Το δάσος

Το βίντεο διαρκεί 13 δευτερόλεπτα, λέγεται ότι είναι του 2018 και από χθες κυκλοφορεί ευρέως στο Διαδίκτυο. Ο Παύλος Χαϊκάλης εμφανίζεται με το γνωστό του χαμόγελο να «καταγγέλλει» σεξουαλική παρενόχληση, ενώ ο Πέτρος Φιλιππίδης τον φιλάει παθιασμένα στο μάγουλο. «Δεν θέλω, δεν θέλω», λέει ο πρώτος, με τον δεύτερο να αναρωτιέται κοιτάζοντας με νόημα προς το κοινό: «Τώρα το θυμήθηκε μετά από είκοσι χρόνια;».

Τα σχόλια των χρηστών είναι οργισμένα. Λογικό, οι δύο πρωταγωνιστές έχουν εκτοξευθεί τις τελευταίες ημέρες στην επικαιρότητα ύστερα από επώνυμες καταγγελίες γυναικών εναντίον τους για σεξουαλική παρενόχληση όταν ήταν νέες. Πριν από αυτό, όμως, πριν ξεσπάσει με καταιγιστικό τρόπο το ελληνικό #MeToo, αυτού του είδους οι ατάκες θεωρούνταν «χιούμορ». Οι ηθοποιοί που τις έλεγαν προκαλούσαν γέλιο, γιατί στην πραγματικότητα πολλοί από τους θεατές ταυτίζονταν μαζί τους. Ελα τώρα, κουκλίτσα μου, που δεν σου άρεσε. Ελα τώρα, που δεν κούνησες το κορμάκι σου για να πάρεις έναν ρόλο. Ελα τώρα, που χρειάστηκε να περάσουν τόσα χρόνια για να το θυμηθείς, προφανώς για να κερδίσεις «πέντε λεπτά δημοσιότητας», όπως είπε ο Χαϊκάλης.

Θυμάμαι πριν από μερικά χρόνια σε μια μουσική παράσταση έναν γνωστό ηθοποιό να λέει ανεκδιήγητες ανοησίες για τη «γυναίκα του» και την αίθουσα να σείεται από τα χάχανα. Η κακή αισθητική βέβαια δεν αποτελεί αδίκημα. Και, εν τέλει, δεν γελάμε όλοι με τα ίδια πράγματα. Είναι όμως λίγο περίεργο να εξεγειρόμαστε σήμερα με τον Χαϊκάλη που, ως «αρσενικό παλιάς κοπής», δηλώνει πως όταν μια γυναίκα που του αρέσει τού λέει όχι, εκείνος επιμένει. Στ’ αλήθεια έχουμε εμπεδώσει όλοι μέσα μας ότι «όχι σημαίνει όχι»; Στ’ αλήθεια θεωρούμε ενοχλητικό, εξοργιστικό, αποτρόπαιο, ανήκουστο, να εκμεταλλεύεται κάποιος την εξουσία του – καλλιτεχνική, αθλητική, πολιτική, εκδοτική – για να παρενοχλεί, να εκβιάζει, να κακοποιεί;

Μακάρι. Αλλά τότε δεν θα αντιμετωπίζαμε όπως αντιμετωπίζουμε τις σεξουαλικές μειονότητες: το bullying στους ομοφυλόφιλους, ας πούμε, δεν θα αποτελούσε κοινό μυστικό και οι υπεύθυνοι θα υφίσταντο κυρώσεις. Οταν ακούγαμε για βιασμό στο πλαίσιο του γάμου, δεν θα λέγαμε «τσ, τσ, τσ, τι υπερβολές, μα πώς μπορεί να γίνεται κάτι τέτοιο;». Και οι διάφορες σεξιστικές διαφημίσεις που εξακολουθούν να μας παίρνουν τ’ αφτιά θα είχαν σταματήσει, γιατί αντί να προσελκύουν πελάτες θα τους έδιωχναν.

Είναι διδακτικές αυτές οι μέρες. Αρκεί να μη μείνουμε στην περιπτωσιολογία, να μη θεωρήσουμε αρκετό να τιμωρηθούν, να διωχθούν ή έστω να στιγματιστούν όσοι αποδεδειγμένα προέβησαν στις ακρότητες που διαβάζουμε και ακούμε, να μην καλυφθούμε πίσω από την απαίτηση «να ανοίξουν τα στόματα» αδιαφορώντας για το τι θα συμβεί σε αυτές ή αυτούς που θα το κάνουν. Να μη μείνουμε δηλαδή στα δένδρα, αλλά να κοιτάξουμε το δάσος.

Γιατί σε αντίθετη περίπτωση, είναι θέμα χρόνου να ξαναδούμε έναν Χαϊκάλη υπουργό.