάλασσα με μαύρο χρήμα –συγκεκριμένα με μαύρα $1,3 δισ. Το πιγκάλ ήταν το κερασάκι στην τούρτα της διεφθαρμένης πολυτέλειας.

Πρόκειται για μια πολύ δυνατή εικόνα: Είναι σχεδόν αδύνατον να μην φανταστείς τον ισχυρό άνδρα να γεμίζει ένα χρυσό πιγκάλ με περιττώματα. Αντίστοιχα ισχυρές εικόνες, όμως, έχουν «χαρίσει» στο κοινό τους και άλλοι αυταρχικοί ηγέτες – ο Κιμ Γιονγκ Ουν, για παράδειγμα, είχε φέρει μαζί του μια… φορητή τουαλέτα στη σύνοδο κορυφής ΗΠΑ-Βόρειας Κορέας το 2018. Στόχος του δεν ήταν η άνεσή του, αλλά να αποφύγει το ενδεχόμενο οι Αμερικανοί να… συλλέξουν τα περιττώματά του, τα οποία στη συνέχεια να αναλυθούν από τις μυστικές υπηρεσίες της χώρας με στόχο τη συγκέντρωση πληροφοριών για την υγεία του.

Πριν την καταδίκη του, πάντως, ο Ναβάλνι είχε προλάβει να συνδέσει ακόμη περισσότερο τον Πούτιν με τον χώρο του… WC. Ως γνωστόν, το δηλητήριο Νόβιτσοκ φέρεται να είχε τοποθετηθεί στο εσώρουχο του αρχηγού της ρωσικής αξιωματικής αντιπολίτευσης. Έτσι, ο Ναβάλνι δημιούργησε ένα εξαιρετικά πιασάρικο – και διόλου κολακευτικό – παρατσούκλι για τον αντίπαλό του: «Πούτιν ο Δηλητηριαστής των Εσωρούχων».

Ποιες άλλες τουαλέτες, όμως, έχουν… σημαδέψει την ανθρώπινη ιστορία;

Το… καθαρό τέλος του αυτοκράτορα Κόμμοδου

Ο Κόμμοδος ήταν μονομάχος και αυτοκράτορας – και πιθανότατα πιο βάναυσος από κάθε σύγχρονο ηγέτη. Σε μια ιστορία (κυριολεκτικά) κολοσσιαίας αθλιότητας, ανάγκασε Ρωμαίους με αναπηρίες να φορέσουν στολές φιδιών και στη συνέχεια τους χτύπησε με ρόπαλο μέχρι θανάτου, ντυμένος σαν τον μυθολογικό Ηρακλή.

Αυτός δεν ήταν ο μόνος λόγος που συγκροτήθηκε συνωμοσία για την εκθρόνισή του. Την παραμονή της Πρωτοχρονιάς του 192 μ.Χ., οι εχθροί του δηλητηρίασαν ένα κομμάτι μοσχαρίσιου κρέατος –το μόνο που κατάφεραν, όμως, ήταν να του προκαλέσουν… γαστρεντερίτιδα.

Ο Κάσιους, γερουσιαστής εκείνης της εποχής, έγραψε ότι η «αλόγιστη χρήση του οίνου και των λουτρών» από τον αυτοκράτορα, ήταν εκείνη που του έσωσε τη ζωή. Όμως η «δουλειά» ολοκληρώθηκε –και μάλιστα, στο εσωτερικό μιας τουαλέτας. Ο προσωπικός του γυμναστής, ο Νάρκισσος, στραγγάλισε τον Κόμμοδου μέσα στη μπανιέρα του. Η πράξη ήταν συμβολική: Η κάθαρση της αυτοκρατορίας από τις αμαρτίες του. Δεν πήγε όμως και πολύ καλά. Σύμφωνα με τα γραπτά του Κάσιους, αυτό που ακολούθησε ήταν «οι πιο βίαιοι πόλεμοι και εμφύλιες συρράξεις».

Το βασιλικό καζανάκι του Λουδοβίκου Β’ της Βαυαρίας

Ο «Τρελός Βασιλιάς Λουδοβίκος» δεν απέκτησε τυχαία το όνομά του. Περνούσε ώρες φιλώντας το άγαλμα της Μαρίας Αντουανέτας και μιλώντας σε αυτό ή επιμένοντας να βγάζει έξτρα πιάτα στο τραπέζι για… νεκρούς γάλλους μονάρχες. Το λουτρό του, όμως, στο ημιτελές παλάτι που έχτιζε σε ένα νησί της λίμνης Τσιμσί, δείχνει την αγάπη του για την πολυτέλεια και όχι τις πιθανές ψυχικές του διαταραχές.

Η λεκάνη είχε λαβές με λεπτομέρειες ροκοκό και κρυβόταν από μια… αυλαία. Μοιάζει άνετη και θυμίζει έργο τέχνης. Και ταιριάζει απολύτως με τη λατρεία του Λουδοβίκου για την άνευ ορίων επίδειξη πλούτου.

Αυτό που την κάνει, όμως, να ξεχωρίζει πραγματικά, είναι η προτεραιότητα που της έδινε ο βασιλιάς. Όταν το κάστρο έμεινε στη μέση, με τον ξαφνικό του θάνατο, ακόμη δεν φιλοξενούσε θρόνο. Όμως είχε ήδη εγκατασταθεί τουαλέτα –και μάλιστα με αυτόματο καζανάκι! Φαίνεται ότι ο βασιλιάς ενδιαφερόταν πολύ για το μέρος που μέχρι και εκείνος θα πήγαινε μόνος.

Η όχι και τόσο ευχάριστη ευωδιά του Μουσολίνι

Το 1912, η Αντζέλικα Μπαλαμπάνοφ, συντάκτρια της ιταλικής σοσιαλιστικής εφημερίδας Avanti! αποφάσισε να προσλάβει έναν υποσχόμενο νεαρό ως βοηθό της. Έθεσε έναν όρο: «Θα πρέπει να πλένεσαι συχνότερα. Πόσες φορές πρέπει να σου το πω; Σαπούνι και νερό, Μουσολίνι, σαπούνι και νερό!»

Φαίνεται ότι δεν αγνόησε τη συμβουλή της. Μια δεκαετία και ένα φασιστικό κόμμα αργότερα, ο Μουσολίνι αυτοπαρουσιαζόταν στο κοινό του με όλους του αναμενόμενους τρόπους (αφίσες, ραδιοφωνικές εκπομπές, στήλες εφημερίδων) και έναν εντελώς αναπάντεχο: Μέσα από… σαπούνια.

Συγκεκριμένα, ο μελλοντικός δικτάτορας είχε δημιουργήσει αρωματικά σαπουνάκια με το σχήμα του. Όπως έγραψε, όμως ο Ιταλός γελοιογράφος, Ενρίκο Τζιανέρι στο βιβλίο του, ενδέχεται τα σαπούνια να μην είναι το καλύτερο μέσο για να κάνει κάποιος τη φασιστική του προπαγάνδα. «Μετά την πρώτη χρήση, το θεληματικό του πηγούνι μαλάκωνε», σημείωνε σκωπτικά, «το πρόσωπο αδυνάτιζε, τα βαριά βλέφαρα παρέπεμπαν σε κάποιον ηλίθιο».

Το μπάνιο του Χίτλερ λερωμένο από την ιστορία

Ένας από τους πιο διαδεδομένους μύθους για το… alter ego του Μουσολίνι, τον Αδόλφο Χίτλερ, είναι πως ήταν εμμονικός με την προσωπική του υγιεινή. Όμως δεν υπάρχει κανένα στοιχείο που να το αποδεικνύει. Αντιθέτως, όσοι τον είχαν συναντήσει από κοντά, έτειναν να μιλούν για τα βρώμικα δόντια του, την κακοσμία της αναπνοής του, τους κακούς του τρόπους στο τραπέζι και… τα αέριά του.

Στην ιστορία έχει μείνει και μια ενδιαφέρουσα φωτογραφία από το μπάνιο του στο Μόναχο. Φωτογράφος είναι ο Ντέιβιντ Ε. Σέρμαν για το περιοδικό Life και απεικονίζει μια άλλη φωτογράφο, τη Λι Μίλερ, ρεπόρτερ της Vogue. Η φωτογραφία του Χίτλερ στέκεται στο πλάι της μπανιέρας μέσα στην οποία στέκεται η Μίλερ, με τον δικτάτορα να μοιάζει να παίρνει μάτι. Ανάμεσα στη ρεπόρτερ και σε κάτι που μοιάζει με σύστημα ενδοεπικοινωνίας, υπάρχει ένα άγαλμα κάποια γυμνής Άριας.

Το σημαντικότερο στοιχείο, όμως, είναι ένα ζευγάρι μπότες, αφημένες στο χαλάκι του μπάνιου. Η Μίλερ και ο Σέρμαν, είχαν περάσει τις ώρες πριν τη φωτογράφιση στο στρατόπεδο συγκέντρωσης στο Νταχάου. Η βρωμιά επάνω στα παπούτσια, είναι η βρωμιά του Ολοκαυτώματος που πλέον λερώνει το σπίτι του ανθρώπου που το σχεδίασε. Η ημερομηνία είναι επίσης σημαντική: 30 Απριλίου 1945. Καθώς η Λι ξέπλενε τον τρόμο της ημέρας από το σώμα της, ο Χίτλερ κρυβόταν κάτω από τα πεζοδρόμια του Βερολίνου. Το ίδιο βράδυ θα έδινε τέλος στη ζωή του –αφήνοντας άλλους να καθαρίσουν το χάος που άφησε πίσω του.

Το ματωμένο μπάνιο του Νικολάε Τσαουσέσκου

Ο Νικολάε Τσαουσέσκου, που διοίκησε με τεράστια σκληρότητα τη Ρουμανία μεταξύ του 1967 και του 1989, σπανίως ταυτίζεται στη συλλογική συνείδηση με το μπάνιο. Το κτίριο του κοινοβουλίου στο Βουκουρέστι, συμβαίνει να είναι το δεύτερο μεγαλύτερο κτίριο στον κόσμο, με 4 εκατ. τ.μ. αχρείαστου χώρου και δημόσιους χώρους τόσο μεγάλους, ώστε να μην μπορούν να αξιοποιηθούν με κανέναν απολύτως τρόπο –εκτός ίσως από έναν αγώνα ποδηλασίας ή μια έκθεση φορτηγών.

Η βίλα του, στην περιοχή Πριμαβέρι, κατασκευάστηκε σε πιο φυσιολογικές διαστάσεις. Πλέον είναι δημόσιο κτίριο, την καθαριότητά του, όμως, εξακολουθούν να επιμελούνται οι δύο οικονόμοι που είχαν την ευθύνη του και στην εποχή των Τσαουσέσκου. Οι βρύσες, οι κρεμάστρες για τις πετσέτες, ακόμη και οι κρεμάστρες για το… χαρτί υγείας, αποτελούνται από χρυσό. Ακόμη και η τάπα του νιπτήρα γυάλιζε. Η ντουζιέρα ήταν ντυμένη με ψηφιδωτά που θα τα ζήλευε ακόμη και βυζαντινός αυτοκράτορας.

Εμείς πάντως, όπως και αμέτρητοι τουρίστες πριν από εμάς, σίγουρα θα θέλαμε να τη δούμε από κοντά.

Το κακουργηματικό μπάνιο του Σαντάμ Χουσεΐν

Ίσως είναι ευκολότερο να ασχολούμαστε με την κακογουστιά ενός δικτάτορα παρά με τις βαναυσότητες που διέπραξε. Μια τέτοια περίπτωση είναι και εκείνη του Σαντάμ Χουσεΐν.

Οι Times του Λονδίνου έστειλαν την συντάκτρια design Λουτσία βαν ντερ Ποστ μετά την αμερικανική εισβολή, να ρίξει μια ματιά στις μπανιέρες του Σαντάμ. Η Sun τύπωσε μια φωτογραφία της ανταποκρίτριάς της να κάθεται επάνω στο λουτρό του δικτάτορα. «Αν δεν είχαμε άλλους λόγους να εισβάλουμε στο Ιράκ», έγραφε ο Π.Τζ. Ο’Ρουρκ, ένας αμερικανός κωμικός, «η κακουργηματική του διακόσμηση θα αρκούσε».

Το παλάτι του στο Τικρίτ ήταν τριώροφο, με λευκά μάρμαρα και μια σκάλα φτιαγμένη από μαργαριτάρια και χρυσό. Τα μπάνια του, αντιθέτως, ήταν πιο διακριτικά: Ένας χρυσός μπιντές στη Μπάσρα, μια μπανιέρα με σκάλα στη Βαγδάτη. Ένας από τους νιπτήρες του, πάντως, κατέληξε σε μουσείο του Μισισιπί. Όχι ως έκθεμα, αλλά ως… νιπτήρας, στο μπάνιο των ανδρών.

Η γυμνή αλήθεια του Ντόναλντ Τραμπ

Όταν ο Τραμπ εγκατέλειψε τον Λευκό Οίκο τον Ιανουάριο, ο Μαρκ Ράφαλο δήλωσε: «Η προεδρία της χρυσής τουαλέτας έφτασε στο τέλος της». Η αλήθεια είναι, όμως, ότι ο Τραμπ δεν διέθετε κάτι τέτοιο.

Αν και τα φωτιστικά στο ιδιωτικό τζετ του είναι ντυμένα με πλάκες χρυσού 24 καρατίων και το ρετιρέ του στο Μανχάταν θυμίζει τα υγρά όνειρα του βασιλιά Μίδα, από ό,τι γνωρίζουμε ο Τραμπ ποτέ δεν πήγε τουαλέτα σε μια λεκάνη φτιαγμένη από το πολύτιμο μέταλλο. Κι όμως, η πεποίθηση αυτή επικρατούσε σε όλη τη διάρκεια της προεδρίας του.

Η αντίληψη αυτή προέκυψε από την απάντηση του μουσείου Γκούγκενχαϊμ σε αίτημα του τέως προέδρου. Το 2017, ο Τραμπ ρώτησε αν θα μπορούσε να δανειστεί τον πίνακα του Βίνσεντ Βαν Γκογκ, «Χιονισμένο Τοπίο». Η διευθύντρια, Νάνσι Σπέκτορ, αρνήθηκε, όμως είχε να κάνει μια αντιπρόταση: Αν το επιθυμούσε, ο Τραμπ μπορούσε να δανειστεί το έργο «America», ένα… συμμετοχικό γλυπτό του Μαουρίτσιο Κατελάν. Επρόκειτο για μια πλήρως λειτουργική τουαλέτα από χρυσό 18 καρατίων, αξίας $6 εκατ., την οποία είχαν χρησιμοποιήσει στο παρελθόν… 100.000 επισκέπτες του μουσείου.

Ο Λευκός Οίκος, φυσικά, αρνήθηκε. Κανείς δεν γνωρίζει πού βρίσκεται αυτή τη στιγμή η χρυσή τουαλέτα. Στη διάρκεια του 2019, είχε κλαπεί από το Παλάτι Μπλένχαϊμ στο Όξφορντσαϊρ. Η εικόνα της, πάντως παραμένει χαραγμένη στη συλλογική μας μνήμη.

Με πληροφορίες από το 1843 του Economist