Όσα πρέπει να γνωρίζετε για την κινέζικη Πρωτοχρονιά

Με τον τεράστιο πληθυσμό της, το διαφορετικό πολιτικό της σύστημα και, βέβαια με την… μικρή αναστάτωση που γεννήθηκε πέρσι το εσωτερικό της, η Κίνα μας έχει απασχολήσει –και είναι βέβαιο ότι θα μας απασχολεί- πάρα πολύ. Και ένα πράγμα που δεν μπορεί να διαφύγει της προσοχής μας, είναι ότι σήμερα γιορτάζει τη δική της Πρωτοχρονιά. Τι συμβαίνει ακριβώς, λοιπόν;

Σήμερα ξεκινά το Έτος του Βούβαλου

Πρόκειται για το έτος 4719 από την βασιλεία του Κίτρινου Αυτοκράτορα. Το έτος του βούβαλου θεωρείται η χρονιά της υπευθυνότητας και της επαναφοράς της τάξης –λέτε να φέρει και το τέλος της πανδημίας;

Είναι γνωστή και ως Φεστιβάλ της Άνοιξης

Παρά το γεγονός ότι κατά τη διάρκεια των εορτασμών ο καιρός είναι μάλλον χειμωνιάτικος, οι Κινέζοι της αποδίδουν ανοιξιάτικο χαρακτήρα. Και αυτό γιατί σηματοδοτεί το σταδιακό τέλος των κρύων ημερών και την έλευση του φωτός και της αναγέννησης της γης.

Επίσης, αποκαλείται και Σεληνιακή Πρωτοχρονιά, όρος που είναι μάλλον ορθότερος αφού πρώτον σχετίζεται με τους κύκλους της σελήνης και δεύτερον δεν γιορτάζεται μόνο από τους Κινέζους, αλλά και από τους Κορεάτες και τους Βιετναμέζους.

Δεν έχει σταθερή ημερομηνία

Είπαμε, είναι σεληνιακή, οπότε λειτουργεί περισσότερο όπως το δικό μας Πάσχα. Μπορεί να «πέσει» οποιαδήποτε στιγμή από τις 21 Ιανουαρίου έως τις 20 Φεβρουαρίου.

Αν και η Κίνα χρησιμοποιεί το γρηγοριανό ημερολόγιο, όπως και ο υπόλοιπος πλανήτης, το σεληνιακό ημερολόγιο εξακολουθεί να έχει τεράστια σημασία για τους Κινέζους –αρκετοί γιορτάζουν βάσει αυτού ακόμη και τα γενέθλιά τους ή υπολογίζουν την ηλικία τους.

Είναι μια μέρα προσευχής

Ή τουλάχιστον ήταν στην παραδοσιακή της μορφή, με τους ανθρώπους να προσεύχονται στους θεούς για μια καλή σοδειά –η σημαντικότερη πιθανή εξέλιξη για μια αγροτική κοινωνία. Επίσης, προσεύχονταν και στους προγόνους τους, τους οποίους αντιμετώπιζαν ως θεούς.

Και πολέμου εναντίον των… τεράτων

Σύμφωνα με την κινέζικη μυθολογία, το τέρας Νιάν έβγαινε στον κόσμο κάθε χρόνο την παραμονή της Πρωτοχρονιάς. Οι περισσότεροι κρύβονταν στα σπίτια τους, όμως ένα αγόρι ήταν αρκετά γενναίο για να τον πολεμήσει χρησιμοποιώντας πυροτεχνήματα. Την επόμενη μέρα, οι άνθρωποι γιόρτασαν την επιβίωση του αγοριού με ακόμη πιο πολλά πυροτεχνήματα, μια πρακτική που αποτελεί κεντρικό στοιχείο του Φεστιβάλ της Άνοιξης.

Σπάει ρεκόρ πυροτεχνημάτων

Οι Κινέζοι δεν αστειεύονται με τα πυροτεχνήματά τους. Φωτίζουν τον ουρανό τους το βράδυ, αλλά χρησιμοποιούνται ακόμη και το πρωί για να υποδεχτούν τη νέα χρονιά με καλοτυχία. Έτσι, το βράδυ της Πρωτοχρονιάς τους ανάβουν τα περισσότερα πυροτεχνήματα στον κόσμο.

Χωρίς αυτό να είναι πάντα νόμιμο

Αρκετές κινεζικές πόλεις έχουν απαγορεύσει τη χρήση πυροτεχνημάτων εξαιτίας φόβων για την ασφάλεια των πολιτών, αλλά και εξαιτίας της περιβαλλοντικής ρύπανσης. Όμως είναι πάρα πολλοί εκείνοι που αγνοούν αυτές τις απαγορεύσεις –μάλιστα, στο Πεκίνο κατάφεραν να τα καταστήσουν και πάλι νόμιμα το 2006.

Είναι η μεγαλύτερη σε διάρκεια κινεζική γιορτή

Το Φεστιβάλ της Άνοιξης υποτίθεται ότι διαρκεί 15 ημέρες, όμως στην πραγματικότητα οι εορτασμοί ξεκινούν από τη δική μας Πρωτοχρονιά –ενώ ήδη από τον Δεκέμβριο προηγείται άλλο ένα σχετιζόμενο φεστιβάλ. Σαράντα ημέρες εορτασμών δεν είναι και λίγες.

Κάθε χρόνο –εκτός από τους δύο τελευταίους-προκαλεί τις μαζικότερες μετακινήσεις στον κόσμο

Το σημαντικότερο στοιχείο της γιορτής είναι η επανένωση ων οικογενειών. Όλοι επιστρέφουν στα χωριά τους για να γιορτάσουν. Μάλιστα, στις προ πανδημίας εποχές, έπρεπε να κλείσεις τα σιδηροδρομικά σου εισιτήρια 60 ημέρες νωρίτερα για να είσαι σίγουρος ότι όλα θα πάνε καλά. Το 2015 πωλούνταν 1.000 εισιτήρια το δευτερόλεπτο.

Αρκετοί προσλαμβάνουν ψεύτικους συντρόφους

Κανείς δεν χαίρεται όταν τον ρωτούν αν είναι σε σχέση στο οικογενειακό τραπέζι, όμως οι Κινέζοι αντιμετωπίζουν το πρόβλημα πολύ δραστικά με αρκετούς να προσλαμβάνουν συνοδούς για τη συγκεκριμένη μέρα του χρόνου.

Δεν επιτρέπεται να κάνουν μπάνιο, να σκουπίσουν ή να βγάλουν τα σκουπίδια

Η παράδοση λέει ότι το μπάνιο απαγορεύεται και οι άλλες δύο εργασίες επιτρέπονται από την πέμπτη ημέρα του έτους και έπειτα –για να μην βγάλεις μαζί με τη σκόνη και τα σκουπίδια και την… καλή τύχη εκτός σπιτιού. Για αυτό και η παραμονή δεν είναι μέρα ρεβεγιόν, αλλά… γενικής καθαριότητας.

Τα παιδιά παίρνουν τυχερά χαρτζιλίκια

Τα χρήματα μπαίνουν σε κόκκινο φάκελο που συμβολίζει την καλή τύχη. Κατά την παράδοση, το έθιμο βοηθά στη μεταβίβαση του πλούτου από τη μια γενιά στην άλλη, ενώ και φίλοι ή συνάδελφοι ενδέχεται να ανταλλάσσουν τέτοιους φακέλους. Τα τελευταία χρόνια, μάλιστα, οι φάκελοι έχουν γίνει… ψηφιακοί.

Κάθε μέρα το μενού έχει ντάμπλινγκς

Ή τουλάχιστον έτσι θα έπρεπε, αν και πλέον οι περισσότεροι τα επιλέγουν μόνο για το δείπνο της παραμονής –ή για το πρωινό της Πρωτοχρονιάς.

Ωστόσο αυτό αφορά μόνο τον Βορρά, αφού στον Νότο προτιμούν τα σπρινγκ ρολς.

Τα επιδόρπια δεν είναι τυχαία

Πολλά από τα γλυκά της Πρωτοχρονιάς έχουν ιδιαίτερη σημασία. Για παράδειγμα, το tangyuan (μπάλες σούπας), είναι ομόηχο με τη λέξη tuanyuan (επανένωση). Το Nian gao, ένα κέικ ρυζιού, συμβολίζει την επιτυχία. Το Fa gao είναι κάτι μεταξύ sponge cake και μάφιν, σε εορταστικά χρώματα και συμβολίζει τον πλούτο.

Όλα βάφονται κόκκινα

Κάθε οικογένεια βάφει το σπίτι της με αυτό το χρώμα, καθώς θεωρείται ότι τρομάζει τα τέρατα όπως ο Νιάν. Πολλοί αγοράζουν ακόμη και καινούργια κόκκινα ρούχα.

Τα πιθανά ζώα του έτους είναι 12

Το κινεζικό ωροσκόπιο έχει ίδιο αριθμό ζωδίων με το Δυτικό, όμως αυτά αφορούν ολόκληρο το έτος. Κάποια από τα ζώα του ωροσκοπίου δεν είναι ιδιαίτερα δημοφιλή ως… ζώα εντός της Κίνας, όμως εξακολουθούν να φέρουν θετικά χαρακτηριστικά ως ζώδια.

Οι πιο άτυχες χρονιές είναι εκείνες που αφορούν το ζώδιό σου

Το κινέζικο ζώδιό μας ορίζεται από τη χρονιά της γέννησής μας. Όταν έρχεται, υποτίθεται φέρνει μαζί του ατυχία για εμάς, αφού σύμφωνα με τους Κινέζους δαίμονες έρχονται να κλέψουν τα παιδιά στη χρονιά της «αναγέννησής» τους.

Για αυτό, αν έχετε γεννηθεί σε κάποια προηγούμενη χρονιά του βούβαλου, φέτος φροντίστε να φοράτε διαρκώς… κόκκινα ρούχα.

Είναι… τα δεύτερα γενέθλια

Μέχρι πρόσφατα οι Κινέζοι θεωρούσαν ότι μεγάλωναν ένα χρόνο την Πρωτοχρονιά, μη δίνοντας σημασία στην ημέρα των γενεθλίων τους. Κάποιοι, μάλιστα εξακολουθούν να το κάνουν.

Τελειώνει με το Φεστιβάλ των Φαναριών

Στην πρώτη πανσέληνο του σεληνιακού έτους, οι Κινέζοι δεν κρατούν το φανάρι, αλλά σίγουρα το ανάβουν. Στα αρχαία χρόνια, τα κορίτσια δεν είχαν δικαίωμα να κυκλοφορούν μόνα τους, όμως αυτή τη νύχτα μπορούσαν να βγουν από το σπίτι και να θαυμάσουν τα όμορφα φανάρια. Για αυτό και αυτή η μέρα είναι γνωστή ως Κινέζικη Ημέρα του Αγίου Βαλεντίνου.

Γιορτάζεται σε όλο τον κόσμο

Ένας στους πέντε ανθρώπους στον κόσμο είναι Κινέζος, οπότε είναι απολύτως αναμενόμενο παντού στον πλανήτη να υπάρχουν άνθρωποι κινεζικής καταγωγής. Το Λονδίνο, το Σαν Φρανσίσκο και το Σίδνεϊ, μάλιστα, υποστηρίζουν ότι διοργανώνουν τους μεγαλύτερους εορτασμούς εκτός Κίνας. Δυστυχώς, οι περιορισμοί δεν θα τους επιτρέψουν να νικήσουν τον ανταγωνισμό στη διάρκεια της φετινής σεληνιακής Πρωτοχρονιάς.