Ενα νέο τοπίο στον δημόσιο τομέα έρχεται να διαμορφώσει το νομοσχέδιο για την τηλεργασία των δημοσίων υπαλλήλων που αναμένεται να τεθεί προς ψήφιση στη Βουλή εντός Απριλίου. Σύμφωνα με πληροφορίες των «ΝΕΩΝ», στο υπουργείο Εσωτερικών υπάρχουν, μεταξύ άλλων, σκέψεις για πρόσληψη εργαζομένων στο Δημόσιο οι οποίοι θα απασχολούνται αποκλειστικά εξ αποστάσεως. Την ίδια στιγμή, η τηλεργασία θα εφαρμόζεται προαιρετικά στους εν ενεργεία δημοσίους υπαλλήλους και μόνο με τη σύμφωνη γνώμη τους, ενώ με βάση τους σχεδιασμούς του υπουργείου όσοι υπάγονται στο συγκεκριμένο καθεστώς δεν θα επηρεάζονται μισθολογικά.

Αντιθέτως, το σχέδιο νόμου αναμένεται να προβλέπει τη χορήγηση μικρού επιδόματος για την κάλυψη των λειτουργικών εξόδων που θα απορρέουν από την κατ’ οίκον εργασία και την προμήθεια των υπαλλήλων με τον αναγκαίο τεχνολογικό εξοπλισμό.

Η τηλεργασία κυριάρχησε στην καθημερινότητά μας το τελευταίο έτος εξαιτίας της επέλασης του COVID-19, όμως, όπως όλα δείχνουν, ήρθε για να μείνει. Η Ελλάδα προ της πανδημίας κατατασσόταν στις τελευταίες θέσεις της Ευρώπης ως προς την εφαρμογή της εξ αποστάσεως εργασίας, με αποτέλεσμα το συγκεκριμένο πεδίο να παραμένει αρρύθμιστο. Αυτό το κενό επιχειρεί πλέον να καλύψει το νομοσχέδιο του υπουργείου Εσωτερικών θεσμοθετώντας το πλαίσιο εφαρμογής της τηλεργασίας των δημοσίων υπαλλήλων, με όρους που θα ισχύουν όχι μόνο σε συνθήκες κρίσης – όπως της COVID-19 – αλλά και υπό κανονικές συνθήκες. Στόχος είναι να προσαρμοστεί το ελληνικό Δημόσιο στα τρέχοντα δεδομένα αξιοποιώντας τις δυνατότητες της σύγχρονης τεχνολογίας.

Μέσω ΑΣΕΠ

Αυτή τη στιγμή σε προχωρημένο στάδιο βρίσκεται η συζήτηση για νέες προσλήψεις στον δημόσιο τομέα που θα αφορούν αποκλειστικά την τηλεργασία. Οι θέσεις αυτές προβλέπεται να προκηρυχθούν μέσω ΑΣΕΠ μετά το πέρας της πανδημίας και θα περιλαμβάνονται στον πανελλήνιο διαγωνισμό μαζί με άλλες προσλήψεις οι οποίες θα αποφασιστούν όταν συγκεντρωθούν όλες οι ανάγκες του ελληνικού Δημοσίου. Οι συγκεκριμένες θέσεις δεν θα μπορούν να μετατραπούν σε διά ζώσης εργασία και οι υποψήφιοι θα πρέπει να έχουν δηλώσει εξαρχής ότι ενδιαφέρονται για αυτές.

Παρ’ όλ’ αυτά, σύμφωνα με όσα προβλέπεται να νομοθετηθούν, δεν θα μπορούν να υπαχθούν όλες οι εργασιακές θέσεις σε καθεστώς τηλεργασίας. Βέβαιο θεωρείται πως θα εξαιρεθούν οι θέσεις «πρώτης γραμμής», όπως αυτές που σχετίζονται με την εξυπηρέτηση πολιτών, ενώ εκτός αναμένεται να τεθούν και όσοι εργάζονται σε κρίσιμες υπηρεσίες, όπως στα δημόσια νοσοκομεία ή στην Αστυνομία. Το νομοσχέδιο θα ορίζει, επίσης, το πόσο συχνά και για πόσο χρονικό διάστημα θα μπορεί να τηλεργάζεται ο κάθε δημόσιος υπάλληλος. Κεντρική φιλοσοφία του υπουργείου είναι να μην αποκόπτονται τελείως οι εργαζόμενοι από την υπηρεσία τους ώστε να μη διαταράσσεται η ισορροπία στο εργασιακό περιβάλλον. Κάτι τέτοιο θα μπορούσε να διασφαλιστεί με την εφαρμογή τηλεργασίας για συγκεκριμένο αριθμό ημερών ανά μήνα ή ανά έτος.

Ο προϊστάμενος κάθε υπηρεσίας θα είναι εκείνος που θα επιλέγει το ποιοι υπάλληλοι θα ενταχθούν στο καθεστώς, εφόσον διαπιστωθεί αυξημένη ζήτηση, ενώ δεν αποκλείεται το σύνολο των εργαζομένων μιας υπηρεσίας να μπορεί να αξιοποιεί την τηλεργασία μέσω κυλιόμενης βάρδιας – ανά εβδομάδα ή ανά μήνα. Για την υπαγωγή των εργαζομένων στην εξ αποστάσεως εργασία θα τίθενται κάποιες βασικές προϋποθέσεις, όπως για παράδειγμα η ύπαρξη σύνδεσης Internet στο σπίτι.  Τέλος, αναζητούνται τρόποι ώστε να διασφαλίζεται η παραγωγή του προβλεπόμενου έργου από τον υπάλληλο που εργάζεται εξ αποστάσεως.

«Το σχέδιο νόμου για την τηλεργασία συνιστά μια ιδιαίτερα σημαντική καινοτομία για την ελληνική δημόσια διοίκηση, στα πρότυπα εργασίας που έχουν εφαρμόσει τα υπόλοιπα ευρωπαϊκά κράτη» επισήμανε πρόσφατα ο υπουργός Εσωτερικών Μάκης Βορίδης. Ο υπουργός πρόσθεσε πως «το νομοσχέδιο στοχεύει στη βελτίωση των συνθηκών εργασίας και στη μείωση του λειτουργικού κόστους του δημόσιου τομέα, δίχως να υπάρξει η παραμικρή επίπτωση στη μισθολογική κάλυψη των δημοσίων υπαλλήλων και η παραμικρή έκπτωση στην ποιότητα των παρεχόμενων υπηρεσιών προς τους έλληνες πολίτες».

Εξοικονόμηση πόρων

Αλλωστε, όπως επισημάνθηκε πριν από λίγες ημέρες, κατά την παρουσίαση του νομοσχεδίου στο Υπουργικό Συμβούλιο, εκτός από την εξοικονόμηση πόρων για τον δημόσιο τομέα, η θεσμοθέτηση της τηλεργασίας αναμένεται να έχει και παράπλευρα οφέλη: την αποτελεσματική διαχείριση της εργασίας των δημοσίων υπαλλήλων σε περιόδους κρίσης, την αξιολόγηση της απόδοσης των εργαζομένων με βάση τα αποτελέσματα της εργασίας τους, την ενδυνάμωση των εργαζομένων λόγω της ενίσχυσης της αυτονομίας τους στην οργάνωση της εργασίας, τη διευκόλυνση όσων υπαλλήλων αντιμετωπίζουν μόνιμα ή πρόσκαιρα προβλήματα υγείας, την εξοικονόμηση χρόνου μετακίνησης για τους εργαζομένους, την προσέλκυση στελεχών και την αντιμετώπιση των προκλήσεων που απορρέουν από την κλιματική αλλαγή – για παράδειγμα, μέσω της μείωσης των εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα που προκαλεί η κυκλοφοριακή συμφόρηση.

Σημειώνεται ότι το 2019 μόλις το 5,4% των εργαζομένων της Ευρωπαϊκής Ενωσης υπαγόταν σε καθεστώς τηλεργασίας. Σύμφωνα με στοιχεία του Eurofound, μετά την εκδήλωση της πανδημίας COVID-19 το ποσοστό εκτινάχθηκε στο περίπου 40%. Χαοτικές ήταν ως τότε οι διαφορές μεταξύ των ευρωπαϊκών κρατών ως προς την εφαρμογή της τηλεργασίας: Μόνιμα εξ αποστάσεως εργαζόταν ποσοστό μεγαλύτερο του 14% στην Ολλανδία και τη Φινλανδία και μεγαλύτερο του 11% στο Λουξεμβούργο, ενώ το ποσοστό έπεφτε κάτω από το 5% στις μισές χώρες της Ενωσης. Η Ελλάδα κατατασσόταν στις τελευταίες θέσεις της Γηραιάς Ηπείρου με ποσοστό 1,9%.

Headlines