Κοροναϊός, Πρωτοβάθμια Φροντίδα Υγείας και βιώσιμη περίθαλψη στην ατζέντα του εξαμήνου

Ενίσχυση της ετοιμότητας του συστήματος υγείας για την αντιμετώπιση της έκτακτης ανάγκης που έχει φέρει η πανδημία, με πρόσθετες υποδομές και ανθρώπινο δυναμικό, αλλά και προώθηση της μεταρρύθμισης για δημιουργία συστήματος Πρωτοβάθμιας Φροντίδας Υγείας,  περιλαμβάνονται στις προτεραιότητες της Ε.Ε. στο πλαίσιο της συνεχιζόμενης επιτήρησης της χώρας μετά την λήξη των μνημονίων.

Τα μέτρα που πρέπει να υλοποιηθούν στη χώρα μας παραμένουν σε εξέλιξη και παρά την πανδημία, ιδίως μετά την πρόσφατη παράταση της επιτήρησης για ένα ακόμη εξάμηνο. Εκτός όμως από την ανάπτυξη συστήματος πρωτοβάθμιας περίθαλψης, παραμένει ο στόχος για κεντρικές προμήθειες υγείας, τουλάχιστον για το 30% των προμηθειών εντός του πρώτου τριμήνου του έτους, η είσπραξη του clawback από τις φαρμακευτικές και τους παρόχους προϊόντων και υπηρεσιών υγείας, η δημιουργία του ηλεκτρονικού φακέλου υγείας ασθενή και η ανάπτυξη χάρτη υγείας στη χώρα.

Σύμφωνα με την έκθεση της Ε.Ε. σε ότι αφορά την πανδημία, σημειώνεται ότι οι αρχές ενισχύουν την ικανότητα διενέργειας τεστ και προχωρούν σε νέες προσλήψεις που κρίνονται απαραίτητες. Ήδη έχουν γίνει πάνω από 6.000 προσλήψεις και έχουν καλυφθεί 1.400 μόνιμες θέσεις γιατρών και προωθείται η κάλυψη 1.200 μόνιμων θέσεων νοσηλευτικού προσωπικού. Στην αντιμετώπιση του κοροναϊού, μετέχουν 160 κέντρα υγείας και άλλες δομές για εξωνοσοκομειακούς ασθενείς.

Η έκθεση υπογραμμίζει όμως και την σπουδαιότητα του διεθνούς τουρισμού για την ελληνική οικονομία, τονίζει όμως πως η χώρα εξαρτάται τόσο από την πορεία της πανδημίας στις υπόλοιπες χώρες, όσο και από τους περιορισμούς στους διεθνείς προορισμούς.

Όσον αφορά την εφαρμογή της μεταρρύθμισης της πρωτοβάθμιας φροντίδας υγείας που ξεκίνησε το 2018, επισημαίνεται πως οι αρχές σκοπεύουν να επεκτείνουν την καταγραφή των ασθενών μέσω των κέντρων υγείας βραχυπρόθεσμα, παρέχοντας τους ευρύτερη ελευθερία επιλογής μεταξύ των παρόχων. Ταυτόχρονα όμως, αναμένεται και η ανάπτυξη 240 μονάδων πρωτοβάθμιας φροντίδας υγείας (ΠΦΥ), συνολικά.

Η πλήρης αξιοποίηση του ιατρικού φακέλου, που δεν λειτουργεί πλήρως ακόμη, χαρακτηρίζεται ως το «κλειδί» για την αντιμετώπιση της πίεσης του συστήματος από διπλές επισκέψεις στο γιατρό και της επιλεκτικής χρήσης υπηρεσιών υγείας από τους ασθενείς.

Ευρύτερα όμως, για τον έλεγχο πρόσβασης προς το σύστημα υγείας,  το λεγόμενο “gatekeeping” πιθανότατα θα εφαρμοστεί μέσω κινήτρων, ένα πιο ήπιο εργαλείο σε σύγκριση με τη μεταρρύθμιση του 2017 που απαιτούσε ιδιαίτερα προσεκτικό σχεδιασμό για να μην «φιλτράρονται» και περιστατικά που έχουν πραγματική ανάγκη πρόσβασης στο σύστημα υγείας. Η έκθεση θέτει ως ορόσημο την ολοκλήρωση του σχετικού νομικού πλαισίου εντός του πρώτου εξαμήνου του έτους.

Η Επιτροπή χαρακτηρίζει θετικό το γεγονός ότι δεν υπήρξε επιστροφή στο παλαιότερο σύστημα ΠΦΥ με την πρόσβαση σε ιδιώτες γιατρούς με ανώτατο όριο τις 200 επισκέψεις, σχήμα που επιβάρυνε δυσανάλογα τους οικονομικά πιο αδύναμους ασθενείς.

Τα clawback χαρακτηρίζονται ακόμα υψηλά (ξεπερνούν το 1,25 δις. ευρώ για το 2020), όμως σημειώνεται πως λαμβάνονται μέτρα για την αποτελεσματικότερη είσπραξή τους και τον περιορισμό της αύξησής τους. Τονίζεται όμως ότι έχουν ληφθεί μέτρα για είσπραξη του clawback του 2019 για φάρμακα και για είσπραξη του clawback των παρόχων υγείας για τα έτη 2018 και 2019.

Τα θεραπευτικά πρωτόκολλα και οι διαπραγματεύσεις τιμών παραμένουν τα κύρια μέτρα για την αντιμετώπιση της αυξημένης κατανάλωσης υπηρεσιών υγείας που οφείλονται σε υπερπροσφορά και επιβαρύνουν τόσο το σύστημα υγείας, όσο και την οικονομική θέση των ασθενών. Ωστόσο επισημαίνεται πως απαιτούνται βαθύτερες μεταρρυθμίσεις  για την αποτελεσματική αντιμετώπιση της προκλητής ζήτησης.  Και τονίζεται ότι για την ώρα, οι αρχές δεν εξετάζουν το ενδεχόμενο εισαγωγής συμφωνιών επιμερισμού κινδύνου για τον περιορισμό του clawback, το οποίο θα αύξανε τα κίνητρα για την εφαρμογή διαρθρωτικών μέτρων.

Οι αρχές προχωρούν τις κεντρικές προμήθειες στην υγεία, τουλάχιστον σε ποσοστό 30% μέσα στο πρώτο τρίμηνο του 2021, παρότι η δέσμευση για την υλοποίηση του μέτρου αφορά τα μέσα του 2022. Παράλληλα, αποφασίσθηκε να επανέλθει το παρατηρητήριο τιμών εντός του 2021.

Στην ατζέντα περιλαμβάνεται και η ηλεκτρονική υγεία, για τη δημιουργία φακέλου υγείας του ασθενή, ο οποίος χαρακτηρίζεται κεντρική παράμετρος του συστήματος ΠΦΥ. Στην ίδια κατεύθυνση εντάσσεται και η δεύτερη φάση της ηλεκτρονικής συνταγογράφησης που θα επεκταθεί με τα θεραπευτικά πρωτόκολλα, την αξιοποίηση της τεχνητής νοημοσύνης, τη διασύνδεση και διαλειτουργικότητα των πληροφοριακών συστημάτων στις μονάδες υγείας, την εφαρμογή ηλεκτρονικού προγράμματος θεραπειών για τον καρκίνο, την επείγουσα ιατρική, την τηλεϊατρική κλπ.

Το σύνολο των μέτρων στοχεύει στην αποτελεσματικότητα, βιωσιμότητα και προβασιμότητα του συστήματος υγείας με οικονομικά αποδοτικές υπηρεσίες υγείας.