Κομμάτια και θρύψαλα η «ενότητα» της ΕΕ για εμβόλια και επόμενη ημέρα

«Άλλος για Χίο τράβηξε πήγε κι άλλος για Μυτιλήνη κι άλλος στης Σύρας τα στενά αίμα και δάκρυα πίνει». Οι γνωστοί στίχοι του Μάνου Ελευθερίου θα μπορούσαν να περιγράψουν περίφημα το τι συμβαίνει αυτή την περίοδο στην Ευρωπαϊκή Ένωση όσον αφορά την αντιμετώπιση της πανδημίας, τα εμβόλια και τους εμβολιασμούς, τον σχεδιασμό της επόμενης ημέρας.

Η αιτία είναι απλή: Η αδυναμία συμφωνίας σε καίρια ζητήματα, οι διαρκείς καθυστερήσεις, η αναβολή στη λήψη σημαντικών αποφάσεων και η πρόταξη των πολιτικών προτεραιοτήτων καθενός εκ των 27 εταίρων έναντι του «ευρωπαϊκού συμφέροντος» απειλεί να κάνει κομμάτια και θρύψαλα την εικόνα του οικοδομήματος της ΕΕ. Σε μια στιγμή, μάλιστα, που τα 450 εκατομμύρια των πολιτών της μοιάζουν να την έχουν περισσότερη ανάγκη παρά ποτέ, όπως έδειξε και το χθεσινό Ευρωβαρόμετρο.

Αυστρία και Δανία πάνε… Ισραήλ

Το πιο πρόσφατο χτύπημα ήρθε από την πλευρά της Αυστρίας και της Δανίας, που αποφάσισαν πως μελλοντικά δεν μπορούν πλέον να βασίζονται στην ΕΕ για την έγκαιρη παραγωγή και προμήθεια των αναγκαίων εμβολίων – είτε πρόκειται για την Covid-19 είτε για κάποια άλλη νόσο. Έτσι, επέλεξαν να ακολουθήσουν τον δικό τους δρόμο.

Σύμφωνα, λοιπόν, με τα σχετικά ρεπορτάζ, ο Αυστριακός καγκελάριος και η πρωθυπουργός της Δανίας πρόκειται να μεταβούν την ερχόμενη Πέμπτη στο Ισραήλ, αναγνωρίζοντας έτσι την επιτυχία του στο μέτωπο των εμβολιασμών. Εκεί, θα συζητήσουν με τον Μπέντζαμιν Νετανιάχου τη συγκρότηση μιας «διεθνούς κοινοπραξίας για την παραγωγή εμβολίων», ανεξάρτητα από το τι θα αποφασίσει και θα πράξει η ΕΕ.

«Συμφωνήσαμε το καλοκαίρι ότι τα εμβόλια από την ΕΕ προς τα κράτη-μέλη θα προωθούνταν εγκαίρως και θα εγκρίνονταν γρήγορα. Αν και η προσέγγιση αυτή ήταν κατά βάση σωστή, η ΕΜΑ αποδείχθηκε πολύ αργή στη διαδικασία έγκρισης των εμβολίων, ενώ υπάρχουν και καθυστερήσεις στις παραδόσεις εκ μέρους των φαρμακευτικών εταιριών», δήλωσε χαρακτηριστικά ο Σεμπάστιαν Κουρτς στην εφημερίδα Bild.

Από την πλευρά της, η Μέτε Φρέντερικσεν, μιλώντας στους Financial Times, πρόβαλε το εξής επιχείρημα: «Μπορεί να βρεθούμε σε μια κατάσταση που όχι μόνο θα είμαστε αναγκασμένοι να εμβολιαστούμε, αλλά να κάνουμε και επαναληπτικές δόσεις, ενδεχομένως μια φορά κάθε χρόνο. Γι’ αυτό και πρέπει να ενισχύσουμε σημαντικά την παραγωγή εμβολίων».

Υπενθυμίζεται, επίσης, ότι πρόσφατα και η κυβέρνηση της Κύπρου είχε διαπραγματευτεί ένα «ειδικό καθεστώς» με το γειτονικό της Ισραήλ, αφήνοντας επίσης να εννοηθεί ότι ήταν δυσαρεστημένη και ανήσυχη από την ελλιπή πρόοδο που υπήρχε στην ΕΕ.

Φλερτ «Ομάδας του Βίζεγκραντ» με Ρωσία-Κίνα

Όποια και να είναι η αιτία που επικαλούνται, πάντως, το αποτέλεσμα δεν αλλάζει: Οι κυβερνήσεις των δύο κρατών επέλεξαν να πάρουν τις αποστάσεις τους από τις Βρυξέλλες, ακολουθώντας τον δρόμο που ήδη έχουν ανοίξει άλλοι εταίροι. Όπως είναι, για παράδειγμα, η Ουγγαρία, η Πολωνία και η Σλοβακία (και οι τρεις μέλη της «Ομάδας του Βίζεγκραντ», μαζί με την Τσεχία), που έχουν ήδη συνάψει συμφωνίες με τη Ρωσία και την Κίνα για να προμηθευτούν εκατομμύρια δόσεις από τα δικά τους εμβόλια.

Κάτι ανάλογο δείχνει να συμβαίνει και στο θέμα της επόμενης ημέρας και, ειδικότερα, της καθιέρωσης ενός «διαβατηρίου» (ή «πράσινης κάρτας», αν προτιμάτε) για όσους έχουν εμβολιαστεί, ώστε να κυκλοφορούν ελεύθερα εντός της ΕΕ.

Αν και η πολιτική συμφωνία έχει καταρχήν ληφθεί από τους «27», στη σύνοδο κορυφής της περασμένης εβδομάδας, ενώ η πρόεδρος της Κομισιόν δεσμεύτηκε να παρουσιάσει το θεσμικό πλαίσιο εντός του Μαρτίου, ουδείς μπορεί αυτή τη στιγμή να δεσμευτεί ότι αυτό το ψηφιακό πιστοποιητικό θα είναι έτοιμο ενόψει του καλοκαιριού και της φετινής τουριστικής περιόδου.

Παζάρι Ισπανίας – Βρετανίας

Έτσι, κάποιες χώρες του Νότου δεν δείχνουν διατεθειμένες να περιμένουν εάν και πότε θα υπάρξει ομοφωνία για να δοθεί το τελικό ΟΚ. Ανάμεσα τους είναι και η Ισπανία, της οποίας ο υπουργός Τουρισμού, Φερνάντο Βαλντές, δήλωσε την Δευτέρα ότι βρίσκεται ήδη σε διαπραγματεύσεις με την κυβέρνηση του Ηνωμένου Βασιλείου (μία ακόμη χώρα που έχει προχωρήσει πολύ στους εμβολιασμούς του πληθυσμού της) για τη σύναψη μιας συμφωνίας που θα επιτρέπει την ελεύθερη είσοδο πολιτών του στο ισπανικό έδαφος.

«Για εμάς, η βρετανική αγορά είναι η μεγαλύτερή μας. Προφανώς, από τη στιγμή που είμαστε μέλη της ΕΕ, οι λύσεις πρέπει πρώτα να αποτελέσουν αντικείμενο συζήτησης εντός της. Προφανώς, επίσης, εάν σε αυτό το επίπεδο δεν βρεθούν λύσεις, θα σκεφτούμε εναλλακτικούς διαδρόμους με τρίτες χώρες που μπορούν να βοηθήσουν ώστε να επαναλειτουργήσει ο τουρισμός μας», δήλωσε στην τηλεόραση του Bloomberg.

Κομισιόν: Δική σας η ευθύνη

Από την πλευρά του, ο εκπρόσωπος της Κομισιόν δήλωσε σήμερα ότι τίποτα από τα παραπάνω δεν σημαίνει πως «η στρατηγική της ΕΕ έχει αποτύχει». «Όσον αφορά τα εμβόλιά μας, η διαδικασία περνά μέσα από τον Ευρωπαϊκό Οργανισμό Φαρμάκου (ΕΜΑ), επειδή θέλουμε να διασφαλίσουμε την αποτελεσματικότητα και την ασφάλειά τους. Ό,τι κάνουν τα κράτη-μέλη επιπροσθέτως, αποτελεί δική τους ευθύνη», δήλωσε ο Στέφαν ντε Κέερσμεκερ.

Ο ίδιος πρόσθεσε ότι οι εγκρίσεις με τη διαδικασία του κατεπείγοντος άλλων σκευασμάτων ενδέχεται να συνεπάγεται περισσότερους και σοβαρότερους κινδύνους.