Παιδεία : Οι μεταρρυθμιστές των… εξετάσεων

Το γεγονός ότι στην Ελλάδα σχεδόν κάθε εκπαιδευτική μεταρρύθμιση ταυτίζεται με τις εξετάσεις για την εισαγωγή των υποψηφίων στην Τριτοβάθμια Εκπαίδευση, δεν φαίνεται πια να εκπλήσσει κανέναν – δυστυχώς…

Έτσι, στο τέλος σχεδόν κάθε σχολικής χρονιάς και ειδικά αφού ανακοινωθεί η βαθμολογία των υποψηφίων για εισαγωγή στην Τριτοβάθμια Εκπαίδευση, ανοίγει ξανά η ίδια συζήτηση – διαμάχη: μήπως, τελικά, η νέα γενιά είναι «αγράμματη» και ως τέτοια συνεχίζει την εκπαίδευσή της σε ανώτατο επίπεδο; Λες και γεννήθηκε αγράμματη και επιμένει να παραμένει τέτοια, αφού έτσι κι αλλιώς μπορεί να μπει στο πανεπιστήμιο και με χαμηλή βαθμολογία! Επιμένουμε δηλαδή να μην υπολογίζουμε το αυτονόητο: ότι αν δεν αναβαθμίσουμε το σχολείο, ο πανεπιστημιακός τίτλος σπουδών δεν θα μας κάνει… εγγράμματους. Και σίγουρα, γνώση και παιδεία δεν αποτελεί το εκάστοτε εξεταστικό σύστημα.

Σαν να μην έφτανε το γεγονός ότι σχεδόν κάθε υπουργός Παιδείας παρουσιάζει τη «δική του» εκπαιδευτική μεταρρύθμιση – ένα συνονθύλευμα από ρυθμίσεις παλαιότερων συστημάτων εισαγωγής στα πανεπιστήμια, μαζί με δήθεν ρηξικέλευθες αλλαγές – δεν διστάζει να την ανακοινώσει και στη μέση της χρονιάς, όταν για παράδειγμα οι μαθητές της Β’ Λυκείου – πάλι καλά που σχεδόν ποτέ οι αλλαγές δεν ισχύουν για την τρέχουσα σχολική χρονιά – προετοιμάζονται με ένα άλλο σύστημα, το οποίο δεν θα ισχύει του χρόνου!

Ένα χαρακτηριστικό παράδειγμα της ελληνικής… «πρωτοτυπίας» είναι ότι αφότου καταργήθηκαν οι δέσμες, οι περισσότερες εκπαιδευτικές «μεταρρυθμίσεις» γύρω από αυτές περιφέρονται – απλά αλλάζοντάς τους όνομα (σ.σ. π.χ. σύστημα Κ. Γαβρόγλου της κυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ).

Παράλληλα, αντί να αναβαθμίζουμε το σχολείο, ξεκινώντας από το δημοτικό και καταλήγοντας, φυσικά, στο λύκειο, κάνουμε ό,τι μπορούμε προκειμένου οι μαθητές – ειδικά του λυκείου – να το θεωρούν ως ένα «αναγκαστικό» πέρασμα για να καταλήξουν στα πανεπιστήμια, μέσω φροντιστηρίων και ιδιαίτερων μαθημάτων. Γιατί ποιο παιδί, από την εποχή των δεσμών στο τέλος της δεκαετίας του ’80, μέχρι και σήμερα, δίνει σημασία στο μάθημα που γίνεται μέσα στην τάξη, όταν το έχουν πείσει με κάθε δυνατό τρόπο ότι τα εξωσχολικά μαθήματα είναι εκείνα που θα του εξασφαλίσουν την πολυπόθητη εισαγωγή στην Τριτοβάθμια Εκπαίδευση;

Σε αυτό το σημείο, θα ήταν χρήσιμο να αναφερθεί η «περίφημη» Τράπεζα Θεμάτων, την οποία επανέφερε η σημερινή κυβέρνηση. Συγκεκριμένα, στις 18 Δεκεμβρίου άνοιξε η πλατφόρμα της Τράπεζας Θεμάτων, με 1.300 θέματα που αφορούν στο Γενικό Λύκειο. Η επαναλειτουργία της ανατέθηκε από το Υπουργείο Παιδείας στο Ινστιτούτο Εκπαιδευτικής Πολιτικής, ενώ αυτά τα 1.300 θέματα προστέθηκαν στα 27.000 θέματα, τα οποία ήδη υπάρχουν από την Τράπεζα Θεμάτων του 2014!

Από την Τράπεζα αυτή, θα επιλεγούν φέτος τα δύο θέματα κατά τις προαγωγικές εξετάσεις της Α΄ Λυκείου. Σε κάθε γραπτώς εξεταζόμενο μάθημα της Α΄ Λυκείου θα μπαίνουν τέσσερα θέματα, δύο από τον διδάσκοντα το μάθημα και δύο από την Τράπεζα. Οι επικριτές της Τράπεζας Θεμάτων υποστηρίζουν ότι το Υπουργείο Παιδείας θα επιχειρήσει μέσω αυτής να αξιολογήσει σταδιακά τους εκπαιδευτικούς και τις σχολικές μονάδες, με βάση τις επιδόσεις των μαθητών, κάνοντας ένα «ξεσκαρτάρισμα» και οδηγώντας μία μερίδα παιδιών έξω από το Γενικό και το Τεχνολογικό Λύκειο, κατευθείαν στην «αγκαλιά» της κατάρτισης που δίδεται στις διετούς φοίτησης Σχολές Επαγγελματικής Κατάρτισης.

Αυτό, βέβαια, θα το δείξει η ιστορία. Ωστόσο, θα πρέπει να θυμίσουμε ότι την πρώτη φορά που εφαρμόστηκε η Τράπεζα Θεμάτων είχε ως αποτέλεσμα σχεδόν να πενταπλασιαστεί ο αριθμός των μαθητών που έμειναν μετεξεταστέοι. Συγκεκριμένα, τη σχολική χρονιά 2013-2014, το ποσοστό των μετεξεταστέων στην Α’ Λυκείου εκτινάχθηκε στο 23,3%, όταν την προηγούμενη χρονιά ήταν στο 4,2%. Μετά τα πρώτα αποτελέσματα, το Υπουργείο Παιδείας είχε θορυβηθεί και έκανε διόρθωση στον τρόπο υπολογισμού τού μέσου όρου προαγωγής, ώστε το ποσοστό των μετεξεταστέων τελικά να «πέσει» στο 16%.

Επιπλέον, την περίοδο της εφαρμογής της Τράπεζας, καταγράφηκε αύξηση 15% στους μαθητές της Α’ Λυκείου οι οποίοι αναζήτησαν εξωσχολική βοήθεια…

Ο νόμος Κεραμέως, οι αλλαγές και η πανδημία

Αφού σχεδόν όλοι οι υπουργοί Παιδείας, μερικές φορές ακόμη και της ίδιας κυβέρνησης – π.χ. Γεράσιμος Αρσένης, Πέτρος Ευθυμίου, της κυβέρνησης Σημίτη – φέρνουν και από μία εκπαιδευτική «μεταρρύθμιση» ή έστω αλλαγές – πού αλλού; – στον τρόπο εισαγωγής στην Τριτοβάθμια Εκπαίδευση, το ίδιο έπραξε και η σημερινή υπουργός Παιδείας, Νίκη Κεραμέως.

Αυτή τη φορά, βέβαια, το ενδιαφέρον πολιτικών και αναλυτών δεν μονοπώλησαν οι αλλαγές στην εκπαίδευση, αλλά η λεγόμενη «Πανεπιστημιακή Αστυνομία»! Η φύλαξη των πανεπιστημίων, δηλαδή, από 1.300 ειδικούς φρουρούς που θα υπάγονται στην αστυνομία, αλλά δεν θα οπλοφορούν. Λες και μέχρι τώρα, αν ήθελαν οι πρυτανικές αρχές, δεν θα μπορούσαν να προστατευτούν από εξωπανεπιστημιακούς και πάσης φύσεως «βανδάλους»…

Στα της παιδείας, λοιπόν, ο νέος νόμος του κράτους πια επιφέρει τρεις βασικές αλλαγές στην εισαγωγή των υποψηφίων στην Τριτοβάθμια Εκπαίδευση. Το γεγονός ότι αυτές οι αλλαγές μπήκαν στη ζωή των ενδιαφερομένων εν μέσω πανδημίας, με σχολεία που ανοιγοκλείνουν, με τηλεκπαίδευση αμφισβητούμενης αποτελεσματικότητας και την αγωνία ειδικά των μαθητών της Γ’ Λυκείου να έχει «χτυπήσει κόκκινο», μας αφήνει παγερά αδιάφορους. Η μεταρρύθμιση δεν μπορεί να περιμένει!

Έτσι λοιπόν, η πρώτη αλλαγή αφορά στην καθιέρωση ελάχιστης βάσης εισαγωγής στα πανεπιστημιακά τμήματα. Η δεύτερη αφορά στον περιορισμό του αριθμού των επιλογών του μηχανογραφικού και την συμπλήρωσή του σε δύο φάσεις, με παράλληλη συμπλήρωση ενός… έξτρα μηχανογραφικού για την εισαγωγή στα δημόσια ΙΕΚ, με βάση το απολυτήριο, κάτι που θα ισχύσει από φέτος. Και η τρίτη δίνει – ξανά, γιατί έχει επιχειρηθεί και στο παρελθόν, από τον Γεράσιμο Αρσένη – τέλος στους «αιώνιους» φοιτητές, με το χρονικό όριο φοίτησης να φτάνει μέχρι τα 6-7 χρόνια.

Με λίγα λόγια, άλλο ένας νόμος για την παιδεία, που συνδέεται άρρηκτα με το εξεταστικό σύστημα. Είχε όμως και μια «καινοτομία»: την πανεπιστημιακή αστυνομία! Μέχρι την επόμενη «μεταρρύθμιση», ας ελπίσουμε τουλάχιστον να έχουμε ξεμπερδέψει με την πανδημία…