Ελάχιστα επεμβατική χειρουργική στις συγγενείς καρδιοπάθειες παίδων και ενηλίκων

Γράφει ο
Φώτιος Α. Μητρόπουλος
Καρδιοχειρουργός Παίδων και Ενηλίκων
Διευθυντής Καρδιοχειρουργικής Κλινικής Παίδων Συγγενών Καρδιοπαθειών και Ενηλίκων ΜΗΤΕΡΑ

Η εξέλιξη σε όλους τους τομείς της σύγχρονης  ιατρικής είναι γεγονός. Χρόνο με τον χρόνο νέες μέθοδοι κάνουν την εμφάνισή τους, όντας ακόμα πιο εξειδικευμένες και πιο τεχνολογικά εξελιγμένες.

Στον τομέα της Καρδιοχειρουργικής, που δεσπόζει ως ένας από τους πιο απαιτητικούς, οι νεωτερισμοί είναι από μόνοι τους μια τεράστια επιτυχία. Οι καρδιακές παθήσεις και δη εκείνες που χρήζουν εγχειρητικής αποκατάστασης μπορούν πλέον να αντιμετωπιστούν με ελάχιστα επεμβατικές μεθόδους.

Οι συγγενείς καρδιοπάθειες είναι ανωμαλίες στη διάπλαση της καρδιάς που φέρει μαζί του o άνθρωπος από την ημέρα της γέννησής του. Οι δομικές αυτές δυσμορφίες μπορεί να επηρεάσουν τα τοιχώματά της, τις βαλβίδες αλλά και τα μεγάλα αγγεία της. Το εύρος της φύσης κάθε συγγενούς καρδιοπάθειας είναι μεγάλο και μπορεί να εμφανιστούν από απλές παθήσεις που δεν προκαλούν κάποιο ιδιαίτερο σύμπτωμα μέχρι και πολύ σοβαρές ή συμπλοκές που τείνουν να είναι επικίνδυνες ακόμα και για τη ζωή του ασθενούς.

Βάσει πολλών επιστημονικών ερευνών, οι Συγγενείς Καρδιοπάθειες παρουσιάζονται ως αποτέλεσμα κάποιου δομικού προβλήματος στην κατασκευή της καρδιάς κατά την πρώιμη ανάπτυξή της και οι αιτίες που τις προκαλούν μπορούν να αποδοθούν ως ακολούθως:

1. Κληρονομικοί παράγοντες
2. Χρήση συγκεκριμένων φαρμακευτικών ουσιών κατά τη
3. διάρκεια της εγκυμοσύνης
4. Κατανάλωση αλκοόλ, ναρκωτικών ουσιών και κάπνισμα
5. κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης
6. Αυξημένα επίπεδα σακχάρου και διαβήτης
7. Περιβαλλοντικοί παράγοντες
8. Προχωρημένη ηλικία κύησης της μητέρας.

.

Παγκοσμίως περίπου 8-10 παιδιά ανά 1.000 ζωντανές γεννήσεις εμφανίζουν συγγενείς καρδιοπάθειες. Οι μορφές θεραπείας επεμβατικής ή χειρουργικής αντιμετώπισης αλλά και η ακόλουθη ιατρική φροντίδα των ασθενών έχουν δραστικά βελτιωθεί τις τελευταίες δεκαετίες και τα περισσότερα από τα παιδιά με ΣΚ έχουν μια απόλυτα φυσιολογική ζωή, ενώ το 90% των ασθενών θα φτάσουν επιτυχώς στην ενήλικη ζωή.

Θεραπεία

Οι μορφές θεραπείας των ΣΚ ποικίλλουν ανάλογα με τη σοβαρότητα της εκάστοτε παθήσεως. Υπάρχουν, για παράδειγμα, ΣΚ που δεν χρήζουν θεραπευτικής παρέμβασης. Για τις πιο σύμπλοκες καρδιοπάθειες η θεραπευτική στρατηγική περιλαμβάνει:

• Φαρμακευτική Αγωγή
• Επεμβατική Παιδοκαρδιολογική Προσέγγιση (καθετηριασμοί κ.λπ.)
• Χειρουργική αποκατάσταση.

Ανάλογα με την κάθε περίπτωση ΣΚ, χρησιμοποιείται και η ανάλογη θεραπεία. Με την πάροδο των χρόνων και των πολύ σημαντικών εξελίξεων στον τομέα της Καρδιοχειρουργικής, οι ελάχιστα επεμβατικές χειρουργικές τεχνικές έχουν πλέον καθιερωθεί.

Γενικά οι Καρδιακές Παθήσεις που μπορούν να αντιμετωπιστούν με τη μέθοδο της Ελάχιστης Επεμβατικής Χειρουργικής είναι οι ακόλουθες:

• Επιδιόρθωση και Αντικατάσταση Μιτροειδούς Βαλβίδας
• Επιδιόρθωση και Αντικατάσταση Τριγλώχινος Βαλβίδας
• Επιδιόρθωση ή Αντικατάσταση Αορτικής Βαλβίδας
• Μεσοκολπική Επικοινωνία και άλλα Ελλείμματα του
• διαφράγματος
• Κολπική Μαρμαρυγή – Επέμβαση Maze – Αντιαρρυθμικές
• Επεμβάσεις
• Αφαίρεση Όγκων – Μορφωμάτων Καρδιάς
• Αφαίρεση Υποβαλβιδικής Υποαορτικής Μεμβράνης,
• Μυομεκτομή
• Αορτοστεφανιαία Παράκαμψη
• Επιδιόρθωση Ανευρυσμάτων.

Η τεχνική της Ελάχιστα Επεμβατικής Χειρουργικής πραγματοποιείται με μια δεξιά μίνι πρόσθια ή υπομαστική θωρακοτομή (4-5 εκ.). Η συγκεκριμένη μέθοδος έχει ελάχιστες διεγχειρητικές ή μετεγχειρητικές επιπλοκές και παρουσιάζει δείκτη θνητότητας 0-1%. Για τον ασθενή υπάρχει μια παραμονή λίγων ωρών στη Μονάδα Εντατικής Θεραπείας και στη συνέχεια νοσοκομειακή περίθαλψη και φροντίδα της τάξε-ως των 3-4 ημερών. Το μετεγχειρητικό αισθητικό αποτέλεσμα είναι εξαιρετικό, μια και είναι ελάχιστα ορατό. Συγκρίνεται ευνοϊκότατα με οποιαδήποτε άλλη τεχνική σύγκλισης ελλειμμάτων (θωρακοσκοπικά ή ρομποτικά).

Τα πλεονεκτήματα της Ελάχιστης Επεμβατικής Χειρουργικής είναι πολυάριθμα: 

• Μικρότερο χειρουργικό τραύμα
• Λιγότερη απώλεια αίματος και λιγότερη ανάγκη για μεταγγίσεις
• Μειωμένη μετεγχειρητική δυσφορία και μειωμένη ανάγκη για μετεγχειρητική αναλγητική αγωγή
• Ταχύτερη επάνοδος λειτουργίας του εντέρου
• Μείωση του χρόνου νοσηλείας και άμεση κινητοποίηση
• Άριστο αισθητικό αποτέλεσμα με μεγάλη ψυχολογική ικανοποίηση του ασθενούς
• Γρηγορότερη επάνοδος στις φυσιολογικές, σχολικές και κοινωνικές δραστηριότητες του ασθενούς.

Αν και τεχνικά είναι πιο απαιτητική η ελάχιστα επεμβατική χειρουργική ως επέμβαση, τα άμεσα αλλά και τα απώτερα οφέλη της, καθώς και το εξαιρετικό αισθητικό της αποτέλεσμα δικαιολογούν και ενδεχομένως επιβάλλουν τη χρήση και την καθιέρωσή της.