Κοροναϊός – εμβόλια : η νέα… «κότα με τα χρυσά αυγά» για τον φαρμακευτικό τομέα

Η Pfizer το ανακοίνωσε ήδη: μόνο για φέτος, τα έσοδα από τις πωλήσεις του εμβολίου κατά του κοροναϊού -που ανέπτυξε από κοινού με τη γερμανική εταιρεία BioNTech- θα φθάσουν περί τα 15 δισεκατομμύρια δολάρια. Κι αυτό χωρίς να συνυπολογιστούν πιθανά επιπλέον συμβόλαια.

Συνολικά, αν λάβουμε υπόψη όλα τα εργαστήρια, «αυτή η αγορά θα μπορούσε να φθάσει φέτος τα 30 έως 40 δισεκατομμύρια δολάρια», λέει στο πρακτορείο AFP ο Λοΐκ Σαμπανιέ του γραφείου συμβούλων EY. «Πρόκειται για μια κολοσσιαία αλλαγή μεγέθους».

Το ποσό αυτό είναι πράγματι μεγαλύτερο απ’ ό,τι αποφέρουν σε μια κανονική χρονιά όλα τα άλλα εμβόλια μαζί.

Στην Ευρωπαϊκή Ένωση, τα ποσά είναι εντυπωσιακά, αν πιστέψει κανείς τις τιμές που αποκαλύφθηκαν τον Δεκέμβριο από μια γκάφα της Βελγίδας υπουργού Προϋπολογισμού, Έβα ντε Μπλέκερ, στο Twitter. Με 18 δολάρια τη δόση, η Moderna –με την οποία υπεγράφη συμβόλαιο για 160 εκατομμύρια δόσεις- θα μπορούσε να αποκομίσει 3 δισεκατομμύρια δολάρια.

Η κερδοφορία

Σύμφωνα πάντως με τους ειδικούς, είναι δύσκολο να προσδιορίσουμε ακριβώς τα κέρδη που θα αποκομίσουν τα εργαστήρια. Κι αυτό, γιατί π.χ. ανάμεσα στο εμβόλιο της AstraZeneca (1,78 ευρώ η μονάδα) και αυτό της Moderna, οι τιμές παρουσιάζουν μεγάλες διακυμάνσεις.

Διαφορές υπάρχουν και στις τεχνολογίες που χρησιμοποιούνται, καθώς και στις στρατηγικές. Η AstraZeneca έχει εξηγήσει πως θέλει να πωλήσει το εμβόλιό της σε τιμή κόστους, τουλάχιστον στο διάστημα που διαρκεί η πανδημία.

«Η κερδοφορία είναι μια άγνωστη παράμετρος», εκτιμά ο Ζαν-Ζακ Λεφίρ, αναλυτής της Bryan, Garnier & Co. Μερικές φορές πρόκειται για νέες τεχνολογίες, για βιομηχανική επέκταση, για συμπράξεις, υπογραμμίζει: «Ο προσδιορισμός του τελικού κόστους της βιομηχανικής παραγωγής καθίσταται λίγο πιο περίπλοκος».

Σε κάθε περίπτωση, η πανδημία έχει ανατρέψει το παραδοσιακό οικονομικό μοντέλο, εκτιμά ο Σαμπανιέ. «Στη βιομηχανία, πολύ συχνά, το εμβόλιο είναι στην αρχή όχι και τόσο κερδοφόρο. Το οικονομικό μοντέλο καθορίζεται μακροπρόθεσμα. Όμως εδώ, η κερδοφορία υπάρχει από την αρχή», παρατηρεί, λόγω της τεράστιας ζήτησης.

Η Pfizer αναφέρει ότι αναμένει περιθώριο κέρδους, προ φόρων, στο εμβολιό της περίπου 25% ως 30%. Ωστόσο, ειδικοί τονίζουν το ρίσκο των εργαστηρίων.

«Η Pfizer επένδυσε σχεδόν 2 δισεκατομμύρια δολάρια στην έρευνα, που θα αποσβεσθούν αρκετά γρήγορα», εκτιμά η Κριστέλ Κοτανκό, στέλεχος της Alcimed. «Άρχισαν ωστόσο να επενδύουν χωρίς να ξέρουν τι θα βρουν. Πολλά υποψήφια εμβόλια δεν προχωρούν» και οι εταιρείες τους δεν θα αποσβέσουν ποτέ την επένδυση που έκαναν σε αυτές τις έρευνες.

Οι πρώτοι είναι οι μόνοι που θα κερδίσουν;

Οι πρώτοι που παρασκεύασαν εμβόλιο είναι σε ευνοϊκή θέση, δεχόμενοι τεράστιο όγκο παραγγελιών. Αυτό, όμως, δεν σημαίνει ότι δεν θα υπάρξει θέση για τους επόμενους.

Πράγματι, τι θα συμβεί αν οι παραλλαγές του στελέχους του κοροναϊού απαιτήσουν να κάνουμε εμβόλιο κάθε χρόνο; Αν ο Covid-19 γίνει όπως η γρίπη;

«Λόγω της κλίμακας, του παγκόσμιου αντίκτυπου και των προβλημάτων σε επίπεδο του εφοδιασμού, υπάρχει ακόμη χώρος και για άλλους παίκτες», εκτιμά ο Σαμπανιέ.

Σύμφωνα με μια πρόσφατη εκτίμηση της GlobalData, οι πωλήσεις του εμβολίου των Pfizer/BioNTech μπορεί μάλιστα να μειωθούν σχεδόν κατά 80% την ερχόμενη χρονιά, λόγω του ανταγωνισμού από άλλα εμβόλια.

Σύμφωνα με την Κρισέλ Κοτανκό, αυτό είναι ένα καλό νέο: «Φαίνεται πως υπάρχουν πολλά προϊόντα που είναι αποτελεσματικά. Έτσι διατηρείται ένα επίπεδο ανταγωνισμού».

Ένα νέο δεδομένο στα εμβόλια;

Ο Covid-19 θα μπορούσε, σύμφωνα με τους ειδικούς, να μοιράσει και πάλι την «τράπουλα»  στον πολύ κλειστό τομέα πέριξ των εμβολίων. Σύμφωνα με την EvaluatePharma, ο κλάδος είναι παραδοσιακά μοιρασμένος ανάμεσα σε τέσσερις φαρμακευτικούς «γίγαντες», που συγκεντρώνουν το 90% της αγοράς σε αξία: στις αμερικανικές Pfizer και Merck, στη βρετανική GSK και στη γαλλική Sanofi.

Ωστόσο, τα εμβόλια με αγγελιοφόρο RNA (MRNA) –την καινοτόμο τεχνολογία που χρησιμοποιείται από τις Moderna και Pfizer- «πιθανόν θα αλλάξουν μέρος των δεδομένων», λέει ο Σαμπανιέ.

«Αντιλαμβανόμαστε ότι τα αποτελέσματα αυτής της τεχνολογίας είναι εξαιρετικά, ως προς την αποτελεσματικότητα, τη δυνατότητα εξέλιξης και τυχόν παρενεργειών, οι οποίες δείχνουν πολύ μικρές», εξηγεί.

Οι νέοι παίκτες θα μπορούσαν να πάρουν μέρος της «πίτας» για μελλοντικά εμβόλια. «Θα μπορούσαμε μάλιστα να σκεφτούμε έναν συνδυασμό εμβολίου γρίπης/Covid», λέει ο Ζαν-Ζακ Λεφίρ.

Θέση μπορούν να έχουν οι εταιρείες βιοτεχνολογίας, που μας έκαναν τόσο να μιλάμε γι’ αυτές, και οι νέοι παίκτες, είτε είναι Ρώσοι είτε Κινέζοι.

Με πληροφορίες από ΑΠΕ – ΜΠΕ