Δημήτρης Λιγνάδης : Η αποκαθήλωση του ισχυρού θεατράνθρωπου – Από τις φήμες για σεξουαλικές επιθέσεις, στις μηνύσεις για βιασμό ανηλίκων

Ο Δημήτρης Λιγνάδης βιώνει και επίσημα πλέον την αποκαθήλωσή του.

Την «σφράγισε» η άσκηση ποινικής δίωξης για το κακούργημα του βιασμού κατά συρροή και η σύλληψη του τέως καλλιτεχνικού διευθυντή του Εθνικού Θεάτρου, μια εξέλιξη, που άνοιξε τον ασκό του Αιόλου και σηματοδότησε την απαρχή της έρευνας για τις καταγγελίες σεξουαλικής κακοποίησης στο χώρο της Τέχνης.

Οι βαρύτατες κατηγορίες σε βάρος του Δημήτρη Λιγνάδη δεν έχουν ακόμη εκδικαστεί, ωστόσο οι καταγγελίες που προηγήθηκαν και έκαναν το όνομά του να ξεχωρίσει ανάμεσα σε αυτά των φερόμενων θυτών, οδήγησαν στην παραίτησή του από τη θέση του καλλιτεχνικού διευθυντή του Εθνικού Θεάτρου, και στον χαρακτηρισμό του από την υπουργό Πολιτισμού, Λίνα Μενδώνη, ως «επικίνδυνο άνθρωπο».

Οι φήμες

Ολα ξεκίνησαν, όταν η Σοφία Μπεκατώρου έσπασε τη σιωπή της, αποκαλύπτοντας βιασμό σε ηλικία 21 ετών. Η συγκλονιστική εξομολόγησή της, ενθάρρυνε την Ζέτα Δούκα, να μιλήσει για δικά της βιώματα, και αυτό πυροδότησε το ελληνικό #MeToo του ελληνικού θεάτρου.

Ανάμεσα στη σωρεία καταγγελιών, το τελευταίο διάστημα, στον χώρο του θεάτρου, το όνομα του Δημήτρη Λιγνάδη ήταν από εκείνα που ξεχώρισαν από την πρώτη στιγμή ανάμεσα σε αυτά των φερόμενων θυτών.

Στις αρχές Φεβρουαρίου, στο πλαίσιο του ελληνικού #MeToo γνωστοποιήθηκε μια καταγγελία που φωτογράφιζε αλλά δεν κατονόμαζε τον Δημήτρη Λιγνάδη για σεξουαλική κακοποίηση.

Την καταγγελία έκανε ο Νίκος Σ. σε συνέντευξή του στο 2020mag, όπου μίλησε για μια εφιαλτική νύχτα που έζησε στο σπίτι ενός γνωστού σκηνοθέτη και ηθοποιού, όπου πήγε να απαγγείλει τον πρώτο του θεατρικό μονόλογο, αλλά βρέθηκε να κακοποιείται σεξουαλικά, μέχρι τελικά ο σκηνοθέτης να τον διώξει λέγοντάς του να μάθει τον μονόλογο και να του τον πει την επόμενη φορά.

Η παραίτηση

Το Σάββατο 6/2, λίγες ώρες μετά τη δημοσιοποίηση της καταγγελίας αυτής, ο Δημήτρης Λιγνάδης υπέβαλε την παραίτηση του από τη θέση του καλλιτεχνικού διευθυντή του Εθνικού Θεάτρου.

Στην επιστολή της παραίτησής του ο κ. Λιγνάδης έκανε λόγο για «τοξικό κλίμα φημών, υπονοούμενων, διαρροών και αναφορών» γύρω από το πρόσωπό του, «χωρίς μάλιστα να έχει υπάρξει οποιαδήποτε επίσημη καταγγελία».

Παράλληλα υποστήριζε πως «αφού οι επιθέσεις, έστω κι έτσι, είναι προσωπικές» επιλέγει να σταθεί όρθιος «απέναντί τους ως πρόσωπο και όχι να κρυφτώ στη κουίντα του Εθνικού Θεάτρου».

«Επιπλέον, η παραίτησή μου αυτή, μού επιτρέπει να προχωρήσω χωρίς να δεσμεύω ή να δεσμεύομαι πλέον θεσμικά και να ασκήσω κάθε νόμιμο δικαίωμά μου έναντι όσων επέλεξαν να με στοχοποιήσουν, εξυπηρετώντας την οποιαδήποτε σκοπιμότητα» έγραφε ο Δημήτρης Λιγνάδης.

Η επιστολή παραίτησης του Δ. Λιγνάδη, στις 6/2

Η καταγγελία του Βασίλη και η πρώτη μήνυση

Ακολούθησε λίγες ημέρες μετά μια δεύτερη καταγγελία από τον Βασίλη, ο οποίος ανέφερε ότι γνωστός ηθοποιός και σκηνοθέτης τον προσέγγισε σε έναν κινηματογράφο όταν ήταν μόλις 15 ετών και την επομένη ημέρα τον κάλεσε στο σπίτι του και ασέλγησε σε βάρος του.

Ο Βασίλης στη συνέχεια και δη στις 8 Φεβρουαρίου, κατέθεσε μήνυση και κατονόμασε ως θύτη τον Δημήτρη Λιγνάδη.

Στη μήνυση, αναφέρεται ότι η σεξουαλική παρενόχληση ξεκίνησε όταν ήταν 15 ετών, στο καμαρίνι του σκηνοθέτη ενώ συνεχίστηκε για τέσσερα ολόκληρα χρόνια οδηγώντας στην αποπλάνηση και τον βιασμό του.

Ο 40χρονος σήμερα Βασίλης,  είναι ο πρώτος άνθρωπος που κινήθηκε νομικά εναντίον του γνωστού θεατρανθρωπου.

Παρότι παραγεγραμμένο το αδίκημα, στη μήνυσή του, ο Βασίλης κατέγραψε μαρτυρίες και από άλλα πρόσωπα τα οποία φέρονται να έπεσαν «θύματα» του Λιγνάδη.

Μαρτυρίες – φωτιά

Οι αρχές έχουν στη διάθεσή τους τουλάχιστον 5 περιγραφές ατόμων που αναφέρονται σε περιστατικά βιασμού: Πλην των δύο μηνυτών και του 25χρονου που το βράδυ της Παρασκευής βρέθηκε στην Εισαγγελία, έχουν επίσης καταθέσει ακόμη ένα πρόσωπο που προκύπτει από την κατάθεση του Βασίλη Κ. αλλά και μία μάρτυρας, η οποία  ανήκε μέχρι το 2017 στο πολύ στενό περιβάλλον του σκηνοθέτη.

Η γυναίκα κατέθεσε (επί τέσσερις ώρες την Παρασκευή) συγκλονιστικές λεπτομέρειες για τον τρόπο δράσης του και για τα ανήλικα (κυρίως) αγόρια αλλά και κορίτσια τα οποία μπαινοβγαιναν, στο σπίτι του δράστη.

Τα ξημερώματα της Πέμπτης (18/2) ένας 25χρονος κατέθεσε μήνυση κατά του σκηνοθέτη για βιασμό και αποπλάνηση ανηλίκου, αδικήματα τα οποία έλαβαν χώρα όπως υποστηρίζει το 2010, όταν ήταν σε ηλικία 14 ετών. Ο μάρτυρας επιβεβαίωσε την βασιμότητα της μήνυσης, επισημαίνοντας ότι ήταν και εκείνος μέλος νεαρής παρέας την οποία ο σκηνοθέτης κάλεσε σπίτι του, όπου τους πρότεινε να καταναλώσουν ναρκωτικά και αλκοόλ και να συνευρεθούν ερωτικά μεταξύ τους.

 «Επικίνδυνος άνθρωπος»

Η αντίστροφη μέτρηση για την αποκαθήλωση του Δημήτρη Λιγνάδη, άρχισε να επιταχύνει, από την ώρα που δύο από τις καταγγελίες ακολούθησαν τη νομική οδό.

Αυτό αποτέλεσε και το έναυσμα για την υπουργό Πολιτισμού για να τοποθετηθεί για το ελληνικό #MeToo και την υπόθεση Λιγνάδη, τονίζοντας ότι δεν είναι προσωπικός της φίλος ούτε φίλος του πρωθυπουργού, και ότι δεν φέρει καμιά πολιτική ευθύνη για την υπόθεση.

«Από την στιγμή που ξεκίνησαν οι φήμες τον πιέσαμε πολύ να μας πει την αλήθεια. Μας εξαπάτησε, με εξαπάτησε. Με υποκριτική τέχνη προσπάθησε να μας πείσει ότι δεν έχει σχέση με αυτά. Ότι οι φήμες δεν αφορούν αυτόν. Και ενώ οι φήμες πολλαπλασιάζονταν για την ανάρμοστη δράση του αυτός εξακολουθούσε να επιμένει. Όταν παραιτήθηκε, ήταν μετά την συνέντευξη του Ν.Σ», εξομολογήθηκε η κ. Μενδώνη προσθέτοντας, «είναι ένας επικίνδυνος άνθρωπος, αλλά αυτό προέκυψε τώρα».

«Ουδείς είχε έρθει να μου πει κάτι για τον Δημήτρη Λιγνάδη ή ανάλογα κουτσομπολιό για άλλους. Τα αντανακλαστικά του υπουργείου ήταν σωστά από την στιγμή που υπήρξε η πρώτη καταγγελία και καταφύγαμε στη δικαιοσύνη. Έχουμε κράτος δικαίου, όσο είναι τα πράγματα σε επίπεδο φήμης υπάρχουν κανόνες. Ο Λιγνάδης παραιτήθηκε υπό το βάρος των φημών για δικούς του λόγους. Δεν διοικείς όμως και δεν αποφασίζεις με βάση τα social media και τις φήμες» συμπλήρωσε η ίδια.

«Θα σταθούμε δίπλα σε όσους θέλουν να μιλήσουν. Είμαστε διατεθειμένοι να υπερασπιστούμε τους μάρτυρες. Να αισθανθούν ασφαλείς να μιλήσουν. Να έρθει επιτέλους η κάθαρση» κατέληξε η υπουργός Πολιτισμού.

Η Λίνα Μενδώνη κατέθεσε μηνυτήρια αναφορά – υπόμνημα στην Εισαγγελία του Αρείου Πάγου ζητώντας να διερευνηθούν σε βάθος οι καταγγελίες για σεξουαλική βία από πρόσωπα του καλλιτεχνικού χώρου.

Η σύλληψη

Το απόγευμα του Σαββάτου,  ο ηθοποιός και σκηνοθέτης μετέβη στη ΓΑΔΑ, συνοδεία του δικηγόρου του, προκειμένου να πληροφορηθεί αν υπάρχει ένταλμα σύλληψης σε βάρος του. Στη λίγη ώρα που παρέμεινε εκεί πληροφορήθηκε πως δεν υπάρχει και στη συνέχεια αποχώρησε. Αργότερα ομως μετέβη εκ νέου στην Ασφάλεια και συνελήφθη καθώς είχε εκδοθεί το ένταλμα, μετά και την έναρξη έρευνας από την Εισαγγελία Πρωτόδικων.

Η ελληνική Δικαιοσύνη εξέδωσε ένταλμα σύλληψης αφού συνέλεξε σειρά καταθέσεων από θύματα και ανθρώπους που είχαν γνώση για περιστατικά που σχετίζονται με τις καταγγελίες. Σε βάρος του σκηνοθέτη ασκήθηκε ποινική δίωξη για το κακούργημα του βιασμού κατά συρροή.

Στη ΓΑΔΑ

Ο γνωστός ηθοποιός και σκηνοθέτης, αρνείται τις κατηγορίες, και θα επιχειρήσει να τις αντικρούσει απολογούμενος την ερχόμενη Τετάρτη. Μέχρι τότε παραμένει υπό κράτηση στην ΓΑΔΑ.

Χθες, φορώντας χειροπέδες έφτασε, στην ανακρίτρια για να λάβει γνώση της δικογραφίας και να ζητήσει ολιγοήμερη προθεσμία προκειμένου να προετοιμάσει την υπερασπιστική του γραμμή, η οποία θα κινηθεί στη γραμμή άρνησης, κάτι που προανήγγειλε άλλωστε ο δικηγόρος του σε δηλώσεις του.

Ο παραιτηθείς καλλιτεχνικός διευθυντής του Εθνικού Θεάτρου θα περάσει ξανά το κατώφλι της αρμόδιας ανακρίτριας την ερχόμενη Τετάρτη, 24 Φεβρουαρίου.

Μετά την απολογία του, ανακρίτρια και εισαγγελέας θα κρίνουν με βάση τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά των κατηγοριών που βαρύνουν τον μέχρι πρότινος καλλιτεχνικό διευθυντή του Εθνικού Θεάτρου αν θα κριθεί προφυλακιστέος ως ύποπτος φυγής ή ως ύποπτος διάπραξης νέων αδικημάτων ή θα αφεθεί ελεύθερος με περιοριστικούς όρους.

«Σχεδίαζε νέες κακοποιήσεις ανηλίκων»

Την ίδια στιγμή, σοκ προκαλεί και το σκεπτικό της έκδοσης εντάλματος σύλληψης για τον Δ. Λιγνάδη.

Σύμφωνα με όσα έγιναν γνωστά, τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά και το ενδεχόμενο διάπραξης νέων αδικημάτων και όχι ο κίνδυνος διαφυγής του, οδήγησαν τις δικαστικές αρχές να δώσουν εντολή για την σύλληψη του.

Το ένταλμα σύμφωνα με πληροφορίες δεν επικαλείται κίνδυνο διαφυγής του κατηγορούμενου αλλά τον κίνδυνο διάπραξης νέων, μεγάλης απαξίας αδικημάτων, περιγράφοντας μια επιτήδεια και μεθοδευμένη εγκληματική δράση. Ένα modus operandi δηλαδή στην προπαρασκευή και εκτέλεση των πράξεων, αλλά και στην επιλογή θυμάτων, που κατά τις δικαστικές αρχές αναδεικνύει την βαρύτητα της κατηγορίας του βιασμού κατά συρροή που του αποδόθηκε.

Στο ένταλμα αναφέρονται οκτώ λόγοι που αφορούν κυρίως τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά της εγκληματικής δράσης που αποδίδεται στον ηθοποιό- σκηνοθέτη από πραγματικά περιστατικά, αλλά και το εξακολουθητικό της πράξης του βιασμού.

Το σκεπτικό

Σύμφωνα με πληροφορίες του ΑΠΕ – ΜΠΕ, στο ένταλμα σύλληψης αναφέρεται ότι σε βάρος του καλλιτέχνη συντρέχουν οι εξής προϋποθέσεις:

• Οι σοβαρές ενδείξεις ενοχής για βιασμό κατά συρροή
• Η ιδιαίτερα ευαίσθητη ηλικία των θυμάτων
• Ο τρόπος δράσης με μεθοδική και συστηματική προσέγγιση καθώς και με καλλιέργεια κλίματος εμπιστοσύνης
• Η εκμετάλλευση της επαγγελματικής ιδιότητας του κατηγορουμένου
• Η άσκηση βίας, καθώς από τα στοιχεία της δικογραφίας φαίνεται να οδηγούσε τα θύματα του σε κατάσταση αναισθησίας ή ανικανότητας
• Η εμμονή και η εγκληματική ροπή για πολλά έτη, που διαφαίνεται.
• Η επιλογή προσώπων από ευάλωτες κατηγορίες με παθόντες επί το πλείστον αλλοδαπούς ανήλικους και τέλος
• Η ύπαρξη σοβαρών ενδείξεων ότι έχει σχεδιάσει παρόμοιες πράξεις σε βάρος ανηλίκων.

Ο κατηγορούμενος καλείται πλέον με την απολογία που θα δώσει την Τετάρτη το μεσημέρι ενώπιον της ανακρίτριας,να αντικρούσει τόσο την κατηγορία όσο και το νομικό σκεπτικό που οδήγησε στην σύλληψη του και ενδεχομένως τον φέρει αντιμέτωπο με την έκδοση εντάλματος προσωρινής κράτησης.

«Αν μιλήσεις θα σου τινάξω τα μυαλά στον αέρα»

Την ίδια στιγμή, όσο περισσότερα στοιχεία βλέπουν το φως της δημοσιότητας, τόσο περισσότερο πέφτει φως στη δράση του Δημήτρη Λιγνάδη.

Για παράδειγμα, όσον αφορά στη μαρτυρία που αργά το βράδυ της Παρασκευής άνοιξε τον δρόμο για τη σύλληψη του Δημήτρη Λιγνάδη και τις ραγδαίες εξελίξεις που ακολούθησαν, πρόκειται για γυναίκα – «κλειδί», η οποία γνώριζε πολλά πρόσωπα και καταστάσεις. Σύμφωνα με το ρεπορτάζ, πρόκειται για τη γυναίκα που γνώριζε όσο λίγοι το σκοτεινό του πρόσωπο.

Σύμφωνα με τις πληροφορίες, η εν λόγω γυναίκα γνώρισε τον σκηνοθέτη το 1999, όταν εκείνη ήταν 19 ετών και φοιτούσε σε πανεπιστήμιο μεγάλης επαρχιακής πόλης. Η εν λόγω γυναίκα γοητεύτηκε από εκείνον, τον ερωτεύτηκε και ήρθαν πολύ κοντά.

Μάλιστα, για 19 χρόνια μπαινόβγαινε στο σπίτι του, όπου έβλεπε ανήλικα αγόρια και κορίτσια να πηγαινοέρχονται. Όταν κατάλαβε τι γινόταν αντέδρασε.

Στην κατάθεσή της, η εν λόγω γυναίκα φαίνεται να υποστήριξε πως «το 2016 ου είπα ‘θα πάω στην αστυνομία και θα σε δώσω’. Μου απάντησε ‘αν τολμήσεις να μιλήσεις θα πάρω το όπλο και θα σου τινάξω τα μυαλά στον αέρα’».

Η γυναίκα κατέθεσε ότι τρομοκρατήθηκε για τη ζωή της και γι’ αυτό και κράτησε το στόμα της κλειστό από τότε, ενώ ένα χρόνο αργότερα σταμάτησε να συναντά τον σκηνοθέτη.