Οι όροι και η διαδικασία για την προκαταβολή σύνταξης

Ανοίγει ο δρόμος για την ενεργοποίηση της διαδικασίας χορήγησης προκαταβολής έναντι της μελλοντικής σύνταξης, καθώς προωθείται προς δημοσίευση η Κοινή Υπουργική Απόφαση των υπουργών Εργασίας και Κοινωνικών Υποθέσεων Κωστή Χατζηδάκη και Ψηφιακής Διακυβέρνησης Κυριάκου Πιερρακάκη.

Οι βασικότερες ρυθμίσεις της ΚΥΑ  -που εξειδικεύει την νομοθετική ρύθμιση (άρθρο 34 του ν. 4778/2021- ΦΕΚ Α’26/19.2.2021) που ψηφίστηκε πριν λίγες ημέρες από τη Βουλή- είναι οι ακόλουθες:

1.Το ποσό προκαταβολής έναντι της σύνταξης χορηγείται με βάση τις προϋποθέσεις και τις διαδικασίες που προβλέπονται στο νόμο και στην ΚΥΑ, χωρίς να ακολουθούνται οι κείμενες διαδικασίες έκδοσης συνταξιοδοτικής απόφασης. Η χορήγηση του ποσού πιστοποιείται με την έκδοση βεβαίωσης χορήγησης μέσω του πληροφοριακού συστήματος του e-ΕΦΚΑ. Η βεβαίωση χορήγησης προκαταβολής δεν συνεπάγεται δικαίωμα προσωρινής ή οριστικής συνταξιοδότησης και δεν συνιστά συνταξιοδοτική απόφαση.

2. Η απόφαση ισχύει για τα πρόσωπα που υποβάλλουν αίτηση συνταξιοδότησης στον e-ΕΦΚΑ, συμπεριλαμβανομένου του πρώην  ΝΑΤ. Εξαιρούνται τα πρόσωπα που δικαιούνται ή λαμβάνουν προκαταβολή σύνταξης κατά το άρθρο 57Α του Κώδικα Πολιτικών και Στρατιωτικών Συντάξεων.

Οι κατηγορίες των δικαιούχων προκαταβολής σύνταξης

3. Τα πρόσωπα  που υποβάλουν αίτηση συνταξιοδότησης λόγω γήρατος, δικαιούνται ποσό προκαταβολής ως εξής:

-384  ευρώ, εφόσον έχουν συμπληρώσει κατά την ημερομηνία υποβολής της αίτησης το 67ο έτος της ηλικίας τους και 15 έτη ασφάλισης ή 4.500 ημέρες ασφάλισης (αυτοτελώς ή διαδοχικά) σε οποιοδήποτε ενταγμένο στον e-ΕΦΚΑ τέως φορέα κύριας ασφάλισης ή το 62ο έτος της ηλικίας τους και 20 έτη ή 6.000  ημέρες ασφάλισης (αυτοτελώς ή διαδοχικά) σε οποιοδήποτε ενταγμένο στον e-ΕΦΚΑ τέως φορέα κύριας ασφάλισης

-360 ευρώ, εφόσον έχουν συμπληρώσει κατά την ημερομηνία υποβολής της αίτησης το 62ο έτος της ηλικίας τους και 15 έτη ή 4.500 ημέρες ασφάλισης ή και χωρίς να έχουν συμπληρώσει το 62ο έτος της ηλικίας τους, εφόσον πληρούν τη στιγμή της αίτησης τις προϋποθέσεις συνταξιοδότησης με βάση τις διατάξεις των ενταγμένων στον e-ΕΦΚΑ τέως φορέων κύριας ασφάλισης.

4. Πρόσωπα που υποβάλλουν αίτηση συνταξιοδότησης λόγω αναπηρίας, δικαιούνται ποσό 384  ευρώ, εφόσον πληρούν τις κατά περίπτωση οριζόμενες ελάχιστες χρονικές προϋποθέσεις συνταξιοδότησης και έχουν εν ισχύ γνωμάτευση της αρμόδιας Υγειονομικής Επιτροπής των ΚΕΠΑ, που πιστοποιεί το ελάχιστο απαιτούμενο ποσοστό αναπηρίας, όπως αυτό ορίζεται για κάθε περίπτωση δικαιούχου.

6. Πρόσωπα, τα οποία υποβάλλουν αίτηση συνταξιοδότησης λόγω θανάτου ασφαλισμένου ή θανάτου συνταξιούχου λαμβάνουν ποσό προκαταβολής έναντι της σύνταξης:

-384 ευρώ για τον επιζώντα σύζυγο ή μέρος συμφώνου συμβίωσης. Για την καταβολή του ανωτέρω ποσού εξετάζεται η συμπλήρωση τόσο των ελάχιστων χρονικών προϋποθέσεων συνταξιοδότησης του θανόντος ασφαλισμένου όσο και των λοιπών προϋποθέσεων που ορίζονται στις παρ. 2 και 3 του  άρθρου 12 του ν. 4387/2016

-384  ευρώ επιπλέον για τους λοιπούς δικαιούχους, επιμεριζόμενο ισομερώς μεταξύ τους. Για την καταβολή του ποσού εξετάζεται η συμπλήρωση των προϋποθέσεων που ορίζονται για τον κατά περίπτωση δικαιούχο.

7. Για τη συμπλήρωση όλων των ανωτέρω χρονικών προϋποθέσεων προσμετράται ο χρόνος ασφάλισης που έχει διανυθεί διαδοχικά σε οποιαδήποτε φορέα ασφάλισης ενταγμένο στον e-ΕΦΚΑ. Δεν απαιτείται για την προσμέτρησή του η πλήρωση των διατάξεων της διαδοχικής ασφάλισης του άρθρου 19 του ν.4387/2016.

8. Δεν χορηγείται η προκαταβολή έναντι ποσού σύνταξης όταν οφείλονται ασφαλιστικές εισφορές, το ποσό των οποίων υπερβαίνει τα προβλεπόμενα από τις σχετικές διατάξεις ανώτατα όρια, όταν χορηγείται ήδη προσωρινή ή οριστική σύνταξη από τον e-ΕΦΚΑ οποιασδήποτε κατηγορίας ή όταν η αίτηση συνταξιοδότησης κρίνεται με τις διατάξεις της νομοθεσίας της Ευρωπαϊκής Ένωσης (E.E.) ή των Διακρατικών Συμβάσεων.

Η διαδικασία

9. Η χορήγηση της προκαταβολής έναντι σύνταξης γίνεται με τη συμπλήρωση ειδικού πεδίου κατά την υποβολή της ηλεκτρονικής αίτησης  στον e-ΕΦΚΑ, η οποία επέχει θέση υπεύθυνης δήλωσης ότι κατά το χρόνο υποβολής συντρέχουν οι απαιτούμενες προϋποθέσεις.

10. Για αυτούς που υποβάλουν αίτηση συνταξιοδότησης και έχουν ηλικία από 62 έως 67 έτη, ελέγχεται μόνο (και αρκεί να διαπιστωθεί) η συνδρομή της ηλικίας και των ετών ασφάλισης.

11. Για τις υπόλοιπες περιπτώσεις (άτομα κάτω των 62 ετών, αιτήσεις συνταξιοδότησης λόγω αναπηρίας και θανάτου) ελέγχεται η συνδρομή των ελάχιστων προϋποθέσεων για θεμελίωση συνταξιοδοτικού δικαιώματος από οποιονδήποτε πρώην φορέα κύριας ασφάλισης ενταγμένο στον e-ΕΦΚΑ.

12. Σε όλες τις περιπτώσεις, η συνδρομή των προϋποθέσεων διαπιστώνεται αποκλειστικά με βάση τα στοιχεία που τηρούνται στα πληροφοριακά συστήματα του e-ΕΦΚΑ και λοιπών φορέων, προκειμένου η διαδικασία να είναι κατά το δυνατόν σύντομη και ευέλικτη. Δεν διενεργείται επιπλέον διασταύρωση των στοιχείων των πληροφοριακών συστημάτων με τον φυσικό φάκελο του ασφαλισμένου.

Επιπροσθέτως, τα αναγκαία έγγραφα ή στοιχεία που απαιτούνται για να διαπιστωθεί αν πληρούνται οι προϋποθέσεις για την χορήγηση της προκαταβολής (ημερομηνία γέννησης, πιστοποιητικό οικογενειακής κατάστασης, ληξιαρχική πράξη θανάτου, η απόφαση πιστοποίησης του ποσοστού αναπηρίας κ.α.) και μπορούν να αντληθούν με ηλεκτρονικά μέσα, αντλούνται χωρίς συμμετοχή του αιτούντος και χωρίς προσκόμισή του σε φυσική μορφή. Σε περίπτωση που δεν προκύπτει η συνδρομή των προϋποθέσεων του χρόνου ασφάλισης από τα πληροφοριακά συστήματα αρκεί η υπεύθυνη δήλωση του αιτούντος.

13. Ειδικά οι ασφαλισμένοι που έχουν ήδη υποβάλει αίτηση απονομής σύνταξης γήρατος, αναπηρίας ή θανάτου μέχρι την έναρξη ισχύος του άρθρου 34 ν. 4778/2021 (εκκρεμείς συντάξεις), υποβάλλουν ειδική αίτηση χορήγησης της προκαταβολής, σε ειδική πλατφόρμα που θα δημιουργηθεί στην Ενιαία Ψηφιακή Πύλη του Δημοσίου (gov.gr).  H εν λόγω πλατφόρμα θα ανοίξει τις αμέσως επόμενες ημέρες και θα υπάρξει σχετική ενημέρωση από τον ε-ΕΦΚΑ.

Η αίτηση επέχει θέση υπεύθυνης δήλωσης για την συνδρομή όλων των προϋποθέσεων και περιλαμβάνει τα εξής στοιχεία:

a.      τον αριθμό πρωτοκόλλου της αίτησης συνταξιοδότησης.

b.      ΑΜΚΑ, ΑΦΜ και IBAN του αιτούντος

c.       ΑΜΚΑ και ΑΦΜ θανόντος, όπου απαιτείται

14. Όταν συντρέχουν οι προϋποθέσεις χορήγησης της προκαταβολής έναντι σύνταξης, εκδίδεται αυτοματοποιημένα βεβαίωση χορήγησης, η οποία κοινοποιείται μέσω ηλεκτρονικού ταχυδρομείου στον αιτούντα.

15. Το ποσό της προκαταβολής καταβάλλεται κάθε μήνα και αναδρομικά από την πρώτη μέρα του επόμενου μήνα υποβολής της αίτησης συνταξιοδότησης, έως ότου εκδοθεί η προσωρινή ή οριστική απόφαση συνταξιοδότησης. Τυχόν οφειλές του ασφαλισμένου στον e-ΕΦΚΑ δεν θα παρακρατούνται από το ποσό της προκαταβολής, αλλά από τα ποσά της προσωρινής και οριστικής σύνταξης.

16. Αφού εκδοθεί η προσωρινή ή οριστική απόφαση συνταξιοδότησης, η προκαταβολή σύνταξης συμψηφίζεται με τα αναδρομικά ποσά σύνταξης που θα χορηγηθούν.