Η σθεναρή αντίσταση του υφηγητού

«Τριακόσιοι χωροφύλακες με τα κλομπς στα χέρια εισώρμησαν στο Κεντρικό κτίριο και χτυπούσαν τους φοιτητές που συναντούσαν στους διαδρόμους. Στην υπ’ αριθ. 22 αίθουσα ο επικεφαλής της δυνάμεως (ταγματάρχης) προσπάθησε να μπη για να συλλάβη τους εκεί καταφυγόντες φοιτητές, αλλ’ αντιμετώπισε τη σθεναρή αντίσταση του υφηγητού κ. Δ. Μαρωνίτη». Με αυτόν τον τρόπο περιέγραφε ο Μηνάς Παπάζογλου στα «ΝΕΑ» της Τετάρτης 12 Απριλίου 1967 και στην ιστορική στήλη «Νέα Γενιά» όσα είχαν συμβεί την προηγούμενη μέρα στο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης, όταν ο τότε πρύτανης, Π. Χρήστου, μετέπειτα υπουργός σε μία εκ των χουντικών κυβερνήσεων, είχε ζητήσει από την Αστυνομία να βγάλει τους διαμαρτυρόμενους φοιτητές από το κεντρικό κτίριο του ιδρύματος.

Την ιστορία αυτή θυμήθηκα βλέποντας τις προηγούμενες μέρες την εικόνα της αναπληρώτριας καθηγήτριας του Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης κ. Κωνσταντίνας Ριτσάτου να μπαίνει μπροστά από έναν φοιτητή για να τον προστατέψει από τη βιαιότητα των αστυνομικών κατά τη διάρκεια κινητοποίησης και πάλι στο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης, υπογραμμίζοντας και αυτή ότι η πανεπιστημιακή διδασκαλία είναι ένα χρέος που υπερβαίνει την απλή μετάδοση γνώσεων, δεξιοτήτων και ερευνητικών τεχνικών.

Η αντιμετώπιση των φοιτητριών και των φοιτητών, των νέων γενικότερα, ως «ταραξιών» ή «επικινδύνων τάξεων» αποτελεί πάντα το χνάρι ενός βαθύτερου συντηρητισμού και έχει ιστορικά συνδεθεί με ευρύτερες αυταρχικές στροφές, αποτυπώνοντας συχνά φόβο για τη δυναμική ανανέωσης που εκπροσωπούν τα κινήματα νεολαίας. Σε κάθε περίπτωση και ανεξαρτήτως ιστορικών αναλογιών, αυτή τη στιγμή είναι σε εξέλιξη ένα πραγματικό φοιτητικό κίνημα που τροφοδοτείται από μια συνολικότερη δυσαρέσκεια για την κατάσταση των πανεπιστημίων στο φόντο μιας βαθιάς κοινωνικής κρίσης και μιας αίσθησης ότι το μέλλον των νέων είναι πολλαπλά υπονομευμένο. Η παραδοχή αυτή οφείλει να είναι μία από τις αφετηρίες οποιασδήποτε ουσιαστικής συζήτησης για την υπέρβαση της σημερινής κρίσης της Παιδείας. Η αντιμετώπιση των φοιτητικών αντιδράσεων ως ζητήματος «επιστροφής στην ευταξία» απλώς θα συμβάλει στη μετατροπή της κοινωνικής διαμαρτυρίας σε κοινωνική έκρηξη.