Το μυστικό όπλο

Σε μια από τις πρώτες της συλλογές κειμένων, με τίτλο «Βαδίζοντας προς τη Βηθλεέμ» (1968), γράφει: «To μόνο μου πλεονέκτημα ως δημοσιογράφου είναι ότι είμαι τόσο μικροσκοπική σωματικά, τόσο διακριτική από ταμπεραμέντο και τόσο νευρωτικά ολιγόλογη, που ο κόσμος τείνει να ξεχνά ότι η παρουσία μου αντιτίθεται στα συμφέροντά τους». Μισό αιώνα μετά, σε μια από τις σπάνιες συνεντεύξεις της, παραδέχεται: «H διαφαινόμενη ευθραυστότητά μου ήταν πράγματι το μυστικό μου όπλο».

Τι περίεργο! Μια γυναίκα που δεν έλαβε ποτέ μέρος στον φεμινιστικό ακτιβισμό υπήρξε πάντα πρότυπο και παράδειγμα για τις γυναίκες. Επειδή έδειξε τι σημαίνει να γράφεις για σένα χωρίς να γίνεσαι ηδονοβλεψίας. Επειδή έβρισκε πάντα τις κατάλληλες λέξεις για να περιγράψει τον πόνο, εκείνη, που έχασε σύζυγο και κόρη. Επειδή ανακάτεψε την ιδιωτική ζωή και τη δημόσια ζωή, το προσωπικό υλικό και την κοινή ιστορία, την πολιτική ανάλυση και το ψυχολογικό σκάψιμο. Επειδή χωρίς εκείνη τη φωτογραφία με την Corvette, η ταινία «Θέλμα και Λουίζ» ίσως να μην είχε γυριστεί ποτέ.

Τζόαν Ντίντιον, βοηθά το νοσταλγικό άλμα στο παρελθόν, μπορεί να είναι και βάλσαμο στις δύσκολες ώρες της καραντίνας; «Δεν ξέρω αν η νοσταλγία είναι βάλσαμο όταν είσαι στις μαύρες σου, ξέρω όμως ότι για μένα τα σημαντικά πράγματα στη νοσταλγία είναι μερικές αναμνήσεις μαζί: μια τοποθεσία, μια διάθεση, ένα φως, μια ιδιαίτερη συγκεκριμένη στιγμή, μια επικοινωνία με φίλους», λέει η 86χρονη μεγάλη κυρία της αμερικανικής λογοτεχνίας και δημοσιογραφίας στο Robinson, το ένθετο της εφημερίδας «Repubblica». Αυτό που της λείπει πάνω απ’όλα είναι η Νέα Υόρκη όπως την είχε γνωρίσει πριν από την πανδημία. Και η μεν πόλη θα τα καταφέρει, είναι σίγουρη, αυτό που φοβάται είναι οι επιπτώσεις της Covid στην πνευματική σταθερότητα των ανθρώπων, πιο πολύ ανησυχεί για το μετά παρά για το τώρα.

Το καινούργιο της βιβλίο, που κυκλοφόρησε πριν από λίγες εβδομάδες στη Νέα Υόρκη, λέγεται «Αφήστε με να σας πω τι εννοώ» και είναι μια συλλογή κειμένων που έγραψε από το 1968 ως το 2000. Στο πρώτο από αυτά, η Ντίντιον γράφει ότι οι εφημερίδες παρασύρονται συχνά στα ρεπορτάζ τους από μια τεχνητή «αντικειμενικότητα», που προσδίδει ανειλικρίνεια στο όλο εγχείρημα. Εκείνη προτιμά τα έντυπα που μεταδίδουν ατμόσφαιρα και όχι μόνο πληροφορία, που θεωρούν τον αναγνώστη φίλο, με ανησυχίες και ανάγκη για αμεσότητα. Θα το θυμόμαστε.

Εκείνη την Corvette γιατί την αγοράσατε; «Επειδή την αγαπούσα». Και το μακρύ, εφαρμοστό καφτάνι που φορούσατε στη φωτογράφιση ποιος το διάλεξε; «Δικό μου ήταν, εγώ το διάλεξα». Να μια απάντηση, μέρα που είναι, ή και όλες τις άλλες μέρες, που θα μπορούσε να δώσει η Πρόεδρος της Δημοκρατίας σε όσους έχουν άποψη για τα παπούτσια της. Μαζί με την ατάκα της Ντίντιον για την ευθραυστότητα.