Κυπριακό – Ελληνοτουρκικά : Ωρα μηδέν τον Μάρτιο για τις διαπραγματεύσεις

Για την πρώτη εβδομάδα του Μαρτίου φαίνεται ότι οδεύει η πραγματοποίηση του επόμενου γύρου των διερευνητικών επαφών Ελλάδος – Τουρκίας, καθώς η Αθήνα φέρεται, όπως πληροφορείται «Το Βήμα», να έχει προτείνει στην Άγκυρα συγκεκριμένες ημερομηνίες εντός του διαστήματος 1-5 Μαρτίου.

Την ίδια στιγμή, οι εμπλεκόμενες πλευρές αναμένουν από την ειδική απεσταλμένη του Γενικού Γραμματέα του ΟΗΕ, την Τζέιν Χολ Λουτ, να προτείνει συγκεκριμένες ημερομηνίες για την πραγματοποίηση της άτυπης πενταμερούς διάσκεψης υπό την αιγίδα του Οργανισμού (5+1). Η τουρκική πλευρά εμφανίζεται να συνδέει τις δύο συναντήσεις, συνυπολογίζοντας και τη Σύνοδο Κορυφής του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου (25-26/3) στις Βρυξέλλες. Η οριστικοποίηση των σχετικών ημερομηνιών πάντως αναμένεται σύντομα.

Σε σχέση με το Κυπριακό πάντως, ζήτημα στο οποίο το Λονδίνο επιζητεί αυξημένο ρόλο στη μετά-Brexit εποχή και με δεδομένο ότι αποτελεί εγγυήτρια δύναμη, πραγματοποιήθηκε εκτενής συζήτηση στη Βουλή των Λόρδων επί του νέου καθεστώτος κυρώσεων που επιβάλλει το Ηνωμένο Βασίλειο μετά την έξοδό της από την ΕΕ. Σε αυτό το πλαίσιο, τουλάχιστον δύο μέλη του σώματος που είναι και μέλη της διακομματική κοινοβουλευτικής επιτροπής για την «Τουρκική Δημοκρατία της Βόρειας Κύπρου» (σ.σ. οι λόρδοι Νόρθμπρουκ και Μπαλφ) συνέστησαν προς την κυβέρνηση να μην αποκλείει τη «λύση των δύο κρατών» που προτείνει ο Ερσίν Τατάρ και η Άγκυρα, αλλά και να συμπεριλάβει το θέμα του φυσικού αερίου στις προσεχείς συνομιλίες. Ωστόσο, ο υφυπουργός Εξωτερικών και Διεθνούς Ανάπτυξης λόρδος Αχμάντ του Γουϊμπλεντον, που εκπροσώπησε την κυβέρνηση, ακολούθησε ιδιαίτερα προσεκτική στάση.

Οι S-400 και το «μοντέλο της Κρήτης»

Η Άγκυρα προσπαθεί να βρει διέξοδο στο ζήτημα του ρωσικού αντιπυραυλικού συστήματος S-400 με σκοπό να γεφυρώσει το χάσμα στις σχέσεις με τη νέα αμερικανική κυβέρνηση του Τζο Μπάιντεν. Η τουρκική κυβέρνηση εμφανίζεται διατεθειμένη να αποδεχθεί μία πιο περιορισμένη χρήση των S-400 ή και να υιοθετήσει αυτό που ο τούρκος υπουργός Άμυνας Χουλουσί Ακάρ ονόμασε «μοντέλο της Κρήτης» – αναφερόμενος στο ρωσικό σύστημα S-300 που είχε αρχικά προμηθευτεί η Κυπριακή Δημοκρατία και στη συνέχεια μεταφέρθηκε στο ελληνικό νησί κατόπιν ασφυκτικών αμερικανικών πιέσεων.

Πιο συγκεκριμένα, ο κ. Ακάρ δήλωσε σε συνέντευξή του στην εφημερίδα «Hurriyet» ότι «πολλές ευρωπαϊκές χώρες που ήταν μέλη του Συμφώνου της Βαρσοβίας κα αργότερα εντάχθηκαν στο ΝΑΤΟ εξακολουθούν να έχουν οπλικά συστήματα από την εποχή της Σοβιετικής Ένωσης. Αυτά τα όπλα διατηρούνται καλά στο σύστημα εντός του ΝΑΤΟ. Είπαμε πως είμαστε ανοιχτοί σε διαπραγματεύσεις για οιοδήποτε μοντέλο χρησιμοποιείται στους S-300 στην Κρήτη. Είπαμε επίσης», πρόσθεσε, «ότι αυτές οι διαπραγματεύσεις μπορούν να διεξαχθούν υπό την ομπρέλα του ΝΑΤΟ. Δεν χρειάζεται να χρησιμοποιούμε διαρκώς (σσ. τους S-400). Αυτά τα συστήματα χρησιμοποιούνται με βάση την κατάσταση της απειλής. Εμείς αποφασίζουμε».

Σύμφωνα και με δημοσίευμα του Bloomberg, το οποίο επικαλείται πληροφορίες από τούρκους αξιωματούχους, η Άγκυρα θέλει να διασφαλίσει ότι δεν θα διακοπεί η ροή ανταλλακτικών και αμυντικού υλικού για τα αμερικανικής προελεύσεως οπλικά συστήματα που διαθέτει. Την ίδια στιγμή, «αγκάθι» αποτελεί και η στάση που σκοπεύει να τηρήσει η Ουάσιγκτον απέναντι στους Κούρδους της Συρίας – ένα ζήτημα υπαρξιακής σημασίας για την Άγκυρα. Ο κ. Ακάρ σημείωσε ότι η Άγκυρα αναμένει από τον Πρόεδρο Μπάιντεν «να ενεργήσει σύμφωνα με τη realpolitik», λέγοντας μάλιστα ότι οι κυρώσεις που επεβλήθησαν στην Τουρκία τη χαρακτήρισαν «εχθρό» των ΗΠΑ, ενώ στην πραγματικότητα είναι στρατηγικός εταίρος και νατοϊκός σύμμαχος.

Η πολυμερής διάσκεψη «3+6» και το φόρουμ «Φιλία»

Με σκοπό την έκδοση μίας κοινής διακήρυξης και την ενδεχόμενη μονιμοποίηση της συνεργασίας τους, η Ελλάδα, η Κύπρος, η Αίγυπτος (οι τρεις χώρες της τριμερούς), τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα, η Σαουδική Αραβία, το Μπαχρέιν, η Ιορδανία, η Γαλλία και το Ιράκ θα συμμετάσχουν, κατόπιν πρωτοβουλίας της Αθήνας και του υπουργού Εξωτερικών Νίκου Δένδια (σ.σ. και κορωνοϊού επιτρέποντος λόγω του νεότερου lockdown που ανακοινώθηκε την Τρίτη 9 Φεβρουαρίου) αύριο, Πέμπτη 11 Φεβρουαρίου στην ελληνική πρωτεύουσα.

Οι διεργασίες για την οριστικοποίηση των τελευταίων λεπτομερειών για τη διάσκεψη, τις εργασίες της οποίας θα ανοίξει ο Πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης, συνεχίζονταν ως την ώρα που γράφονταν αυτές οι γραμμές. Η Αθήνα, η οποία επιμένει ότι το νέο αυτό σχήμα πολυμερούς συνεννόησης δεν στρέφεται εναντίον κανενός και δεν πρέπει να ερμηνεύεται ότι έχει αντιτουρκικό χαρακτήρα, θεωρεί ότι πρέπει να καλλιεργηθεί περαιτέρω η συνεργασία με χώρες της περιοχής από την Ανατολική Μεσόγειο ως και τον Κόλπο με τις οποίες υπάρχει ταύτιση απόψεων αναφορικά με την περιφερειακή σταθερότητα και τον σεβασμό του Διεθνούς Δικαίου.

ΕΝΤΥΠΗ ΕΚΔΟΣΗ ΒΗΜΑ