Κατεψυγμένο μαμούθ της Σιβηρίας έδωσε το αρχαιότερο δείγμα DNA

Διεθνής ομάδα ερευνητών –ανάμεσά του ένας ελληνικής καταγωγής επιστήμονας της διασποράς- απομόνωσε και διάβασε το DNA δύο μαμούθ ηλικίας ενός έως 1,2 εκατομμυρίων ετών που βρέθηκαν κατεψυγμένα στη βορειοανατολική Σιβηρία.

Πρόκειται για το αρχαιότερο DNA που έχει απομονωθεί μέχρι σήμερα, το οποίο, μεταξύ άλλων, ρίχνει φως στην εξέλιξη των πρώτων μαμούθ που είχαν εξαπλωθεί στη Βόρεια Αμερική. Το προηγούμενο ρεκόρ αφορούσε το γενετικό υλικό ενός αλόγου που έζησε πριν από 560.000 έως 780.000 ετών.

Συνολικά 22 ερευνητές από εννέα χώρες, με επικεφαλής τον καθηγητή Εξελικτικής Γενετικής Λόβε Ντάλεν του Κέντρου Παλαιογενετικής του Πανεπιστημίου της Στοκχόλμης, αναφέρουν στο Nature ότι ανέλυσαν γενετικό υλικό που βρέθηκε στα δόντια τριών μαμούθ. Στη μελέτη συμμετείχε και ο ελληνικής καταγωγής ερευνητής Γεώργιος Ξενικουδάκης του Ινστιτούτου Βιοχημείας και Βιολογίας του γερμανικού Πανεπιστημίου του Πότσνταμ.

Ήταν ένα δύσκολο εγχείρημα, δεδομένου ότι το DNA είχε διασπαστεί σε πολύ μικρά κομμάτια. «Είναι απίστευτα παλαιό. Τα δείγματα είναι χίλιες φορές παλαιότερα από τα απομεινάρια των Βίκινγκς, είναι παλαιότερα ακόμη και από την εμφάνιση των ανθρώπων και των Νεάντερταλ» δήλωσε ο Ντάλεν.

Η χρονολόγηση των δειγμάτων βασίστηκε σε γεωλογικά δεδομένα αλλά και στη μέθοδο του λεγόμενου μοριακού ρολογιού. Από τα τρία δείγματα, το νεότερο με την ονομασία Τσουκότσια είχε ηλικία περίπου 700.000 ετών, ενώ αρχαιότερο -περίπου 1,2 εκατ. ετών- ανήκε σε ένα άγνωστο έως τώρα είδος μαμούθ που ονομάστηκε Κρέστοβκα (από την περιοχή όπου βρέθηκε) και το οποίο εκτιμάται ότι διαχωρίστηκε από τα υπόλοιπα μαμούθ πριν τουλάχιστον δύο εκατομμύρια χρόνια.

«Αυτό ήταν έκπληξη για εμάς. Όλες οι προηγούμενες μελέτες έδειχναν ότι υπήρχε μόνο ένας τύπος μαμούθ στη Σιβηρία εκείνη την εποχή, το λεγόμενο μαμούθ της στέπας. Όμως οι αναλύσεις μας δείχνουν ότι υπήρχαν δύο διαφορετικοί τύποι από γενετική άποψη, οι οποίοι πιθανώς, χωρίς να είμαστε απόλυτα βέβαιοι, αποτελούσαν δύο διαφορετικά είδη» ανέφερε ο Τομ βαν ντερ Βαλκ, μέλος της ερευνητικής ομάδας.

Οι ερευνητές εκτιμούν ότι τα νεοανακαλυφθέντα μαμούθ Κρέστοβκα είναι αυτά που αποίκισαν τη Βόρεια Αμερική πριν τουλάχιστον ενάμισι εκατομμύριο χρόνια. Το λεγόμενο κολομβιανό μαμούθ, που ζούσε στη Β. Αμερική κατά την τελευταία εποχή των πάγων, αποτελούσε υβρίδιο ανάμεσα στο Κρέστοβκα και στο τριχωτό μαμούθ και εμφανίστηκε πριν περίπου 420.000 χρόνια. Το δεύτερο αρχαίο μαμούθ, ηλικίας τουλάχιστον ενός εκατομμυρίου ετών, από το οποίο απομονώθηκε DNA, ονομάστηκε Αντίτσα και φαίνεται πως ήταν πρόγονος του τριχωτού μαμούθ.

«Ένα από τα μεγάλα ερωτήματα, πλέον, είναι πόσο πίσω στο παρελθόν μπορούμε να πάμε. Δεν έχουμε φθάσει ακόμη το όριο. Μία βάσιμη εκτίμηση είναι ότι μπορούμε να απομονώσουμε DNA ηλικίας δύο εκατομμυρίων ετών, ίσως και έως 2,6 εκατ. ετών» σημείωσε ο καθηγητής Μοριακής Αρχαιολογίας Άντερς Γκέδερστρεμ του σουηδικού Κέντρου Παλαιογενετικής.

Πηγή: ΑΠΕ-ΜΠΕ