Νέα Ζηλανδία : Δωρεάν προϊόντα υγιεινής για την έμμηνο ρύση σε όλες τις μαθήτριες

Η πρωθυπουργός της Νέας Ζηλανδίας, Τζασίντα Άρντερν, δήλωσε την Πέμπτη ότι όλα τα σχολεία θα διαθέτουν δωρεάν προϊόντα για την έμμηνο ρύση στις μαθήτριες για τα επόμενα τρία χρόνια. Έτσι, η Νέα Ζηλανδία προστέθηκε στην παγκόσμια προσπάθεια της μείωσης της «φτώχειας της περιόδου», δηλαδή της έλλειψης πρόσβασης σε σερβιέτες και ταμπόν που μπορεί να επηρεάσει αρνητικά την εκπαίδευση, την υγεία ή την απασχόληση των νεαρών γυναικών.

Η ανακοίνωση έφτασε μετά την ολοκλήρωση ενός εξαμηνιαίου πιλοτικού προγράμματος που εφαρμόστηκε σε 3.200 μαθήτριες σε 15 σχολεία της περιοχής Γουαϊκάτο της χώρας. Η εθνική πρωτοβουλία, που θα ξεκινήσει τον Ιούνιο για τα δημοτικά, γυμνάσια και λύκεια της χώρας, αναμένεται να κοστίσει 25 εκατ. δολάρια Νέας Ζηλανδίας (που αντιστοιχούν σε $17,96 εκατ.), σύμφωνα με την Άρντερν.

«Οι νέες δεν θα πρέπει να χάνουν την εκπαίδευσή τους εξαιτίας ενός πράγματος που αποτελεί φυσιολογικό κομμάτι της ζωής του μισού πληθυσμού», τόνισε έξω από ένα σχολείο της πόλης Χάμιλτον.

Τον Νοέμβριο, η Σκωτία έγινε η πρώτη χώρα που ανακοίνωσε ότι θα διέθετε δωρεάν προϊόντα για την έμμηνο ρύση σε όσες τα έχουν ανάγκη. Έκτοτε, αντίστοιχα βήματα έχουν κάνει και άλλες χώρες προκειμένου να αντιμετωπίσουν την ανισότητα της περιόδου.

Τον Ιανουάριο, η Βρετανία ανακοίνωσε ότι θα καταργήσει τον λεγόμενο «φόρο των ταμπόν», που κατατάσσει τα προϊόντα υγιεινής ως μη απαραίτητα αντικείμενα πολυτελείας. Τουλάχιστον 30 πολιτείες των ΗΠΑ έχουν αντίστοιχη φορολόγηση για τη συγκεκριμένη κατηγορία προϊόντων. Όμως την εβδομάδα που μας πέρασε, ο Λευκός Οίκος ανακοίνωσε ότι σχεδιάζει αυτή την εβδομάδα να καλέσει Συμβούλιο Έμφυλων Πολιτικών προκειμένου να αντιμετωπίσει ζητήματα που σχετίζονται με την καθημερινότητα των γυναικών και συμπεριλαμβάνουν την εθνική ασφάλεια, την υγειονομική περίθαλψη και την οικονομία.

Στην Ελλάδα, τα προϊόντα υγιεινής για την έμμηνο ρύση φορολογούνται με ΦΠΑ 24%.

Αν και η Νέα Ζηλανδία ανήκει στις πλουσιότερες χώρες του κόσμου, έρευνα που διενεργήθηκε στη διάρκεια της περσινής χρονιάς από τη φιλανθρωπική οργάνωση KidsCan, διαπίστωσε ότι περίπου 20.000 μαθήτριες δεν είναι βέβαιο ότι διαθέτουν πάντα τα χρήματα που απαιτούνται για την προμήθεια ταμπόν ή άλλων σχετικών προϊόντων.

Με χαμηλούς μισθούς, υψηλό κόστος διαβίωσης και μια αυξανόμενη έλλειψη διαθέσιμων σπιτιών να εκτοξεύει τις τιμές, πολλές Νεοζηλανδές απλώς δεν έχουν αρκετά χρήματα για να αγοράσουν προϊόντα υγιεινής, εξηγεί στους Times της Νέας Υόρκης η Σάρα Ντόνοβαν, ερευνήτρια του Πανεπιστημίου του Όταγκο.

«Τα παιδιά δεν θα πάνε στο σχολείο αν δεν έχουν προϊόντα για την περίοδο, γιατί είναι πολύ ντροπιαστικό για εκείνα. Εξακολουθεί να υπάρχει ισχυρό στίγμα γύρω από το ζήτημα», συνεχίζει. «Είναι ένα κρυφό πρόβλημα κοινωνικής ανισότητας με το οποίο δεν είχε ασχοληθεί κανείς».

Το πρόβλημα επηρεάζει τα παιδιά από τις τελευταίες τάξεις του δημοτικού και έπειτα. Ο μέσος όρος ηλικίας κατά την οποία τα παιδιά της Νέας Ζηλανδίας έχουν την πρώτη τους περίοδο είναι τα 13 έτη, όμως σε αρκετές περιπτώσεις μπορεί η πρώτη έμμηνος ρύση να έρχεται ήδη από τα 8 ή τα 9 έτη, τονίζει στους Times η Ντόνοβαν. Αν και η παροχή δωρεάν ειδών υγιεινής είναι ένα εξαιρετικό πρώτο βήμα, όπως λέει, τα σχολεία θα πρέπει να μάθουν στους μαθητές τους «τι είναι η περίοδος και πώς να τη διαχειρίζονται».

«Αφορά τα τέλη του δημοτικού και μετά», σημειώνει. «Ορισμένα από ατά τα παιδιά δεν έχουν εκπαιδευτεί γύρω από αυτά τα θέματα, ούτε από το σχολείο ούτε από το σπίτι».

Μελέτη με επικεφαλής την Ντόνοβαν διαπίστωσε ότι οι μαθήτριες από τις κοινότητες των Μαορί και των μεταναστευτικών κοινοτήτων με καταγωγή από τα νησιά του Ειρηνικού, που είναι στατιστικά πιθανότερο να αντιμετωπίζουν τη φτώχεια, είναι και πιθανότερο να μην έχουν την οικονομική δυνατότητα να προμηθευτούν προϊόντα περιόδου. Το 15% των μαθητριών Μαορί και το 14% των μαθητριών από τα νησιά του Ειρηνικού έχουν χάσει κάποια μέρα στο σχολείο εξαιτίας της έλλειψης τέτοιων προϊόντων, σύμφωνα με τη μελέτη.

Τα προϊόντα περιόδου μπορούν να κοστίσουν ακόμη και $10.800 σε όλη τη διάρκεια της ζωής μιας γυναίκας στη χώρα, αναφέρει η Μιράντα Χίτσινγκς, συνιδρύτρια της μη κερδοσκοπικής οργάνωσης Dignity NZ, που παρέχει δωρεάν προϊόντα υγιεινής σε σχολεία, νέους και κοινοτικές οργανώσεις.

«Πρόκειται για ένα σημαντικό κόστος που θα μπορούσε να διατεθεί για την αποπληρωμή ενός φοιτητικού δανείου ή μιας προκαταβολής για αγορά σπιτιού», σημειώνει μιλώντας στους Times. «Όμως εξαιτίας της έμφυλης κυκλικής φύσης της φτώχειας, είναι άλλο ένα πράγμα που θέτει τις γυναίκες και τους υπόλοιπους ανθρώπους που έχουν περίοδο σε μειονεκτική θέση».

Πριν τα δημοσιεύματα των τοπικών ΜΜΕ το 2016 να ρίξουν φως στο μέγεθος της παιδικής φτώχειας στη χώρα, δεν υπήρχε ιδιαίτερη ευαισθητοποίηση γύρω από το πρόβλημα, επισημαίνει η Χίτινγκς.

«Πήγαμε και μιλήσαμε σε σχολεία και διαπιστώσαμε ότι όχι μόνο ήταν πραγματικό πρόβλημα, αλλά και εξαιρετικά συνηθισμένο», τονίζει στους Times. «Επιπλέον, διαπιστώσαμε ότι ορισμένοι από τους κατοίκους, σε ατομικό επίπεδο, για παράδειγμα νοσηλευτές και δάσκαλοι σε σχολεία, αγόραζαν προϊόντα για τις μαθήτριές τους με δικά τους χρήματα».

Υπήρξε επίσης και σημαντική αύξηση της φτώχειας που σχετίζεται με την περίοδο από το ξέσπασμα της πανδημίας και έπειτα, καταλήγει.

Η εκστρατεία διεκδίκησης δωρεάν προϊόντων υγιεινής ξεκίνησε στα τέλη του 2019, όταν η Χίτσινγκς, η συνιδρύτρια Τζασίντα Γκουλασεκχάραμ και άλλες ακτιβίστριες υπέβαλαν σχετικό αίτημα με 3.000 υπογραφές στο κοινοβούλιο της χώρας, απαιτώντας δωρεάν προϊόντα περιόδου για όλες τις μαθήτριες.

Το ζήτημα ανέλαβε να διαχειριστεί η Τζούλι Αν Τζέντερ του Πράσινου Κόμματος, που τότε ήταν υπουργός γυναικών. Ενθάρρυνε το γραφείο της πρωθυπουργό να υποστηρίξει το αίτημα.

«Πρόκειται για σημαντική πρόοδο και για ένα σπουδαίο πρώτο βήμα», σχολίασε η Τζέντερ.