Ταμείο Ανάκαμψης : υψηλές προσδοκίες και επιφυλάξεις

Υψηλές προσδοκίες έχουν οι Έλληνες από το Ταμείο Ανάκαμψης της Ευρωπαϊκής Ένωσης, σύμφωνα με την τελευταία έρευνα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, που δόθηκε σήμερα στη δημοσιότητα πανευρωπαϊκά (Ευρωβαρόμετρο-PARLEMETER 2020).

Όπως προκύπτει, το 72% σε Ελλάδα και Ευρώπη πιστεύει ότι το Σχέδιο Ανάκαμψης της ΕΕ θα επιτρέψει στην οικονομία της χώρας τους να ανακάμψει ταχύτερα από τις αρνητικές επιπτώσεις της πανδημίας του κορονοϊού.

Σύμφωνα με μία άλλη έρευνα, που διεξήγαγε το Ινστιτούτο Vodafone, προκύπτει ότι τόσο στην Ελλάδα όσο και σε όλη την Ευρώπη οι πολίτες θεωρούν ότι το Ταμείο Ανάκαμψης θα πρέπει να εστιάσει στην υγεία, τις μικρομεσαίες επιχειρήσεις, τις νέες θέσεις εργασίας και τις ψηφιακές τεχνολογίες.

Αξιοσημείωτο είναι, όπως προκύπτει από την συγκεκριμένη έρευνα, ότι οι Έλληνες πολίτες γνωρίζουν περισσότερο από όλους τους Ευρωπαίους την ύπαρξη του Ταμείου Ανάκαμψης της ΕΕ, ενώ το 80% των Ελλήνων θεωρεί ότι αποτελεί ένα αποτελεσματικό μέσο για να βοηθήσει τις ευρωπαϊκές χώρες να διαχειριστούν την ανάκαμψή τους.

Επιπλέον, τα ¾ των Ελλήνων πολιτών θεωρούν ότι οι πόροι του Ταμείου Ανάκαμψης θα πρέπει να συνδεθούν με συγκεκριμένες προϋποθέσεις: το 42% ζητεί αυστηρούς όρους, ενώ το 33% πιο ευέλικτους. Μάλιστα, οι Έλληνες, περισσότερο από όλους τους Ευρωπαίους, θεωρούν ότι το Ταμείο θα πρέπει κατεπειγόντως να υποστηρίξει τον τομέα της Υγείας, αλλά και να εστιάσει στις μικρομεσαίες επιχειρήσεις (93%) και τη δημιουργία νέων θέσεων εργασίας (92%).

Ωστόσο, ένας στους δύο Έλληνες εκφράζει τις επιφυλάξεις του για το εάν τα χρήματα θα φτάσουν τελικά στους τομείς, στους οποίους είχαν αρχικά προγραμματιστεί να διοχετευθούν, καθώς φοβούνται ότι ενδέχεται να καταλήξουν σε σχήματα για τη διάσωση επιχειρήσεων, τη χρηματοδότηση της εργασιακής εφεδρείας και τον ανταγωνισμό των επιχειρήσεων. Μαζί με τους Έλληνες, οι πλέον επιφυλακτικοί είναι οι Γερμανοί και οι Ούγγροι.

Στην τελική ευθεία η ενεργοποίηση του Ταμείου Ανάκαμψης

Ολοκληρώνεται μέχρι τις 16 Φεβρουαρίου η υιοθέτηση από τα αρμόδια ευρωπαϊκά όργανα του Μηχανισμού Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας, ο οποίος με τα 672,5 δισ. ευρώ αποτελεί τη βασική συνιστώσα του Ταμείου Ανάκαμψης.

Από τη 17η Φεβρουαρίου μέχρι και τις 30 Απριλίου, τα κράτη-μέλη της ΕΕ θα πρέπει να έχουν υποβάλει τα εθνικά τους σχέδια μεταρρυθμίσεων και επενδύσεων. Τα σχέδια θα εγκρίνονται το αργότερο μέσα σε δύο μήνες από την υποβολή τους, αρχικά από την Κομισιόν και στη συνέχεια από το Συμβούλιο της ΕΕ με ειδική πλειοψηφία.

Ποιοι είναι οι όροι επιλεξιμότητας

Προκειμένου να επιλεγούν για χρηματοδότηση, τα εθνικά σχέδια ανάκαμψης και ανθεκτικότητας πρέπει να εστιάζουν σε βασικούς τομείς πολιτικής της ΕΕ και συγκεκριμένα, πρέπει να βασίζονται στην καθοδήγηση που εξέδωσε η Κομισιόν στις 22 Ιανουαρίου, σύμφωνα με την οποία το πεδίο εφαρμογής του Μηχανισμού Ανθεκτικότητας και Ανάκαμψης είναι επικεντρωμένο γύρω από έξι πυλώνες: 1) την πράσινη μετάβαση, 2) τον ψηφιακό μετασχηματισμό, 3) την έξυπνη, βιώσιμη και χωρίς αποκλεισμούς ανάπτυξη και τη δημιουργία θέσεων απασχόλησης, 4) την κοινωνική και εδαφική συνοχή, 5) την υγεία και ανθεκτικότητα και 6) πολιτικές για την επόμενη γενιά, παιδιά και νέους, συμπεριλαμβανομένης της εκπαίδευσης και των δεξιοτήτων.

Τα σχέδια μπορεί να περιλαμβάνουν επίσης διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις που σχεδιάζουν να κάνουν τα κράτη – μέλη, σε τομείς όπως η βιωσιμότητα των δημόσιων οικονομικών, η φορολογία και η αγορά εργασίας.

Με την υποβολή των προγραμμάτων και υπό την προϋπόθεση να έχει προηγηθεί η επικύρωση από όλα τα κράτη – μέλη του Πολυετούς Δημοσιονομικού Πλαισίου της περιόδου 2021-2027, δηλαδή των ιδίων πόρων της ΕΕ, θα ξεκινήσουν και οι χρηματοδοτήσεις προς τα κράτη – μέλη με την εκταμίευση σε πρώτη φάση της προκαταβολής, που θα είναι ίση με το 13% των επιχορηγήσεων. Στην Ελλάδα αναλογεί ως προκαταβολή το ποσό των 2,1 δισ. Ευρώ, ενώ στη συνέχεια οι χρηματοδοτήσεις θα γίνονται ανά εξάμηνο.

Σημειώνεται ότι ο Μηχανισμός Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας περιλαμβάνει 312 δισ. ευρώ σε επιχορηγήσεις και 360 δισ. ευρώ σε δάνεια – όλα σε τιμές 2018. Η χρηματοδότηση θα καλύπτει και αναδρομικά δαπάνες που έγιναν από την 1η Φεβρουαρίου μέχρι και τον Αύγουστο του 2020, δηλαδή πριν από τη συμφωνία των Ευρωπαίων ηγετών για το Ταμείο Ανάκαμψης. Στη χώρα μας, πάντως, αναλογούν από το Ταμείο Ανάκαμψης 32 δισ. ευρώ, εκ των οποίων 19,5 δισ. ευρώ είναι επιχορηγήσεις και 12 δισ. ευρώ δάνεια.