Το «κλίμα»

Φαντάζεται κανείς το «μικροκλίμα» πάνω από τη Δραματική Σχολή του Εθνικού Θεάτρου την τελευταία περίοδο. Παλιά τραύματα που ζητούν κάθαρση, έστω και με συνοπτικές διαδικασίες. Ενας σύλλογος σπουδαστών χωρίς δηλωμένη εκπροσώπηση (τα email που στείλαμε ως εφημερίδα, μαζί με συναδέλφους άλλων Μέσων, έχουν μείνει αναπάντητα επί ημέρες). Δηλώνει την αλληλεγγύη του στον καταδικασθέντα Κουφοντίνα – νομικώς, ηθικώς και απαράγραπτα – και δείχνει την πόρτα της εξόδου στον Στάθη Λιβαθινό. Ηταν ο «δάσκαλος» του παλαιού κόσμου και, σύμφωνα με τις καταγγελίες, υπήρξε αυταρχικός, εριστικός, μεροληπτικός. Πλην όμως, χωρίς καταγεγραμμένη κατηγορία. Την ίδια στιγμή, οι σπουδαστές αρνούνται συνάντηση με τον υφυπουργό Σύγχρονου Πολιτισμού Νικόλα Γιατρομανωλάκη, με το σκεπτικό ότι οφείλει να παίρνει θέση για τα ζητήματα της επικαιρότητας, όπως αυτό «του Κουφοντίνα». Αποκρούουν έτσι το αίτημά του για αυτό που παρουσιάζεται εσχάτως ως ζητούμενο: τη θέσπιση Κώδικα Δεοντολογίας. Σαν ένα παρακλάδι του MeToo, οι φρουροί της τάξης παίρνουν την εκπαιδευτική επανάσταση στα χέρια τους. Παράλληλα, από τις πρώτες κινήσεις, διαφαίνεται μια διοίκηση που λαμβάνει πλέον υπόψη της τις αντιδράσεις των σπουδαστών πριν προχωρήσει στο επόμενο βήμα.

Το «κλίμα» είναι ήδη αρκετό. Για να συμπαρασύρει δίπλα στην ποινική δίωξη του Δημήτρη Λιγνάδη την προσβλητική συμπεριφορά των δασκάλων ή τις αψιμαχίες μεταξύ ηθοποιών. Για να ομονοήσουν μέσα σ’ αυτό οι σταυροφόροι της νέας ηθικολογίας που σιδερώνουν από καριέρες μέχρι τον τρόπο διδασκαλίας. Ακόμη και χωρίς τη θέλησή τους, συνδέονται πλέον με την υπόγεια κοίτη της διαδικτυακής τοξικότητας που «διορθώνει» με τη σειρά της συνειδήσεις, πολιτικές απόψεις, ιδεολογικές τοποθετήσεις. Ο όχλος κορυβαντιά κάθε φορά που ένας ψίθυρος πέφτει στη χοάνη του Διαδικτύου για να γεννήσει μνησικακία. Απαιτεί πρωτίστως πιστοποιητικό καθαρμού: περνάτε στην επόμενη φάση μόνο αν πονηρός λογισμός δεν έχει περάσει μέχρι τώρα απ’ το μυαλό σας. Διαφορετικά στέκεστε εσαεί στο Καθαρτήριο. Ψεκάζει με ανώνυμες καταγγελίες τις ελίτ – ο αγαπημένος τραμπικός στόχος -, τους κυβερνητικούς αξιωματούχους, τους δημοσιογράφους που δεν συμμορφώνονται με την Εκστρατεία των Αμόλυντων. Είναι οι ιδιοκτήτες του ηθικού πλεονεκτήματος, ταμπουρωμένοι πλέον στα ορύγματα των social media.

Η «κακοποίηση» εξατμίζεται απ’ το μπουκάλι όπου ήταν κλεισμένη. Είναι σεξουαλική, ψυχολογική, λεκτική, ηθική. Σε παρατακτική σύνδεση, αλλά ως ενιαίος όρος. Ετσι ώστε δύσκολα να διαχωρίζονται οι ποινικώς κολάσιμες πράξεις από τη διάχυτη καταγγελιολογία. Και να παίρνει ευκολότερα το πάνω χέρι ο μανιχαϊσμός της κρίσης: όσοι αναπαράγουν τις καταγγελίες είναι αθώοι. Οσοι επικαλούνται την αυτονόητη στάθμιση των γεγονότων είναι ύποπτοι. Συνένοχοι. Ενοχοι.

Ερχεται κάποτε η στιγμή που ο παλιός κόσμος όντως πεθαίνει και ο καινούργιος πασχίζει να γεννηθεί. Αλλά αυτή ακριβώς είναι η εποχή των τεράτων. Με ρευστές γραμμές ανάμεσα στα όρια που μοιάζουν προαποφασισμένα για τους καθαρολόγους. Κι αν ο παλιός κόσμος κληροδοτήσει τις παθογένειές του στον επόμενο; Κι αν ο καινούργιος ανακαλύψει απλώς την ψυχή του στο είδωλο του διαδικτυακού όχλου; Αυτό μπορεί να καταλήξει απότοκο της καμπάνιας MeToo, που στάθηκε με σεβασμό μπροστά στη μαρτυρία Μπεκατώρου, για να ανοίξει στη συνέχεια πολλά μέτωπα, από την τηλοψία ως το βασίλειο των τρολ. Την ίδια στιγμή, στο τέλος της διαδρομής, καιροφυλακτούν η ομοφοβία και η «συντηρητική» στροφή της κοινωνίας, τις οποίες θα αποκηρύσσουν όσοι σήμερα στρώνουν την οδό των προθέσεων. Κατά τον πρόσφορο κανόνα του μνησίκακου ανθρώπου, δεν θέλουν καν να διορθώσουν τα κακώς κείμενα. Θέλουν να τα εργαλειοποιήσουν.