Perseverance : Αντίστροφη μέτρηση για το ρομπότ που θα αναζητήσει ζωή στον Άρη

Ολοκληρώνοντας ένα διαπλανητικό ταξίδι 6 μηνών, το ρομπότ Perseverance της NASA ετοιμάζεται το βράδυ της Πέμπτης για την πιο κρίσιμη φάση της φιλόδοξης αποστολής, τη μετεωρική κάθοδο στην αρειανή ατμόσφαιρα και την ομαλή προσεδάφιση σε έναν κρατήρα που φιλοξενούσε κάποτε μια λίμνη.

Επιστρέψτε στο in.gr μετά τις 21.15 το βράδυ της Πέμπτης για να παρακολουθήσετε τη ζωντανή περιγραφή της NASA και να μάθετε πρώτοι τα νεότερα για μια από τις σημαντικότερες διαστημικές αποστολές της δεκαετίας.

Από τις 14 αποστολές που έχουν μέχρι σήμερα επιχειρήσει να τεθούν σε τροχιά ή να πατήσουν στον κόκκινο πλανήτη, μόνο οι 8 στέφθηκαν από επιτυχία –και ήταν όλες αμερικανικές.

Ακόμα και η NASA έχει στο ενεργητικό της μια παταγώδη αποτυχία, όταν το Mars Climate Orbiter έχασε τον στόχο το 2019 και είτε καταστράφηκε φλεγόμενο στην αρειανή ατμόσφαιρα είτε ξέφυγε και τέθηκε σε τροχιά γύρω από τον Ήλιο.

Το εξάτροχο, πυρηνοκίνητο ρομπότ διαθέτει 19 κάμερες και δύο μικρόφωνα (NASA/JPL-Caltech)

Αυτή τη φορά, το Perseverance των 2,7 δισεκατομμυρίων δολαρίων, θα επιχειρήσει να προσεδαφιστεί σε μια περιοχή με γεμάτη γκρεμούς, βράχους και αμμόλοφους, η οποία είχε θεωρηθεί υπερβολικά επικίνδυνη για προηγούμενες αποστολές.

«Η επιτυχία δεν είναι ποτέ εγγυημένη» είπε στους δημοσιογράφους ο Αλ Τσεν, επικεφαλής της ομάδας καθόδου και προσεδάφισης στο Εργαστήριο Αεριώθησης (JPL) της NASA στην Καλιφόρνια.

«Ειδικά όταν προσπαθούμε να προσεδαφίσουμε το μεγαλύτερο, βαρύτερο και πιο περίπλοκο ρομπότ που κατασκευάσαμε ποτέ στην πιο επικίνδυνη θέση που έχουμε δοκιμάσει να προσεδαφιστούμε μέχρι σήμερα».

Δορυφορικά δεδομένα έχουν αποκαλύψει ότι ο κρατήρας Τζέζερο, λίγο βόρεια του ισημερινού, ήταν η λεκάνη όπου κατέληγε ένα δίκτυο ποταμών, των οποίων το δέλτα διακρίνεται στο ερημικό τοπίο μέχρι και σήμερα.

Και όπου υπήρχε νερό, είναι πιθανό να υπήρχε ζωή Το Perseverance, η πρώτη αποστολή που σχεδιάστηκε για την αναζήτηση ζωής μετά τις αποστολές Viking τη δεκαετία του 1970, θα μπορούσε να εντοπίσει απολιθώματα αρχαίων μικροοργανισμών,

Επτά κρίσιμα λεπτά

Την ώρα της προσεδάφισης, ο Άρης θα απέχει από τη Γη 209 εκατομμύρια χιλιόμετρα, και οι εντολές του κέντρου ελέγχου θα χρειάζονται 11,6 λεπτά για να φτάσουν το ρομπότ. Αυτό σημαίνει ότι η διαδικασία δεν μπορεί να ελέγχεται από τη Γη και πρέπει να είναι απόλυτα αυτοματοποιημένη.

Το Perseverance θα φτάσει στον πλανήτη κλεισμένο σε μια κωνική κάψουλα που θα το προστατέψει στη διάρκεια της καθόδου στην αρειανή ατμόσφαιρα.

Στις 22.37 ώρα Ελλάδας, το Perseverance θα αποσυνδεθεί από το σκάφος που το μετέφερε μέχρι τον Άρη.

Στις 22.48, το ρομπότ θα μεταδώσει το σήμα που ενημερώνει τη Γη ότι εισήλθε στην αρειανή ατμόσφαιρα. Παρόλο που η ατμόσφαιρα του Άρη είναι 100 φορές πιο αραιή από τη γήινη, η αεροδυναμική αντίσταση θα είναι αρκετή για να επιβραδύνει την κάψουλα από τα 20.000 χιλιόμετρα την ώρα στα 1.200 χλμ/ώρα.

Το Perseverance θα προσεδαφιστεί στον κρατήρα Τζέζερο, μια περιοχή που παραμένει ανεξερεύνητη ως σήμερα (NASA/JPL-Caltech)

Στις 22.52, την ώρα που η κάψουλα πέφτει ακόμα με υπερηχητική ταχύτητα, ένα αλεξίπτωτο διαμέτρου 21,5 μέτρων θα ανοίξει για να επιβραδύνει περαιτέρω την πτώση της.

Είκοσι δευτερόλεπτα μετά την ανάπτυξη του αλεξίπτωτου, η θερμική ασπίδα που προστάτευε το ρομπότ κατά την κάθοδο απορρίπτεται. Κάμερες και ένα ραντάρ που βρίσκονται στο κάτω μέρος του ρομπότ θα σκανάρουν το έδαφος για επικίνδυνους βράχους. Οι εικόνες που θα συλλέξει θα συγκριθούν με δορυφορικές εικόνες υψηλής ανάλυσης για να εντοπιστεί αυτόματα η ασφαλέστερη θέση..

Σε ύψος δύο χιλιομέτρων πάνω από το έδαφος, η κάψουλα θα ανοίξει και θα απελευθερώσει μια πλατφόρμα, κάτω από την οποία είναι στερεωμένο το ρομπότ.

Στις 22.54, η πλατφόρμα, ή «ιπτάμενος γερανός» όπως την ονομάζει η NASA, θα ενεργοποιήσει οκτώ πυραυλοκινητήρες που θα την αφήσουν μετέωρη 20 μέτρα πάνω από την επιφάνεια.

Στις 22.55, ο ιπτάμενος γερανός θα κατεβάσει απαλά το Perseverance στην επιφάνεια ξετυλίγοντας καλώδια από νάιλον. Mόλις το ρομπότ αναπτύξει τους έξι τροχούς του και αγγίξει το έδαφος, πυροτεχνικές λεπίδες θα ενεργοποιηθούν για να κόψουν τα καλώδια. Αν αυτό δεν πετύχει, το ρομπότ θα παρασυρθεί από τον ιπτάμενο γερανό καθώς απομακρύνεται για να συντριβεί σε απόσταση μερικών δεκάδων μέτρων.

Η όλη διαδικασία καθόδου θα καταγραφεί από τέσσερις κάμερες στον ιπτάμενο γερανό, ενώ τα δεδομένα τηλεμετρίας θα αναμεταδοθούν στη Γη από τον δορυφόρο Mars Reconnaissance Orbiter που θα παρακολουθεί από ψηλά.

Εξερεύνηση

Αν όλα προχωρήσουν σύμφωνα με το σχέδιο, το Perseverance θα προσεδαφιστεί μπροστά σε έναν γκρεμό, ύψους 70 μέτρων, δίπλα στις αποξηραμένες εκβολές ποταμών.

Θα ενεργοποιήσει τότε τις κάμερες για να κοιτάξει για τυχόν εμπόδια μπροστά και πίσω του και –για πρώτη φορά στην ιστορία της εξερεύνησης του Άρη- θα καταγράψει τους ήχους του εξωγήινου τοπίου.

Χιλιάδες χιλιόμετρα μακριά, το στατικό ρομπότ InSight της NASA θα προσπαθήσει να καταγράψει τον γδούπο της προσεδάφισης με το ευαίσθητο σεισμόμετρό του.

Θα είναι η αρχή μιας αποστολής που προγραμματίζεται να διαρκέσει τουλάχιστον ένα αρειανό έτος, ή 687 ημέρες στη Γη.

Το Perseverance μεταφέρει ένα ελικοφόρο drone που θα εξερευνήσει για πρώτη φορά τον Άρη από αέρος (NASA/JPL-Caltech)

Το Perseverance μοιάζει εμφανισιακά με το Curiosity, το προηγούμενο ρομπότ της NASA στον Άρη, είναι όμως καλύτερα εξοπλισμένο. Κάμερες, φασματογράφοι με λέιζερ και ένα μικρό τρυπάνι θα επιτρέψουν στο ρομπότ να εξετάσει τον κρατήρα Τζέζερο για πετρώματα που μπορεί να σχετίζονται με ζωή.

Το ρομπότ διαθέτει επίσης δύο μικρόφωνα και 23 κάμερες, δύο από τις οποίες βρίσκονται στο ελικοφόρο drone Ingenuity.

Το ηλεκτρικό ελικοπτεράκι, βάρους 2 κιλών θα πραγματοποιήσει την πρώτη εξερευνητική πτήση εκτός Γης, και ίσως ανοίξει το δρόμο για μελλοντικές αποστολές εξερεύνησης του Άρη από αέρος.

Το Perseverqance, το οποίο τροφοδοτείται με ενέργεια από μια θερμοηλεκτρική γεννήτρια πλουτωνίου, θα συλλέξει επίσης γεωλογικά δείγματα, τα οποία θα αποθηκεύσει σε σωλήνες που θα αφεθούν στον Άρη μέχρι να παραληφθούν από μελλοντική αποστολή, η οποία προγραμματίζεται να αναχωρήσει από τη Γη το 2026.