Τι μας ξημερώνει;

Όπου να πας και να σταθείς, ακούς το ίδιο μονότονο ερώτημα: πότε θα τελειώσει όλο αυτό; Άλλοι θέτουν πιο ευρύτερα ζητήματα με επίκεντρο το πως θα είναι η νέα «κανονικότητα». Θα είναι κανονικότητα ή μια ριζική αλλαγή του τρόπου ζωής που ξέραμε μέχρι πριν λίγους μήνες. Την ίδια στιγμή άλλοι, θέτοντας και ηθικά και φιλοσοφικά ζητήματα, αναρωτιούνται τι μπορεί να μας ξημερώνει.

Η ώρα της επιστροφής στη νέα μορφή της κανονικότητας που όμως δεν θα είναι ίδια όπως πριν αργεί και εισερχόμαστε στο επόμενο στάδιο με γνώριμα μέτρα για μια ακόμη φορά.

Ως κοινωνία δείξαμε αξιοθαύμαστη υπομονή, αντοχή και πειθαρχία. Αποδείξαμε ότι εάν θέλουμε μπορούμε να πετύχουμε τους στόχους που θέτουμε. Ως λαός είμαστε όμως αρκετά ενθουσιώδεις και πολύ γρήγορα μπορεί να περάσουμε από το ένα στάδιο στο άλλο. Η επιτυχία από την αποτυχία δεν έχει μεγάλη απόσταση ειδικά όταν περνάς από την πρώτη στη δεύτερη. Για το αντίθετο, δηλ. για να φθάσεις στην επιτυχία θέλεις κόπο και μεγάλη προσπάθεια.

Μέχρι στιγμής η προσπάθεια που καταβλήθηκε ήταν αξιέπαινη, αλλά τώρα είναι η πιο κρίσιμη ώρα. Κοινότυπο αλλά τόσο ουσιαστικό να τηρήσουμε τους κανόνες προστασίας για να μην επιστρέψουμε σε σημείο που κανείς δεν θέλει.

Ειλικρινά όμως τι να πεις στους πολίτες που έχουν κουραστεί; Θα τους πείσει το επιχείρημα ότι η συλλογική, αλλά και η ατομική ευθύνη είναι το ζητούμενο για να ξεπεράσουμε και αυτό το μεταβατικό στάδιο που ξεκινάει;

Όλοι θέλουμε την μεγάλη επιστροφή στην στη ζωή μας. Σε ποια ζωή μας; Αυτή έχει αλλάξει σε πολύ μεγάλο βαθμό. Αυτοί οι μήνες –σε λίγο θα συμπληρώσουμε ένα χρόνο- της πανδημίας διαμόρφωσαν νέες συνθήκες. Δημιούργησαν νέα δεδομένα. Μετρήσαμε τους πραγματικούς φίλους. Είδαμε τη ζωή διαφορετικά και ενδεχομένως με άλλο μάτι. Πολλά πράγματα που τα θεωρούσαμε δεδομένα, καταλάβαμε ότι είναι όλα στον αέρα. Αρκεί μια πανδημία να γκρεμίσει όσα έχουν κτιστεί με κόπο.

Το μόνο που δεν μπορεί όμως μια πανδημία, μια μεγάλη κρίση, είναι να εξουδετερώσει τα όνειρα και τη διάθεση για δημιουργία. Η κρίση αυτή μας βγάζει σίγουρα πιο δυνατούς. Μας δίνει τις δυνατότητες να αλλάξουμε ριζικά και τον τρόπο ζωή μας. Μας σφραγίζει όμως και το διαβατήριο για να ταξιδέψουμε σε άλλες καταστάσεις που δεν θα θυμίζουν το κακό παρελθόν.

Ακόμα και εάν βλέπουμε γύρω μας ηγέτες που δεν μπορούν να ανταποκριθούν στις συνθήκες και με τη συμπεριφορά τους είναι αρνητικά πρότυπα, οφείλουμε να κλείσουμε τα μάτια και να κτίσουμε τη νέα ζωή. Μια ζωή που θα έχει λάβει σοβαρά υπόψη της, όσα μας μαθαίνει η υγειονομική κρίση. Κυρίως να αφήσουμε πίσω πολιτικές που μας πλήγωσαν ή εκ των πραγμάτων αποδείχθηκαν λανθασμένες.

Αυτή την περίοδο δίνεται η δυνατότητα σε παγκόσμιο, περιφερειακό και τοπικό επίπεδο (ακόμα και μέσα στα ίδια μας τα σπίτια) για ένα νέο ξεκίνημα σε μια καινούργια μέρα. Ότι έχει αρχή έχει και τέλος. Αυτό γίνεται και με την υγειονομική κρίση. Η ελπίδα μαζί με την αισιοδοξία είναι οι καλύτεροι σύμμαχοι. Ο αναστοχασμός της περιόδου μας έδωσε απαντήσεις σε καίρια ερωτήματα, για την οικονομία, την πολιτική, την κοινωνία. Κυρίως όμως μας όπλισε με θάρρος και υπομονή για τα μελλούμενα. Η ίδια η ζωή είναι ένας διαρκής αγώνας. Και γι’ αυτό δεν πρέπει να κάνουμε πίσω σε κρίσεις, σε συμφορές και σε κακουχίες, αλλά να τις αντιμετωπίζουμε τολμηρότερα.

Όμως, οι κρίσεις πρέπει κάποια στιγμή να τελειώνουν και οφείλουν οι ηγέτες να σημαίνουν τη λήξη τους. Ταυτόχρονα όμως οφείλουν να παρουσιάσουν ένα σχέδιο διαχείρισης της επόμενης μέρας που θα λαμβάνει υπόψη του όλες τις παραμέτρους για να μην υπάρξει οπισθοχώρηση. Και είναι πολλά τα θέματα, όπως π.χ. στο πεδίο της οικονομίας, της αλλαγής των εργασιακών σχέσεων, της ποιότητας της δημοκρατίας, τι συμβαίνει με τα ατομικά και κοινωνικά δικαιώματα, κ.α.

Η νέα κανονικότητα δεν πρέπει να είναι επιστροφή στο χθες και σε απεμπόληση όσων κατακτήθηκαν. Με το «όπλο παρά πόδα» για την υπεράσπιση των κεκτημένων, αλλά τώρα είναι ώρα ευθύνης για όλους. Και αυτή τη φορά έχει μεγαλύτερη σημασία να κερδίσουμε το στοίχημα για να δούμε μετά τι μας ξημερώνει.