Λώρενς Φερλιγκέτι: «Έφυγε» ο ποιητής και εκδότης που ταυτίστηκε με την beat λογοτεχνία

Για το Σαν Φρανσίσκο ο Λώρενς Φερλινγκέτι ήταν με έναν τρόπο ένα είδος ζωντανού μνημείου. Δεν ήταν μόνο ότι συνέδεσε το όνομά του με ένα από τα σημαντικότερα λογοτεχνικά κινήματα του 20^ου αιώνα, τη μπιτ ποίηση και λογοτεχνία, μαζί με φιγούρες όπως ο Άλεν Γκίνσμπεργκ ή ο Τζακ Κέρουακ. Ήταν και ότι το βιβλιοπωλείο και εκδοτικός οίκος City Lights που άνοιξε το 1953 στο Σαν Φρανσίσκο, αποτέλεσε σημείο αναφοράς αλλεπάλληλων λογοτεχνικών γενεών. Καθόλου τυχαίο που από το 2001 είχε χαρακτηριστεί ιστορικό τοπόσημο.

Ο ίδιος υπήρξε ιδιαίτερα ταλαντούχος ποιητής, όμως η μεγάλη του συνεισφορά ήταν ότι εξέδωσε τους μεγάλους ποιητές της γενιά των μπιτ, όπως τον Άλεν Γκίνσμπεργκ και τον Γκέγκορι Κόρσο.

Άλλωστε, αυτός ήταν που το 1956 εξέδωσε το «Ουρλιαχτό» του Άλεν Γκίνσμπεργκ, αυτό το ποίημα ορόσημο, απόφαση που οδήγησε στη σύλληψη του για έκδοση άσεμνου υλικού και σε μια μακρά δικαστική διαμάχη για την υπεράσπιση της ελευθερίας του λόγου.

Με σπουδές δημοσιογραφίας και Λογοτεχνίας, στις ΗΠΑ αλλά και στη Σορβόννη, ο Φερλινγκέτι βρέθηκε στο Σαν Φρανσίσκο και έφτιαξε το βιβλιοπωλείο (που στην αρχή πωλούσε μόνο χαρτόδετα βιβλία) και τον εκδοτικό οίκο ακριβώς τη στιγμή που ξεκινούσε το κίνημα των beat, αν και ο ίδιος ομολογούσε δεν ακολούθησε τον εικονοκλαστικό τρόπο ζωής του. Μετά την έκδοση του «Ουρλιαχτού» του Γκίνσμμπεργκ θα εκδώσει και πολλά άλλα βιβλία, ενώ θα συνεχίσει να γράφει λογοτεχνία και ο ίδιος.

Ιδιαίτερα πολιτικοποιημένος, θα επισκεφτεί τη Χιλή και την Κούβα, θα συλληφθεί σε διαμαρτυρία κατά του πολέμου του Βιετνάμ και θα κλείσει το βιβλιοπωλείο του σε ένδειξη διαμαρτυρίας όταν οι ΗΠΑ εισέβαλαν στο Ιράκ το 2003. Άλλωστε, κατά τη διάρκεια της στρατιωτικής του θητείας στον Β΄ ΠΠ θα δει τις επιπτώσεις της ατομικής βόμβας στο Ναγκασάκι και αυτό θα αποτελέσει την απαρχή της αντίθεσής του στον πόλεμο και τα πυρηνικά όπλα. Με τα χρόνια θα είναι ιδιαίτερα δημοφιλής και σε νεώτερες γενιές, που θα προσέρχονται μαζικά σε διαλέξεις και ομιλίες του, ενώ ιδιαίτερα θερμά γιορτάστηκαν και τα 100^α γενέθλιά του.

Ο κόσμος είναι ωραίο μέρος για να γεννηθείτε

(ποίημα του Φερλινγκέτι από τη συλλογή A Coney Island of the Mind)

Ο κόσμος είναι ωραίο μέρος

για να γεννηθείτε

αν δεν σας νοιάζει που η ευτυχία

δεν είναι πάντα

και τόσο διασκεδαστική

αν δεν σας νοιάζει μια δόση κόλασης

πού και πού

όταν όλα πάνε καλά

γιατί ακόμα και στον παράδεισο

δεν τραγουδούν όλη την ώρα

Ο κόσμος είναι ωραίο μέρος

για να γεννηθείτε

αν δεν σας νοιάζει που μερικοί άνθρωποι πεθαίνουν

όλη την ώρα

ή έστω απλώς λιμοκτονούν

κάποιες ώρες

στο κάτω κάτω δεν πειράζει

αφού δεν είστε εσείς

Α, ο κόσμος είναι ωραίο μέρος

για να γεννηθείτε

αν δεν σας  πολυνοιάζουν

λίγα ψόφια μυαλά

στις ψηλότερες θέσεις

ή μια δυο βόμβες

πού και πού

στα ανεστραμμένα σας πρόσωπα

ή άλλες τέτοιες απρέπειες

απ’ τις οποίες μαστίζεται η κοινωνία μας

με τους διακεκριμένους άνδρες της

και τους κληρικούς της

και τους λοιπούς αστυφύλακες

και τις διάφορες φυλετικές διακρίσεις της

και τις κοινοβουλευτικές ανακρίσεις της

και τις άλλες δυσκοιλιότητες

που η τρελή μας σάρκα

θα κληρονομήσει

Ναι ο κόσμος είναι το καλύτερο μέρος

για ένα σωρό πράγματα όπως το

να κάνεις κουταμάρες

και να κάνεις έρωτα

και να είσαι λυπημένος

και να τραγουδάς φτηνά τραγούδια και να έχεις εμπνεύσεις

(μετάφραση Ρούμπη Θεοφανοπούλου)