«Ο Ερντογάν μας φοβάται, μας φοβάται πολύ»

Τον περασμένο Δεκέμβριο, το Κόμμα του Μέλλοντος (GP) υπό τον πρώην πρωθυπουργό της Τουρκίας Αχμέτ Νταβούτογλου και άλλα πρώην κορυφαία στελέχη του AKP έκλεισε έναν χρόνο ζωής. Μερικές μέρες μετά, στις 12 Ιανουαρίου, ο Σελτζούκ Οζνταγ, αντιπρόεδρος του GP, έβγαινε από το σπίτι του στην Αγκυρα για να πάει στην προσευχή της Παρασκευής όταν ομάδα νεαρών του επιτέθηκε με λοστούς, τον κτύπησε άγρια και τον άφησε αιμόφυρτο στον δρόμο, με σπασμένο το χέρι, σοβαρή διάσειση και σκισμένο το κεφάλι, το οποίο χρειάστηκε 17 ραφές. Η επίθεση, την οποία ο Αχμέτ Νταβούτογλου αποκάλεσε πράξη πολιτικής τρομοκρατίας, καταγράφηκε από κάμερες και από κινητό περιοίκου και προκάλεσε ιδιαίτερη ανησυχία τόσο στην Τουρκία όσο και εκτός, όχι μόνο γιατί ξύπνησε άσχημες μνήμες από το απώτερο πολιτικό παρελθόν, αλλά κυρίως γιατί ήταν η πρώτη σε τόσο υψηλόβαθμο στέλεχος κόμματος. Και όχι βέβαια η πρώτη του είδους, το τελευταίο διάστημα. Ο Σελτζούκ Οζνταγ μιλάει αποκλειστικά στα «ΝΕΑ» και, χωρίς περιστροφές, σκιαγραφεί τα κίνητρα των δραστών αλλά και την απολυταρχική, όπως σημειώνει, στροφή της Αγκυρας αποδίδοντας στην τουρκική κυβέρνηση συνεργασίες με παράνομους κύκλους. Εξηγεί τι πρεσβεύει το Κόμμα του Μέλλοντος και πώς σκοπεύει να αλλάξει τις ισορροπίες στο πολιτικό σκηνικό της γείτονος.

Υπήρξατε πρόσφατα θύμα μιας αποτρόπαιης επίθεσης. Επιτρέψτε μου να αρχίσω εκφράζοντας τη συμπάθειά μου και να σας ρωτήσω ποιος πιστεύετε ότι ευθύνεται.

Κατ’ αρχάς λυπάμαι που έγινα θέμα συζήτησης με αυτή την αφορμή. Η ρητορική πόλωσης των αξιωματούχων της κυβέρνησης συνασπισμού ενθαρρύνει τους ακραίους των οπαδών τους να πραγματοποιούν τέτοιες επιθέσεις, συνήθως ενάντια σε πολιτικούς και δημοσιογράφους. Η προσοχή στρέφεται στο Κόμμα Εθνικιστικής Δράσης (MHP), διότι αυτές οι επιθέσεις ευθυγραμμίζονται με τη ρητορική του αλλά και διότι ύστερα από αυτές τις – αυξανόμενες – επιθέσεις υπάρχουν και δηλώσεις από άτομα που σχετίζονται με τον χώρο και τις επικροτούν.

Υπήρξε πρόοδος στον εντοπισμό των δραστών;

Δεν υπάρχει σοβαρή διερεύνηση. Απόδειξη τούτου, στη δική μου περίπτωση δεν υπάρχει ταυτοποίηση πάρα το γεγονός ότι φαίνονται οι δράστες από οπτικό υλικό και μαρτυρίες. Ούτε και οι δίκες σε αυτές τις περιπτώσεις είναι δίκαιες ή αμερόληπτες.

Σκέφτομαι πόσο αδιανόητο ήταν αυτό το κλίμα πριν από 15 χρόνια π.χ., ότι ο κόσμος επένδυε στον εκδημοκρατισμό της Τουρκίας.

Οντως. Πριν από 15 χρόνια δεν συνέβαιναν αυτά και εάν συνέβαιναν θα υπήρχε άμεση ανταπόκριση πρωτίστως από την αστυνομία και το δικαστικό σώμα. Το ίδιο το πολιτικό κλίμα ήταν το μεγαλύτερο εμπόδιο στη διενέργεια τέτοιων επιθέσεων. Ομως, η πολιτική ρητορική και πρακτική άλλαξε τρομερά τα τελευταία χρόνια. Η χώρα έχει κινηθεί σε μία απολυταρχική μορφή διακυβέρνησης, η οποία συχνά εξυπηρετεί τα συμφέροντα της ίδιας της κυβέρνησης. Η πολιτική εξουσία συνήψε συμμαχίες και με μη πολιτικές δυνάμεις: έναν αριθμό έκνομων παραγόντων, οι οποίοι είχαν επιρροή στο πολιτικό σκηνικό στη δεκαετία του ’90. Αυτοί οι άνθρωποι προσπαθούν να επαναφέρουν τις παλιές τους πρακτικές και βρίσκουν πρόσφορο έδαφος για να δράσουν εντός του κρατικού μηχανισμού. Και η κυβέρνηση το επιτρέπει, διότι έχει απολέσει τη λαϊκή υποστήριξη που είχε κάποτε. Και προσπαθεί να διατηρήσει την εξουσία με το να τη μοιράζεται με τέτοιες δυνάμεις. Αυτό δεν είναι καλό για τη χώρα.

Μαζί με άλλα πρώην ηγετικά στελέχη του ΑΚΡ αποχωρήσατε και φτιάξατε νέα σχήματα, όπως το, δικό σας, Κόμμα του Μέλλοντος και το DEVA. Εξηγήστε μου γιατί.

Το κάναμε, λόγω της απομάκρυνσης του AKP από τις ιδρυτικές του αρχές, τον σημερινό προσανατολισμό του προς την κοινωνική κηδεμόνευση σε συνεργασία με άλλα κέντρα εξουσίας αντί του λαού αλλά και λόγω ηθικών διαφορών. Πριν φύγουμε από το AKP τους προειδοποιούσαμε συνεχώς. Δεν εισακουστήκαμε. Ο Νταβούτογλου υπήρξε εκλεγμένος πρωθυπουργός. Κάποιοι από εμάς είχαμε εκλεγεί τρεις φορές βουλευτές. Μας κήρυξαν απλά προδότες και μας έδιωξαν.

Παρότι τα κόμματά σας παραμένουν μικρά σχετικά, η σφοδρότητα των επιθέσεων εναντίον τους από την κυβερνητική συμμαχία είναι αξιοσημείωτη. Γιατί; Είναι φόβος; Και τι θα μπορούσε να αλλάξει το Κόμμα του Μέλλοντος;

Αυτή τη στιγμή οι έρευνες μας δίνουν 5-8%. Η κυβέρνηση μας φοβάται, ναι. Πολύ. Διότι γνωρίζουμε τη βάση του AKP. Φωνές σαν τη δική μας είναι πολύ πιο αποτελεσματικές. Η βάση, λοιπόν, δεν είναι ικανοποιημένη και η απαρέσκειά της αυξάνεται. Μέχρι πρότινος υπήρχαν άνθρωποι που τους ψήφιζαν διότι δεν είχαν επιλογή. Τώρα η επιλογή υπάρχει και η κυβέρνηση το γνωρίζει.

Αν υποθέσουμε λοιπόν ότι το Κόμμα του Μέλλοντος είναι όντως ο ρυθμιστής στις επόμενες εκλογές. Με ποιον θα συμμαχήσετε; Θα μπορούσε να είναι το AKP;

To Κόμμα του Μέλλοντος δεν προέκυψε συγκυριακά. Στην Τουρκία, με εξαίρεση κόμματα με απόλυτη ιδεολογική βάση και το CHP (σ.σ.: η μείζων αντιπολίτευση), τα κόμματα είναι παροδικά. Για αυτό εμείς λαμβάνουμε πρόνοια έτσι που το κόμμα μας να κρατήσει. Εξού και το ονομάσαμε Κόμμα του Μέλλοντος. Είμαστε έτοιμοι και για πρόωρες εκλογές. Αλλά αυτό που αποκαλείτε «συμμαχία» είναι ενάντια στις αρχές μας. Συμμαχούμε ήδη με κόμματα και με ομάδες πολιτών τα οποία μοιράζονται τις ίδιες αντιλήψεις με εμάς, όπως ένα ισχυρό κοινοβουλευτικό σύστημα, εγγυήσεις για βασικά συνταγματικά δικαιώματα και ελευθερίες, ανεξάρτητο και αμερόληπτο δικαστικό σύστημα, ΜΜΕ αλλά και την ελευθερία της έκφρασης. Και εάν με ρωτήσετε κατά πόσο θα συμμαχούσαμε με το AKP εάν υιοθετήσει αυτές τις αρχές, θα σας πω το εξής: η αιτία ενός προβλήματος δεν μπορεί να είναι μέρος της επίλυσής του. Θέλουμε να ανοίξουμε μια νέα σελίδα, καθαρή, χωρίς εγκληματικές διασυνδέσεις. Ποτέ δεν θα μοιραστούμε τα κακά αυτής της ηγεσίας.

Ο Νταβούτογλου ήταν το μυαλό πίσω από ένα νέο δόγμα σε σχέση με την εξωτερική πολιτική της Τουρκίας. Το ανέλυσε στο βιβλίο του, συζητήθηκε εκτενώς και εκτός της χώρας. Σήμερα η εικόνα της εξωτερικής πολιτικής της Τουρκίας παραμένει συχνά ασαφής. Γιατί;

Ο Νταβούτογλου είναι ένας πολιτικός ο οποίος όντως άφησε ένα σημαντικό στίγμα ως σύμβουλος, ως υπουργός Εξωτερικών και ως πρωθυπουργός. Δέχεται κριτική για τη γραμμή του στη Συρία. Ομως, όπως θα θυμάστε, η προτεραιότητά του ήταν τα μηδενικά προβλήματα στην εξωτερική πολιτική και η σύναψη όσο το δυνατόν περισσότερων συμμαχικών σχέσεων. Αυτό είχε αποδώσει καρπούς και η Τουρκία απέκτησε κύρος διεθνώς. Εγινε το προσωρινό μέλος του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ με τις περισσότερες ψήφους, ήταν ο μεσολαβητής στη συμφωνία με το Ιράν, η χώρα από την οποία ο κόσμος ανέμενε προτάσεις για τα Βαλκάνια και τη Μέση Ανατολή. Υπό τον Νταβούτογλου, η Τουρκία άνοιξε περισσότερες πρεσβείες και προξενεία από κάθε άλλη χώρα, ειδικά στην Αφρική, και εφάρμοσε την πλέον περίβλεπτη εξωτερική πολιτική των τελευταίων δεκαετιών για τη χώρα. Παρ’ όλ’ αυτά, η κυβερνητική συμμαχία ψάχνει για έναν αποδιοπομπαίο τράγο για τα δικά τους λάθη. Πλέον είναι ένας πολιτικός αντίπαλος και με το να του τα φορτώνουν πετυχαίνουν με έναν σμπάρο δυο τρυγόνια.

Τι πιστεύει το Κόμμα του Μέλλοντος ως προς τα ελληνοτουρκικά και το Κυπριακό;

Οπως σας είπα και πριν, η πολιτική μας εστιάζει σε μηδενικά προβλήματα. Αυτό ισχύει και στα ελληνοτουρκικά. Αλλά και στο Κυπριακό, η στιγμή που φτάσαμε εγγύτερα στη λύση ήταν το σχέδιο Ανάν και νομίζω πως δεν χρειάζεται να υπενθυμίσουμε ποιος ασκούσε επιρροή στην εξωτερική πολιτική εκείνη την περίοδο. Αν το ερώτημα είναι ποιος θέλει περισσότερο το Κυπριακό να σταματήσει να είναι πρόβλημα και να γίνει πηγή ειρήνης και ηρεμίας ανάμεσα στην Ελλάδα και την Τουρκία, θα απαντούσα οι δύο λαοί μας. Για αυτό και πρέπει να πάρουμε την πρωτοβουλία και να λύσουμε οριστικά τα μεταξύ μας ζητήματα.

ΕΝΤΥΠΗ ΕΚΔΟΣΗ ΝΕΑ