Ο Ατλαντικός, το Ρεύμα του Κόλπου και ο χιονισμένος Λυκαβηττός

Το Ρεύμα του Κόλπου που κρατά ζεστή τη Δυτική Ευρώπη παρουσιάζει ανησυχητική εξασθένιση που δεν έχει ξανασυμβεί εδώ και τουλάχιστον μια χιλιετία, προειδοποιεί διεθνής μελέτη.

Ο Guardian δημοσιεύει άρθρο για την έρευνα συνοδεύοντάς το με μια φωτογραφία του χιονισμένου Λυκαβηττού, ως παράδειγμα του τι θα μπορούσε να συμβεί αν διαταραχθεί η ωκεάνια κυκλοφορία του Ατλαντικού.

Πρόκειται όμως για υπερβολή, αφού ό,τι κι αν συμβεί η Ελλάδα είναι απίθανο να καλυφθεί από παγετώνες.

Άλλες χώρες όμως έχουν όντως λόγο να ανησυχούν: αν η τάση συνεχιστεί τις επόμενες δεκαετίες λόγω της κλιματικής αλλαγής, η Βρετανία και η Δυτική Ευρώπη θα αντιμετωπίσουν κατακόρυφη πτώση της θερμοκρασίας και ακραίες καταιγίδες, ενώ η ανατολική και νότια Ευρώπη θα πλήττονται συχνότερα από καύσωνες και κύματα ξηρασίας.

Πώς λειτουργεί το Ρεύμα του Κόλπου

Το νερό που θερμαίνεται από τον καυτό ήλιο στον Κόλπο του Μεξικού αναγκάζεται λόγω της περιστροφής της Γης να κινηθεί βορειοανατολικά μέχρι τη Βρετανία και τη Σκανδιναβία. Εκεί ψύχεται, συστέλλεται και γίνεται πιο βαρύ, οπότε βυθίζεται και ακολουθεί χονδρικά την αντίθετη πορεία μέχρι τους τροπικούς.

Το ρεύμα μεταφέρει αρκετή θερμότητα για να κρατά τη Βρετανία σχετικά ζεστή παρά το γεγονός ότι η χώρα βρίσκεται περίπου στο ίδιο γεωγραφικό πλάτος με τις σκανδιναβικές χώρες και τον Καναδά.

«Το Ρεύμα του Κόλπου λειτουργεί σαν γιγάντιος κυλιόμενος ιμάντας. Μεταφέρει θερμά επιφανειακά ύδατα από τον ισημερινό προς τον βορρά, και στέλνει σε μεγάλο βάθος ψυχρό νερό χαμηλής αλατότητας που κινείται πίσω προς τον νότο» εξηγεί ο Στέφαν Ράμστορφ του Ινστιτούτου Έρευνας Κλιματικών Επιπτώσεων του Πότστνταμ στη Γερμανία.

«Μεταφέρει σχεδόν 20 εκατομμύρια κυβικά μέτρα νερού ανά δευτερόλεπτο, σχεδόν 100 φορές τη ροή του Αμαζονίου» επισημαίνει.

Η μελέτη που παρουσιάζει στο Nature Geoscience ο Ράμσντορφ και οι συνεργάτες του στη Βρετανία και την Ιρλανδία δείχνει ότι το σύστημα κυκλοφορίας του Ατλαντικού έχει εξασθενίσει στα χαμηλότερα επίπεδα τουλάχιστον της τελευταίας χιλιετίας.

Προηγούμενη μελέτη του Ράμσντορφ διαπίστωνε ότι το Ρεύμα του Κόλπου έχει ήδη επιβραδυνθεί κατά 15% από τα μέσα του 20ού αιώνα μέχρι σήμερα. Η νέα μελέτη εξετάζει το φαινόμενο σε πιο μακροπρόθεσμη βάση και προειδοποιεί ότι μέχρι τα τέλη του 21^ου αιώνα η ροή θα επιβραδυνθεί κατά 34 με 45 τοις εκατό. Θα φτάσει τότε σε ένα σημείο καμπής, πέρα από το οποίο η ωκεάνια κυκλοφορία θα αποσταθεροποιηθεί με μη αναστρέψιμο τρόπο.

Δεδομένου ότι η ροή του Ρεύματος του Κόλπου άρχισε να μετράται άμεσα μόλις το 2004, οι ερευνητές χρησιμοποίησαν έμμεσες ενδείξεις όπως δείγματα από ιζήματα στον πυθμένα του Ατλαντικού και πυρήνες πάγου από τη Γροιλανδία.

Μετά την Επόμενη Ημέρα

Η επιβράδυνση του ωκεάνιου ρεύματος είναι μια αναμενόμενη επίπτωση της κλιματικής αλλαγής, λένε οι ερευνητές. Βασική παράμετρος είναι η τήξη των παγετώνων της Γροιλανδίας που διοχετεύει στον Ατλαντικό μεγάλες ποσότητες γλυκού νερού, το οποίο μειώνει την πυκνότητα των επιφανειακών υδάτων και εμποδίζει τη βύθισή τους για να συνεχιστεί ο κύκλος της ωκεάνιας κυκλοφορίας.

Αν και το Ρεύμα δεν αναμένεται να διακοπεί σύντομα, η επιβράδυνσή του θα μπορούσε να έχει δραματικές συνέπειες και στις δύο όχθες του Ατλαντικού, προειδοποιούν οι ερευνητές.

Στις ανατολικές ακτές του Μεξικού, η συσσώρευση θερμών επιφανειακών υδάτων θα ανέβαζε τη στάθμη της θάλασσας και θα κατέκλυζε τις ακτές. Στη Βρετανία και τη Δυτική Ευρώπη η θερμοκρασία θα έπεφτε και οι καταιγίδες θα γίνονταν συχνότερες και εντονότερες.

Αυτό ακριβώς ήταν το σενάριο της ταινίας Μετά την Επόμενη Ημέρα, στην οποία η διακοπή του Ρεύματος του Κόλπου στέλνει το βόρειο ημισφαίριο στην κατάψυξη.

Αν η κλιματική αλλαγή συνεχιστεί ανεξέλεγκτη με τους σημερινούς ρυθμούς, το σενάριο καταστροφής θα μπορούσε μια μέρα να γίνει πραγματικότητα.