Μισό εκατ. νεκροί στις ΗΠΑ από τον «πόλεμο» με τον κοροναϊό – Φταίει μόνο ο ιός;

Μισό εκατομμύριο νεκροί άνθρωποι, μέσα σε ένα χρόνο, σε μία και μόνο χώρα – τις Ηνωμένες Πολιτείες της Αμερικής. Περισσότεροι από ό,τι το άθροισμα των απωλειών της στους τρεις μεγάλους πολέμους στους οποίους ενεπλάκη στη σύγχρονη ιστορία της – τον Β΄ Παγκόσμιο, της Κορέας και του Βιετνάμ.

Είναι μακράν ο μεγαλύτερος αριθμός από οποιαδήποτε άλλη χώρα του κόσμου. Είναι ένας αριθμός τρομακτικός, που υπερβαίνει τον πληθυσμό του Μαϊάμι. Είναι ένας αριθμός που αποτελεί «ένα απαίσιο και σπαρακτικό ορόσημο», όπως το διατύπωσε ο ίδιος ο Τζο Μπάιντεν, στο προχθεσινό διάγγελμά του. Είναι ένας αριθμός που, όπως είπε ο κορυφαίος επιδημιολόγος των ΗΠΑ, Άντονι Φάουτσι, θα κυνηγά και θα στοιχειώνει την Αμερική, την κοινωνία της και την πολιτική της σκηνή για τα πολλά επόμενα χρόνια, αν όχι δεκαετίες.

Πρακτικά, όπως σημειώνει ένας άλλος γνωστός επιστήμονας-ερευνητής, είναι δύσκολο να φανταστεί κανείς ότι υπάρχει έστω και μία αμερικανική οικογένεια η οποία να μην έχει χάσει κάποιο μέλος της ή ένα δικό της άνθρωπο, συγγενή ή φίλο από την πανδημία. Πολύ περισσότερο καθώς, σύμφωνα με το στατιστικό μοντέλο του πανεπιστημίου της Ουάσιγκτον, οι απώλειες θα πλησιάσουν ή και θα ξεπεράσουν τις 600.000 μέχρι την πρώτη ημέρα του καλοκαιριού, την 1^η Ιουνίου.

Αδιανόητη εικόνα

Οι συνέπειες είναι συντριπτικές, σε όλα τα επίπεδα. Όπως σημειώνει το πρακτορείο Associated Press, «ολοένα μεγαλύτερος αριθμός οικογενειών βρίσκονται αντιμέτωπες με τον θάνατο, με σοβαρές ασθένειες και, ταυτόχρονα, με οικονομικές δυσκολίες. Πολλές έχουν εγκαταλειφθεί να αγωνίζονται απέναντι σε όλα αυτά μέσα στην απομόνωση, χωρίς καν τη δυνατότητα να κηδέψουν τους δικούς τους ανθρώπους».

Η κατάσταση αυτή μοιάζει αδιανόητη για μια χώρα η οποία διαθέτει τόσο πλούτο και ισχύ, κάνοντας ουσιαστικά κουμάντο και στις διεθνείς εξελίξεις. Μια χώρα η οποία φτάνει στο σημείο να φαντάζει… τριτοκοσμική, εάν στους παραπάνω αριθμούς, προστεθούν οι εικόνες και τα στοιχεία από τις συνέπειες του πρόσφατου χιονιά, ο οποίος μόνο στο Τέξας άφησε 4,5 εκατομμύρια νοικοκυριά χωρίς ρεύμα και πολύ περισσότερα χωρίς δίκτυο ύδρευσης, ορισμένα μέχρι και σήμερα.

Ήταν, άραγε, όλα αυτά αναπόφευκτα; Αυτό είναι το ερώτημα που εγείρεται, πλέον και που πιθανόν θα κυριαρχήσει στο μέλλον, όταν οι πάντες θα συνειδητοποιήσουν το «καμένο τοπίο» που υπάρχει γύρω τους και θα αρχίσουν να αναζητούν υπεύθυνους και να απαιτούν την τιμωρία τους.

«Δεν είναι οι Δημοκρατικοί ή οι Ρεπουμπλικάνοι που πεθαίνουν από τον ιό. Είναι οι δικοί μας Αμερικανοί, οι γείτονές μας. Είναι οι φίλοι μας, οι μητέρες μας, οι πατέρες μας, οι κόρες μας, οι σύζυγοί μας. Πρέπει να το πολεμήσουμε μαζί, ως ένας λαός, ως οι Ηνωμένες Πολιτείες της Αμερικής».

Αυτά είπε προχθές ο Μπάιντεν, θέλοντας προφανώς να δείξει ότι ούτε ο ίδιος ως πρόεδρος δεν κάνει διακρίσεις, ούτε όμως και ο ιός. Δυστυχώς για τον ίδιο και για την κυβέρνησή του, όμως, τα πράγματα δεν είναι τόσο απλά. Ευθύνες υπάρχουν και έχουν… ονοματεπώνυμο. Δεν περιορίζονται, μάλιστα, στον Ντόναλντ Τραμπ και τους Ρεπουμπλικάνους, αλλά αφορούν το ίδιο το αμερικανικό σύστημα, το οποίο επιτρέπει (αν όχι προϋποθέτει) να υπάρχουν εκατομμύρια πολίτες δεύτερης κατηγορίας.

Οι ανισότητες σκοτώνουν

Το παρακάτω στοιχείο είναι αποκαλυπτικό: Σύμφωνα με τα επίσημα αρχεία του αμερικανικού CDC (Κέντρο Ελέγχου και Πρόληψης Νοσημάτων), «το ποσοστό των Λατίνων, των μαύρων μη ισπανικής καταγωγής και των ιθαγενών που έχουν πεθάνει από την Covid-19 είναι υψηλότερο της αναλογίας αυτών των φυλετικών και εθνικών ομάδων στο σύνολο του πληθυσμού».

Το CDC διαπιστώνει, μάλιστα, πως «η διαφορά είναι ακόμη μεγαλύτερη όταν τα ποσοστά προσαρμόζονται στα ηλικιακά δεδομένα (με βάση τις διαφορές στην ηλικιακή κατανομή ανάμεσα στις διάφορες φυλετικές ή εθνοτικές ομάδες)». Με βάση αυτή τη δεύτερη αλλά εξαιρετικά κρίσιμη διευκρίνιση και τον σχετικό πίνακα προκύπτει πως όσον αφορά στους Λατίνους, ενώ το ποσοστό τους στον πληθυσμό ανέρχεται στο 19,4%, από τις τάξεις τους προέρχεται το 38% των θανάτων. Κάτι ανάλογο συμβαίνει και με τους μαύρους, με την πληθυσμιακή αναλογία τους να είναι 12,7% και το μερίδιό τους στους θανάτους 23,4%.

Πρακτικά, λοιπόν, δύο μειονότητες που αντιπροσωπεύουν το ένα τρίτο των Αμερικανών πολιτών έχουν μερίδιο της τάξης του 61,4% των θανάτων, αναδεικνύοντας με τον πιο θλιβερό τρόπο τις ανισότητες που επικρατούν στις ΗΠΑ.

Οι ανισότητες δεν σταματούν, φυσικά, εκεί. Σύμφωνα με πρόσφατη μελέτη, στις περιφέρειες των ΗΠΑ που καλύπτονται από την επέκταση του προγράμματος Medicaid, το ποσοστό των διαπιστωμένων κρουσμάτων στον γενικό πληθυσμό ήταν κατά 32% χαμηλότερο σε σύγκριση με τον μέσο όρο. Επίσης, με βάση τον δείκτη Gini που αποτυπώνει τις ανισότητες, φαίνεται πως για κάθε αύξησή του κατά 1%, τα κρούσματα της Covid αυξάνουν κατά 2% και η θνητότητα κατά 3%.

Τι σημαίνουν όλα αυτά; Ότι εάν τα πράγματα ήταν διαφορετικά στις ΗΠΑ – εάν, για παράδειγμα, προσέγγιζαν τα δεδομένα της Ευρώπης, έστω κι αν αυτή δεν τα έχει επίσης πάει πολύ καλά – τότε αρκετοί (δεκάδες χιλιάδες) από τους 500.000 νεκρούς θα μπορούσαν σήμερα να είναι εν ζωή.