Μήνυμα από Ιταλία

Είναι άλλο η Ευρώπη με την Ιταλία να γκρινιάζει στη γαλαρία και άλλο με την Ιταλία στο τιμόνι. Η πανδημία ανατρέπει τελείως τα δεδομένα και μέσα από την καταστροφική επέλασή της δημιουργεί νέες ευκαιρίες και προοπτικές ασύλληπτες πριν από κάποιους μήνες. Πράγματι, οι εξελίξεις στην Ιταλία είναι μία από αυτές.

Καλύτερο δώρο δεν θα μπορούσε να υπάρξει, όχι μόνο για την Ιταλία, αλλά και για την Ελλάδα, από την τοποθέτηση του Μάριο Ντράγκι στο τιμόνι της γειτονικής χώρας, λένε παράγοντες με γνώση του ευρωπαϊκού κατεστημένου. Οχι μόνο γιατί γνωρίζει καλά και από πρώτο χέρι τι εστί ελληνική οικονομία, αλλά κυρίως γιατί πιστεύει στην Ευρώπη. Εχει αποδείξει, ως πρόεδρος της ΕΚΤ που ήταν, ότι διαθέτει το ανάστημα για να υπερασπιστεί τις θέσεις του απέναντι στον γερμανικό παράγοντα. Με το γνωστό «whatever it takes» έσωσε το ευρώ. Τώρα μάλιστα, με τη δύναμη που του δίνει η εκπροσώπηση της δεύτερης μεγαλύτερης οικονομίας της Ευρώπης – με το υψηλότερο δημόσιο χρέος και τα χαρακτηριστικά προβλήματα των Νοτίων -, πολλοί βλέπουν στο πρόσωπό του τον καταλύτη που μπορεί να επιταχύνει αποφάσεις προς την κατεύθυνση της μεγαλύτερης ενοποίησης χωρίς αποκλεισμούς.

Αυτή την ανάγνωση, σε γενικές γραμμές, κάνουν και στην ελληνική κυβέρνηση σχετικά με τις εξελίξεις στη γειτονική χώρα προσβλέποντας σε έναν ισχυρό σύμμαχο, χωρίς ωστόσο να επενδύουν σε υπερβολικές προσδοκίες για αποφάσεις που δεν φαίνονται ικανές να ληφθούν. Για παράδειγμα, ο σημερινός δημοσιονομικός εκτροχιασμός της ελληνικής οικονομίας λόγω του κορωνοϊού δεν πρόκειται να αντιμετωπιστεί με ένα κούρεμα του ελληνικού χρέους από τους πιστωτές μας. Το δημόσιο χρέος της χώρας μας έχει «ξεφύγει» στο επίπεδο του 207% του ΑΕΠ και είναι πιθανό, ανάλογα με τις εξελίξεις, να χρειαστεί εκ νέου χρονική επέκταση των πληρωμών του προς το τέλος της δεκαετίας. Δεν υπάρχει, όμως, κανένα σενάριο για κούρεμα κρατικού χρέους στο ευρωπαϊκό τραπέζι. Πολύ περισσότερο του ελληνικού, λένε παράγοντες με γνώση των ευρωπαϊκών διεργασιών, αφού αυτό θα απαιτούσε τη σύμφωνη γνώμη των άλλων χωρών – μελών που είναι οι δανειστές μας. Αντίθετα, υπάρχουν διεργασίες και σενάρια για κούρεμα των ιδιωτικών χρεών που έχουν προς τις τράπεζες επιχειρήσεις οι οποίες είναι βιώσιμες, παρά τον υψηλό δανεισμό και το βουνό των χρεών που φορτώθηκαν με την πανδημία.

Αλλά και το Ταμείο Ανάκαμψης αποτελεί μεγάλη ευκαιρία, όπως επιβεβαιώνεται από τις μεγάλες καταστροφές που υπέστη η χώρα μας από τη σφοδρή κακοκαιρία «Μήδεια». Ευκαιρία για να γίνει, επιτέλους, η υπογειοποίηση των καλωδίων του ηλεκτρικού συστήματος της χώρας που η καταστροφή τους από την πτώση δέντρων ήταν η κύρια αιτία του μπλακάουτ στην Αττική. Ευκαιρία για να καλυφθεί με κεφάλαια του Ταμείου το μεγάλο κενό της μετάβασης στο νέο σύστημα επικουρικής ασφάλισης και να πάψουν οι νέοι εργαζόμενοι με τις εισφορές τους να καλύπτουν τις επικουρικές των συνταξιούχων. Ευκαιρία για να προχωρήσει η ψηφιοποίηση της χώρας.

Πράγματι, η πανδημία τράβηξε μια κόκκινη γραμμή ανάμεσα στο παρελθόν και στο μέλλον. Καμία μεγάλη μετάβαση δεν γίνεται χωρίς κόστος, χωρίς κερδισμένους και χαμένους. Το θέμα είναι να καλύπτουμε τις πληγές και να βλέπουμε τις ευκαιρίες…