Οι τρεις άξονες για την ανάπτυξη θαλάσσιων αιολικών πάρκων

Σε υψηλό βαθμό ωριμότητας βρίσκεται η στρατηγική του Υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας (ΥΠΕΝ) για την ανάπτυξη υπεράκτιων αιολικών πάρκων. Σύμφωνα με τα όσα ανέφερε χθες η Γενική Γραμματέας Ενέργειας και Ορυκτών Πόρων Αλεξάνδρα Σδούκου μιλώντας σε εκδήλωση της Ελληνικής Επιστημονικής Ένωσης Αιολικής Ενέργειας (ΕΛΕΤΑΕΝ) με θέμα τα «Θαλάσσια Αιολικά Πάρκα στην Ελλάδα: Θεσμικό πλαίσιο, προκλήσεις και προοπτικές”, τα βασικά στοιχεία του θεσμικού πλαισίου έχουν «κλειδώσει» και η νέα νομοθετική πρωτοβουλία αναμένεται ότι θα είναι έτοιμη τον ερχόμενο Ιούνιο.

Η κυρία Σδούκου μίλησε για ένα θεσμικό πλαίσιο που η αγορά και όλοι οι εμπλεκόμενοι stakeholders θα χρησιμοποιήσουν και θα χρησιμοποιούν για τις δεκαετίες που έρχονται. «θα φτιάξουμε ένα πλαίσιο μακροπρόθεσμο. Γιατί η τεχνολογία των υπεράκτιων αιολικών ξεκινά τώρα, αλλά θα την βρίσκουμε μπροστά μας για δεκαετίες ακόμα. Είναι μια τεχνολογία πολύ capital intensive, μια αγορά που για να ανοίξει χρειάζονται τεράστια κεφάλαια, μεγάλες επενδύσεις. Για να αναπτυχθεί, πρέπει το ρυθμιστικό πλαίσιο να είναι ασφαλές, ξεκάθαρο και σταθερόγια τα χρόνια και τις δεκαετίες που θα έρθουν», επεσήμανε.

Για την Ελλάδα, προκρίνεται η τεχνολογία των πλωτών αιολικών πάρκων και όχι εκείνη του σταθερού πυθμένα, καθώς τα βάθη των ελληνικών θαλασσών είναι μεγάλα. H συμβουλευτική εταιρεία Navigant προβλέπει ότι το σταθμισμένο κόστος ενέργειας από πλωτά αιολικά στο Αιγαίο θα είναι 76 ευρώ/MWh το 2030 και θα μειωθεί στα 46 ευρώ/MWh το 2050. Η ίδια μελέτη υπολογίζει το διαθέσιμο θαλάσσιο δυναμικό για πλωτά αιολικά στη χώρα μας στα 263 GW. Επομένως, σύμφωνα με την κυρία Σδούκου υπάρχει «business case» για επενδύσεις με ορίζοντα το 2050. «Παράλληλα όμως, πρέπει άμεσα να δοθεί ένα σημαντικό σινιάλο στην αγορά, ώστε να μη χαθεί το momentum», τόνισε η κυρία Σδούκου.

Ισχυρό το επενδυτικό ενδιαφέρον

Πάντως, όπως διαφάνηκε χθες από την εκδήλωση της ΕΛΕΤΑΕΝ, η αγορά έχει πάρει το μήνυμα. Ο πρόεδρος της ΤΕΡΝΑ ΕΝΕΡΓΕΙΑΚΗ κ. Γιώργος Περιστέρης ανακοίνωσε συνεργασία του ομίλου με την εταιρεία Ocean Winds (αποτελεί joint venture της πορτογαλικής EDP Renewables και της γαλλικής ENGIE) για την από κοινού μελέτη και ανάπτυξη θαλάσσιων αιολικών πάρκων στην ελληνική αγορά.

Αλλά και η ΔΕΗΑΝ, η θυγατρική της ΔΕΗ που διαχειρίζεται το χαρτοφυλάκιο των Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας (ΑΠΕ), όπως ανέφερε ο διευθύνων σύμβουλος κ. Κωνσταντίνος Μαύρος, κάνει μετρήσεις και αναζητά τις κατάλληλες τοποθεσίες για την εγκατάσταση υπεράκτιων πάρκων. Επεσήμανε μάλιστα ότι βρίσκονται σε συζητήσεις με αρκετούς ξένους επενδυτές ενώ παράλληλα η εταιρεία συμμετέχει και σε ευρωπαϊκά προγράμματα για την ανάπτυξη τεχνολογιών για υπεράκτια πάρκα. Επίσης, ο κ. Μαύρος υπογράμμισε ότι το μέλλον βρίσκεται στην ανάπτυξη υδρογόνου, το οποίο «θα φέρει συγκλονιστικές αλλαγές σε συνάρτηση με τις ΑΠΕ».

Το υδρογόνο και οι αέρηδες του Αιγαίου

Μάλιστα, τα λεγόμενά του βρήκαν σύμφωνο και τον ομότιμο καθηγητή και πρόεδρο της REN21 (Παγκόσμιο Δίκτυο Πολιτικής για τις ΑΠΕ) κ. Αρθούρο Ζερβό, ο οποίος ανέφερε ότι πολλές ευρωπαϊκές χώρες επιθυμούν να συνδέσουν την πράσινη ενέργεια και την παραγωγή υδρογόνου και έχουν ήδη χαράξει τη στρατηγική τους. Όπως είπε, η Γερμανία έχει θέσει ως στόχο επενδύσεις 10 δισ. ευρώ σε βάθος δεκαετίας για παραγωγή πράσινου υδρογόνου, εκ των οποίων τα 2 δισ. ευρώ θα τα επενδύσει σε ξένες χώρες. «Αρα υπάρχει μια μεγάλη κινητητικότητα και πρέπει ως χώρα να την εκμεταλλευτούμε», σημείωσε.

Σύμφωνα με τον καθηγητή, το Αιγαίο είναι μια προνομιακή περιοχή για παραγωγή υδρογόνου από πλωτά αιολικά και υπάρχουν πολλά νησιά και βραχονησίδες για την ανάπτυξη των έργων, ώστε να μην υπάρξουν επιπτώσεις στο τουριστικό προϊόν της χώρας. «Θα μπορούμε να μιλάμε για …υδρογονοπηγές από ΑΠΕ στο Αιγαίο, όπως σήμερα μιλούν άλλες χώρες για πετρελαιοπηγές», σημείωσε.

Από την πλευρά του, ο κ. Γιάννης Καρύδας από τον όμιλο Κοπελούζου ανέφερε ότι βρίσκεται σε σημαντικό βαθμό αδειοδοτικής ωριμότητας το έργο των 216 MW στα ανοιχτά της Αλεξανδρούπολης, στο Θρακικό πέλαγος, το οποίο το 2012 είχε πάρει το πράσινο φως από τη ΡΑΕ, αλλά έπειτα «πάγωσε». Όπως υπογράμμισε, δρομολογούνται και οι απαραίτητες ενέργειες για ορισμένες μελέτες ώστε όταν θα είναι έτοιμο το νέο θεσμικό πλαίσιο, να μπορεί το project να περάσει άμεσα στο επόμενο στάδιο.

Επενδυτικό σεμινάριο στη Νορβηγία για το Αιγαίο

Ζωντανό παραμένει και το ενδιαφέρον των Νορβηγών για τα ελληνικά νερά και τους αέρηδες του Αιγαίου. Δεν είναι τυχαίο ότι ο πρέσβης της Νορβηγίας στην Ελλάδα και στην Κύπρο, κ. Frode Overland Andersen, μιλώντας στη χθεσινή εκδήλωσε τόνισε ότι, σε συνεργασία με την πρέσβειρα της Ελλάδος στη Νορβηγία κυρία Άννα Κόρκα, ετοιμάζουν επενδυτικό σεμινάριο για τη νορβηγική βιομηχανία ενέργειας προκειμένου να παρουσιάσουν το νέο επενδυτικό τοπίο που δημιουργείται στην Ελλάδα στον τομέα των υπεράκτιων αιολικών πάρκων. «Η Ελλάδα από εκεί που ήταν ενεργειακός καταναλωτής, θα γίνει ένα ενεργειακό hub για την περιοχή. Δεν είναι μικρό θέμα αυτό», επεσήμανε.

Το Αιγαίο φαίνεται ότι είναι μαγνήτης για τη νορβηγική Equinor, με τον επικεφαλής αναπτυξιακής πολιτικής της εταιρείας κ. Arne Eik να δηλώνει εντυπωσιασμένος με την ταχύτητα με την οποία κινείται η ελληνική κυβέρνηση στο ζήτημα των υπεράκτιων αιολικών πάρκων. Αλλά και ο Θανάσης Ταντίλας από τη Rokas Iberdrola ανέφερε ότι ο όμιλος εστιάζει με ενδιαφέρον στην επέκταση και ανάπτυξη έργων στο Αιγαίο με δεδομένο το ισχυρό αιολικό δυναμικό.

Όπως επεσήμανε ο κ. Ζερβός, το Αιγαίο και μια θαλάσσια περιοχή της Γαλλίας διαθέτουν το σημαντικότερο αιολικό δυναμικό στην Ευρώπη. Στην Ευρώπη σήμερα λειτουργούν ή είναι υπό κατασκευή 16GW offshore wind. Από αυτά, τα 233MW είναι πλωτά σε φάση λειτουργίας ή υπό κατασκευή ενώ αδειοδοτούνται επιπλέον 10,6 GW με ιδιωτική πρωτοβουλία, τα οποία αναμένεται να κατασκευαστούν έως την περίοδο 2027-2030.

Το θεσμικό πλαίσιο

Σύμφωνα με την κυρία Σκούκου, το νέο θεσμικό πλαίσιο θα κινείται σε τρεις άξονες. Ο πρώτος αφορά το βασικό ζήτημα της χωροθέτησης και αδειοδότησης των υπεράκτιων αιολικών πάρκων. Η ΕΛΕΤΑΕΝ προτείνει ένα μεικτό μοντέλο, όπου οι αρμόδιες εθνικές αρχές θα «προεπιλέγουν» ευρείας κάλυψης θαλάσσιες περιοχές που θα έχουν κριθεί εκ των προτέρων κατάλληλες για την ανάπτυξη υπεράκτιων αιολικών πάρκων. Εντός των περιοχών αυτών οι ενδιαφερόμενοι επενδυτές θα μπορούν να επιλέξουν υποπεριοχές ενδιαφέροντος τους, οι οποίες θα τους «κατοχυρώνονται» βάσει αντικειμενικών, ανταγωνιστικών κριτηρίων. Στις υποπεριοχές οι ενδιαφερόμενοι θα προχωρούν στην αδειοδότηση και στη διενέργεια των ειδικών μετρήσεων.

Αυτό το μοντέλο, σύμφωνα με τη Γενική Γραμματέα, έχει το προτέρημα ότι το κράτος ελέγχει σε μεγάλο βαθμό την ανάπτυξη της τεχνολογίας αλλά και ο επενδυτής πορεύεται με αυξημένη ασφάλεια, αφού ήδη έχουν προεντοπιστεί κατάλληλες περιοχές για τη δραστηριότητα αυτή. Παράλληλα, η διενέργεια ΣΜΠΕ καλύπτει σε κάποιο βαθμό την έλλειψη θαλάσσιου χωροταξικού σχεδιασμού.

Από την άλλη, όπως τόνισε η κυρία Σδούκου, ο ιδιώτης επενδυτής μπορεί να εντοπίσει μια κατάλληλη τοποθεσία συχνά ταχύτερα και αποτελεσματικότερα. «Εξετάζεται λοιπόν το ενδεχόμενο να μπορεί να την προτείνει, τρόπον τινά, στις αρμόδιες αρχές, οι οποίες, αφού επιβεβαιώσουν την καταλληλότητά της, θα τη διαθέσουν προς εκμετάλλευση όπως ανωτέρω», ανέφερε.

Διασύνδεση με το Σύστημα Μεταφοράς ρεύματος

Ο δεύτερος άξονας αφορά τη διασύνδεση των έργων με το Σύστημα Μεταφοράς ρεύματος, με τον ΑΔΜΗΕ να διατηρεί κομβικό ρόλο. «Ακούμε όμως και το αίτημα διεθνών φορέων της αγοράς να μπορεί ο επενδυτής να επιλέξει ισοδύναμους τρόπους υλοποίησης της θαλάσσιας διασύνδεσης. Αν και τεχνικά πιο πολύπλοκη, αυτή η επιλογή έχει θετικά σημεία που αξίζει να σταθμιστούν», επεσήμανε η κυρία Σδούκου, τονίζοντας ότι σε κάθε περίπτωση πρέπει να εξασφαλίζεται η διασύνδεση των έργων γρήγορα, μελετημένα, με ασφάλεια για τον επενδυτή αλλά και με τη μικρότερη οικονομική επιβάρυνση στην τελικώς παραγόμενη ενέργεια.

Τέλος, ο τρίτος άξονας αφορά στη στον τρόπο αποζημίωσης των επενδυτών. «Κοινοποιήσαμε στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή το νέο σχήμα στήριξης των ΑΠΕ μέσω της διενέργειας ανταγωνιστικών διαδικασιών, το οποίο περιλαμβάνει ειδική πρόβλεψη για τη δυνατότητα διαγωνισμών για υπεράκτια αιολικά. Το πλαίσιο στήριξης θα λαμβάνει υπόψη ότι τα πλωτά αιολικά είναι μια νέα τεχνολογία που πρέπει να στηριχτεί σε οικονομικό επίπεδο ώστε να καταστεί οικονομικά βιώσιμη και δανειοδοτικά υποστηρίξιμη και θα προβλέπει πολυετείς συμβάσεις που θα παρέχουν προβλεψιμότητα και ασφάλεια στον επενδυτή και το δανειστή του», σημείωσε.

Παράλληλα, ο ανταγωνισμός μέσω των δημοπρασιών, μακροπρόθεσμα, θα συμπιέσει τα κόστη για το σύστημα και θα επιτρέψει τη διείσδυση της τεχνολογίας αυτής με ολοένα και οικονομικότερους όρους, όσο περισσότερο ωριμάζει. Ωστόσο καθώς ο χρόνος πιέζει και για να μην χαθεί το … momentum, «δεν αποκλείουμε το ενδεχόμενο να ακολουθηθεί μια ενδιάμεση διαδικασία για την αποζημίωση των πρώτων projects που θα ωριμάσουν κάτω από το νέο πλαίσιο», κατέληξε η κυρία Σδούκου.