H ιστορία των αρπαγών γυναικών επί Τουρκοκρατίας σε έναν υπέροχο πίνακα

Τη δραματική μοίρα πολλών γυναικών κατά τη διάρκεια της Τουρκοκρατίας φανερώνει ο πίνακας «Ελληνίδα σκλάβα προς πώληση σε αγορά της Ανατολής» του Ισπανού καλλιτέχνη José Jiménez Aranda (1837 – 1903).

Ο πίνακας απεικονίζει μια κοπέλα εντελώς γυμνή, πάνω σε ένα χαλί.

Η επιγραφή που κρέμεται στο λαιμό της αναφέρει στα Ελληνικά «Τριαντάφυλλο, 18 ετών, προς πώληση για 800 νομίσματα».

Η Κοπέλα στρέφει το κεφάλι της προς το έδαφος για να κρύψει τη ντροπή της, η στάση των χεριών και των ποδιών της υποδηλώνουν το ίδιο.

Τα πόδια των πιθανών αγοραστών είναι ορατά πίσω από το γυμνό σώμα της κοπέλας.

Αυτή ήταν η σκληρή μοίρα πολλών γυναικών και παιδιών που απήχθησαν σε λεηλασίες και επιθέσεις από τους Οθωμανούς τα περίπου 400 χρόνια κατοχής του Ελλαδικού χώρου καθώς και του απανταχού Ελληνισμού στην Μικρά Ασία, στον Πόντο, τη Μέση Ανατολή και την Αίγυπτο.

Λεπτομέρειες για τον πίνακα

Πρόκειται για έναν από τους πιο εμβληματικούς πίνακες του Jiménez Aranda, καθώς και ένα από τα πιο ενδιαφέροντα γυναικεία γυμνά στην ισπανική ζωγραφική του 19ου αιώνα.

Ο ζωγράφος αποτυπώνει την αγνή στάση της νεαρής γυναίκας με έναν εντυπωσιακό αισθησιασμό, που πηγάζει από μια άμεση και ζωντανή ερμηνεία του γυμνού κορμιού της, σε μια απολύτως φυσιοκρατική φλέβα.

Αυτό είναι ιδιαίτερα αξιοσημείωτο στη θεραπεία και τον ορισμό των άκρων της και, ακόμη περισσότερο, στα άφθονα κορδόνια της, τα οποία κρέμονται στους ώμους της καθώς προσπαθεί να κρύψει το σκιασμένο πρόσωπό της με μια χειρονομία που ενισχύει τον αισθησιακό χαρακτήρα αυτής της παρουσίασης.

Ο καλλιτέχνης δικαιολογεί αυτήν την υπέροχη ακαδημαϊκή απεικόνιση μιας γυμνής γυναίκας τοποθετώντας την σε ένα ανατολίτικο σκηνικό που θυμίζει τις σκηνές σκλάβων και odalisques που είχαν γίνει μοντέρνα στη Γαλλία χάρη στα έργα μεγάλων δασκάλων της ανατολίτικης ζωγραφικής, όπως, ο Jean-Léon Gérome (1824 -1904).

Σύμφωνα με το blog sophia-ntrekou.gr, η τεράστια επιτυχία αυτών των έργων στη διεθνή αγορά, λίγες δεκαετίες νωρίτερα, ενοποίησε μια εικονογραφική γλώσσα που χρησιμοποίησε ο Jiménez Aranda μέχρι το θάνατό του, αν και την ερμήνευσε ξανά με μια νέα και πλήρως φυσιολογική αντίληψη στη μεταχείριση του αντικειμένου.

Με αυτή την έννοια, διαμορφώνει το γυμνό εδώ με την απόλυτα τελειωμένη τεχνική και το εκλεπτυσμένο σχέδιο που είναι τόσο χαρακτηριστικά του έργου του. Υπάρχει μια αισθησιακή νοσηρότητα στην ερμηνεία του για το ανοιχτό λευκό σώμα της νεαρής γυναίκας ενάντια στην αντίθεση του τραχύ χαλιού.

Εντυπωσιακό είναι επίσης ο εκσυγχρονισμός της απότομης προς τα κάτω γωνίας όρασης, η οποία τοποθετεί τον θεατή σημαντικά υψηλότερο από τη νεαρή γυναίκα, υποδηλώνοντας τέλεια την άποψη του δακτυλίου των ανδρών που περιβάλλουν άσχημα την ταπεινωμένη νεολαία.

Ζωγραφίζοντας μόνο τα πόδια τους, χωρίς να διευρύνει το οπτικό πεδίο, επικεντρώνεται στην εξευτελιστική και επαίσχυντη αίσθηση, που παράγεται από τις βλέψεις των πιθανών αγοραστών γύρω από έναν σκλάβο, φέρνοντας έτσι μεγάλη αφηγηματική επίδραση σε αυτόν τον συνθετικό πόρο.