UAVs made in Greece – Τι κάνει η Ελλάδα απέναντι στην Τουρκία

Στο site του Ελληνικού Ιδρύματος Ευρωπαϊκής & Εξωτερικής Πολιτικής (ΕΛΙΑΜΕΠ) διάβασα ένα πολύ ενδιαφέρον κείμενο του Αντώνη Καμάρα, επιστημονικού συνεργάτη του Ιδρύματος, με τίτλο «Drones της Τουρκίας – Προκλήσεις για την Ελλάδα».  Παραθέτω εδώ ένα μικρό απόσπασμα από το κείμενο: «Οπλισμένα drones της Τουρκίας εμφανίστηκαν για πρώτη φορά το 1995, η παραγωγή τους όμως ήρθε για τα καλά στο προσκήνιο τα τελευταία πέντε χρόνια. Η πενταετής αυτή εξέλιξη εγκαινιάστηκε με τη χρήση οπλισμένων drones εναντίον Κούρδων αυτονομιστών εντός της Τουρκίας το 2016, και κορυφώθηκε στον πόλεμο Αρμενίας-Αζερμπαϊτζάν το 2020. Εκεί η εκτεταμένη χρήση drones, πολλά εκ των οποίων τουρκικής προέλευσης, αποδείχθηκε κρίσιμη για την έκβαση του πολέμου.

Κατά την ίδια περίοδο, στην Ελλάδα δεν είχε τεθεί σε προτεραιότητα είτε η παρακολούθηση των τουρκικών εξελίξεων στην τεχνολογία των drones, είτε η ανάπτυξη εκτεταμένων αντιμέτρων προς τη χρήση οπλισμένων drones».

Ο Αντώνης Καμάρας, με έδρα την Θεσσαλονίκη, είναι ένα έμπειρο στέλεχος που συνδυάζει επαρκή γνώση τόσο της ακαδημαϊκής έρευνας όσο και της οικονομικής – επιχειρηματικής δραστηριότητας. Οι γνώσεις έχουν να κάνουν και με την προσωπική επαγγελματική διαδρομή του σε τράπεζες (ήταν επικεφαλής για πολλά χρόνια την δεκαετία του 2000 του γραφείου της Εθνικής Τράπεζας στην Κωνσταντινούπολη) αλλά και σε ακαδημαϊκά ιδρύματα (είναι συντονιστής χώρας και ιδρυτικό μέλος του Greek Diaspora Project του SEESOX -South East European Studies at Oxford, ενώ έχει διατελέσει ερευνητής στο Ελληνικό Παρατηρητήριο του Ευρωπαϊκού Ινστιτούτου του LSE σε θέματα εταιρικής διεθνοποίησης και αστικής ανάπτυξης). Επιπλέον, το «πέρασμα» του από το Ανατόλια και το ΕΚΕΤΑ – δύο πυλώνες για την πόλη της Θεσσαλονίκης «μετρά» ποικιλοτρόπως!

Η απάντηση στην Τουρκία

Με λίγα λόγια, ο Αντώνης Καμάρας γνωρίζει πολύ καλά το τι και το πώς το γράφει. «Ο Υπουργός Άμυνας συναντήθηκε επίσης με τέσσερις ελληνικές εταιρείες που έχουν λάβει χρηματοδοτική στήριξη από το Ευρωπαϊκό Ταμείο Άμυνας για την ανάπτυξη λύσεων που σχετίζονται με μη επανδρωμένα αεροσκάφη και γνωστοποίησε στα στελέχη των εταιρειών αυτών ότι το Υπουργείο θα υποστηρίξει τις προσπάθειές τους. Επιπλέον, έχει ξεχωρίσει την Έρευνα και Ανάπτυξη (Ε&Α) που σχετίζεται με τα μη επανδρωμένα αεροσκάφη ως τομέα όπου οι ερευνητικές και επιχειρηματικές κοινότητες της Ελλάδας μπορούν να έχουν μια ιδιαίτερα γόνιμη συνεργασία με τις ένοπλες δυνάμεις της χώρας και στο πλαίσιο των ροών χρηματοδότησης και των συνεργασιών που δημιουργούνται από τη Μόνιμη Διαρθρωμένη Συνεργασία της ΕΕ (PESCO) και το Ευρωπαϊκό πρόγραμμα βιομηχανικής ανάπτυξης στον τομέα της άμυνας (EDIDP). Είναι σημαντικό ότι μια αναφορά σε άρθρο του Συμβούλου Εθνικής Ασφαλείας του Πρωθυπουργού της Ελλάδας θα μπορούσε κάλλιστα να προμηνύει μια φιλόδοξη προσπάθεια της πολιτικο-στρατιωτικής ηγεσίας της χώρας να αναπτύξει όσο το δυνατόν αποτελεσματικότερη απάντηση στην προηγμένη ανάπτυξη των drones της Τουρκίας και μάλιστα το δυνατόν ταχύτερα. Μεταγενέστερες άτυπες ενημερώσεις έχουν ενισχύσει την προσδοκία ότι η Ελλάδα θα αποκτήσει σύντομα μια προηγμένη ικανότητα αντι-drone».

Στην ίδια πόλη που ζει και εργάζεται ο Αντώνης Καμάρας – σε απόσταση μερικών χιλιομέτρων- στις εγκαταστάσεις του Κέντρου Διεπιστημονικής Έρευνας και Καινοτομίας (ΚΕΔΕΚ)  του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης έχει βρει φιλόξενη στέγη η έρευνα και η ανάπτυξη γύρω από τα μη επανδρωμένα αεροχήματα. Το Ερευνητικό Κέντρο Μη-επανδρωμένων Αεροχημάτων (επικεφαλής ο καθηγητής Κύρος Υάκινθος) είναι μία από τις 22 ερευνητικές ομάδες του ΚΕΔΕΚ και μέχρι σήμερα έχει κατακτήσει επίζηλη θέση στην ευρωπαϊκή αγορά της έρευνας και ανάπτυξης γύρω από τα UAVs  σε όλες τις δυνατές εκδοχές τους. Μάλιστα, το Κέντρο του καθηγητή Υάκινθου είναι ένας από τους εταίρους της κοινοπραξίας που η πρόταση της εγκρίθηκε από το EDIDP. Στην κοινοπραξία που ήδη χρηματοδοτήθηκε με αρκετά εκατομμύρια ευρώ από τα ταμεία της Ευρωπαϊκής Ένωσης , ενώ έχει λάβει και ανεξάρτητη χρηματοδότηση από το ελληνικό και το κυπριακό υπουργείο Άμυνας έχει όλες τις προϋποθέσεις εντός των επομένων 40 μηνών να παρουσιάσει ένα προϊόν στο επίπεδο 7, ενώ θα απαιτηθούν άλλοι 20 μήνες εντατικής δουλειάς για να φθάσει το επίπεδο 9 , το επίπεδο του έτοιμου, πιστοποιημένου προϊόντος.

Η συνάντηση Παναγιωτόπουλου

Ο υπουργός Άμυνας Νίκος Παναγιωτόπουλος το περασμένο καλοκαίρι σε μια συνάντηση του με εκπροσώπους ιδιωτικών εταιρειών που συμμετείχαν στις κοινοπραξίες, οι προτάσεις των οποίων έγιναν δεκτές στο Ευρωπαϊκό Πρόγραμμα Βιομηχανικής Ανάπτυξης στον τομέα της Άμυνας (EDIDP).

Στη συνάντηση αυτή ο υπουργός Παναγιωτόπουλος είπε μεταξύ άλλων: «Ξέρω ότι η επιτυχία της Ελλάδας, να επιτύχει την έγκριση τεσσάρων υποβληθεισών προτάσεων από το EDIDP, ασφαλώς και οφείλεται σε δουλειά που έχει να κάνει με βάθος χρόνου. Δεν είναι χθεσινή υπόθεση, ούτε ήρθα εδώ να την καρπωθώ προσωπικά για λογαριασμό της Πολιτικής Ηγεσίας του Υπουργείου. Κάθε άλλο! Επειδή, ίσως να έχετε αντιληφθεί, εδώ πλέον καλούμαστε να πάρουμε σε πολύ συμπυκνωμένο χρόνο πάρα πολλές κρίσιμες αποφάσεις, να φύγουμε από μία περίοδο σχετικής ακινησίας ή υπερβολικής εξάρτησης από λόγια και εξαγγελίες αλλά ελάχιστες πράξεις. Τώρα είναι η ώρα των πράξεων. Δεν μπορούμε να χάσουμε άλλο χρόνο, δεν μπορούμε να αφήσουμε άλλο διάστημα να φύγει έτσι, πρέπει τώρα λοιπόν να κάνουμε πράγματα.

Ως Πολιτική και Στρατιωτική Ηγεσία του Υπουργείου, είμαστε πλήρως συνειδητοποιημένοι και συντονισμένοι ως προς αυτό και προχωρούμε με πολύ ταχείς ρυθμούς γιατί, όπως σας είπα, οι συνθήκες είναι τέτοιες που δεν μπορούμε να δεχτούμε να χαθεί άλλος χρόνος. Έτσι και με την PESCO, έτσι και με το EDIDP!

Το ζητούμενο από δω και πέρα είναι πώς την Εθνική επιτυχία έγκρισης τεσσάρων προτάσεων που υποβάλατε, σε συνέργεια μεταξύ ιδιωτικού τομέα, ακαδημαϊκής κοινότητας υπό την έγκριση των Επιτελείων όσον αφορά στην περιγραφή των απαιτήσεων πώς αυτό θα μεταφραστεί, όχι σε ακόμα μία ερευνητική προσπάθεια, αλλά σε αποτέλεσμα, δηλαδή σε κάποιο τελικό προϊόν το οποίο θα τεθεί στη διάθεση μεταξύ άλλων και των Ελληνικών Ενόπλων Δυνάμεων με ό,τι αυτό συνεπάγεται.

Αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο πήραμε την πρωτοβουλία να σας καλέσουμε εδώ, προκειμένου να καταθέσετε την άποψή σας,. Κρατήστε ότι ως Υπουργείο, θέλουμε να ασκήσουμε πολύ εντατική εποπτεία με όρους όμως συνέργειας και βοήθειας, όχι αυστηρού ελέγχου. Ασφαλώς πρέπει να υπάρχει έλεγχος, αλλά το Υπουργείο είναι δεσμευμένο να υποστηρίξει αυτή την προσπάθεια και κάθε κομμάτι της, όμως πρέπει να υπάρχει αποτέλεσμα, διότι αν δεν υπάρξει αποτέλεσμα, η ζημιά από το ευτύχημα να εγκριθούν οι προτάσεις θα είναι πολύ μεγαλύτερη από το κέρδος της έγκρισης αυτών των προτάσεων και ενδεχομένως η πόρτα που άνοιξε τώρα από την Ευρωπαϊκή Ένωση, σε συνδυασμό με την πολύ μεγαλύτερη πόρτα που θα ανοίξει από την επόμενη προγραμματική περίοδο που ξέρετε πόσο τεράστιος αριθμός κονδυλίων θα αφιερωθεί προς την Άμυνα και την Ασφάλεια της Ευρωπαϊκής Ένωσης, ως στρατηγική πλέον στόχευση, η πόρτα αυτή θα κινδυνεύσει να κλείσει, αν δεν παραχθούν αποτελέσματα τώρα.

Επομένως πρέπει να εξασφαλίσουμε όλοι, ο καθένας από τη δική του οπτική γωνία με τη δική του προσέγγιση, ότι θα παραχθούν αποτελέσματα από την ερευνητική προσπάθεια που θα γίνει, από τη χρηματοδότηση που θα τύχουν αυτές οι ερευνητικές προσπάθειες θα παραχθούν αποτελέσματα».

Τι θέλει η κυβέρνηση

Η επισήμανση του υπουργού Άμυνας «όχι άλλο ένα ερευνητικό πρόγραμμα αλλά τελικό προϊόν αξιοποιήσιμο από  τις Ένοπλες Δυνάμεις» είναι όλο το ζουμί της τοποθέτησης και εκφράζει την πολιτική βούληση της κυβέρνησης Μητσοτάκη.

Κανείς δεν υποστηρίζει την επιτάχυνση των διαδικασιών με παράκαμψη κάθε νόμιμης διαδικασίας διαβούλευσης, εγκρίσεων, διαφάνειας και λογοδοσίας αλλά ήρθε ο καιρός σε αυτή τη χώρα οι πολιτικές δυνάμεις να συνειδητοποιήσουν ότι χρειάζεται ένα ευέλικτο πλαίσιο σύνδεσης στρατηγικού χαρακτήρα ανάμεσα στην έρευνα και ανάπτυξη των δημόσιων ερευνητικών κέντρων με τις Ένοπλες Δυνάμεις, τα Σώματα Ασφαλείας και την Πολιτική Προστασία.

Μάλιστα, κανείς και τίποτα δεν απαγορεύει στις Περιφέρειες της χώρας να πάνε οργανωμένα να υπογράψουν προγραμματικές συμφωνίες για drones που είναι αναγκαία και απαραίτητα σε εποχές κλιματικής αλλαγής και περιβαλλοντικής κρίσης που «παράγουν» φυσικές καταστροφές μεγάλης έκτασης με δυσβάστακτες συνέπειες για τους πολίτες, την κοινωνική συνοχή και τις αντοχές της οικονομίας.

Με άλλα λόγια, το κρίσιμο ζήτημα είναι να αρχίσουν να παράγονται στον τόπο μας σε παραγωγικές μονάδες τα αεροχήματα που προέρχονται από την πολυετή έρευνα του Κέντρου του καθηγητή Υάκινθου. Αν γίνει αυτό το πρώτο βήμα, οι Ένοπλες Δυνάμεις της χώρας θα έχουν στην ώρα τους και σε επάρκεια τα ελληνικά UAVs που χρειάζονται.

Εδώ μπορείτε να διαβάσετε το κείμενο πολιτικής του Αντώνη Καμάρα https://www.eliamep.gr/publication/drones-%cf%84%ce%b7%cf%82-%cf%84%ce%bf%cf%85%cf%81%ce%ba%ce%af%ce%b1%cf%82-%cf%80%cf%81%ce%bf%ce%ba%ce%bb%ce%ae%cf%83%ce%b5%ce%b9%cf%82-%ce%b3%ce%b9%ce%b1-%cf%84%ce%b7%ce%bd-%ce%b5%ce%bb%ce%bb%ce%ac/

Η παρέμβαση του υπουργού Άμυνας Νίκου Παναγιωτόπουλου  http://www.mod.mil.gr/anakoinoseis-typoy/symmetohi-kai-kateythynseis-yetha-nikolaoy-panagiotopoyloy-sti-synantisi

Σχετικά με το Laboratory of Fluid Mechanics & Turbomachinery (LFMT)  https://lfmt.gr/about-us/