Μάσκες: Πλαστική ωρολογιακή βόμβα για το περιβάλλον

Μάσκες πεταμένες στο δρόμο, μάσκες στα πάρκα, μάσκες σε λίμνες, ποτάμια και θάλασσες: μια πλαστική παρενέργεια της πανδημίας προκαλεί ανησυχίες για το περιβάλλον μεταξύ επιστημόνων και περιβαλλοντικών οργανώσεων.

Πρόσφατες μελέτες δείχνουν ότι η ανθρωπότητα χρησιμοποιεί το εντυπωσιακό νούμερο των 129 δισεκατομμυρίων μασκών το μήνα, κάτι που σημαίνει ότι σχεδόν 3 εκατομμύρια μάσκες απορρίπτονται κάθε λεπτό που περνά.

«Είναι επείγουσα ανάγκη να αναγνωρίσουμε αυτή τη δυνητική απειλή για το περιβάλλον και να την εμποδίσουμε από το να αναδειχτεί ως το επόμενο πρόβλημα με τη χρήση πλαστικών» προειδοποιούν ερευνητές με άρθρο σχολιασμού στην επιθεώρηση Frontiers of Environmental Science & Engineering.

Οι περισσότερες προστατευτικές μάσκες παράγονται από πλαστικά υλικά, τα οποία δεν διασπώνται στο περιβάλλον αλλά κατακερματίζονται σε διάστημα μερικών εβδομάδων σε μικρά σωματίδια, γράφουν ο Έλβις Γκένμπο Ζου του Πανεπιστημίου της Νότιας Δανίας και ο Ζιγιόνγκ Τζέισον Ρεν του Πανεπιστημίου του Πρίνστον.

Η παραγωγή μασκών μίας χρήσης είναι πλέον συγκρίσιμη με την παγκόσμια παραγωγή πλαστικών μπουκαλιών, η οποία εκτιμάται στα 43 δισεκατομμύρια τεμάχια ανά μήνα.

Σε αντίθεση όμως με τα πλαστικά μπουκάλια, από τα οποία περίπου το 25% ανακυκλώνονται, κατευθυντήριες γραμμές για την ανακύκλωση των μασκών δεν υπάρχουν, κάτι που σημαίνει ότι συνήθως απορρίπτονται ως στερεό απόβλητο.

Η κατάσταση, λένε οι δύο ερευνητές, επιδεινώνεται από το γεγονός ότι οι περισσότερες μάσκες μίας χρήσης παράγονται από μικροΐνες πλαστικού με πάχος 1 έως 10 μικρόμετρα (χιλιοστά του χιλιοστού).

Αυτό σημαίνει ότι οι μάσκες που καταλήγουν στο περιβάλλον απελευθερώνουν περισσότερα μικροπλαστικά από ό,τι οι πλαστικές σακούλες ή άλλα πλαστικά προϊόντα, προειδοποιεί η δημοσίευση.

«Οι επιπτώσεις μπορεί να επιδεινώνονται από μια νέα γενιά μασκών που βασίζονται σε πλαστικές νανοΐνες με διάμετρο μικρότερη από 1 μικρόμετρο» λένε οι ερευνητές.

Παραμένει ωστόσο ασαφές ποιο είναι το μερίδιο των μασκών στη ρύπανση από πλαστικά, δεδομένου ότι μέχρι σήμερα δεν υπάρχουν επαρκή επιστημονικά δεδομένα.

Παρόλα αυτά, πολυάριθμες προηγούμενες μελέτες έχουν δείξει ότι τα πλαστικά σκουπίδια απελευθερώνουν στο νερό πρόσθετες ουσίες που ενδέχεται να επηρεάζουν τα οικοσυστήματα. Επιπλέον, μπορούν να απορροφήσουν τοξίνες από το περιβάλλον και να τις μεταφέρουν σε άλλες περιοχές.

Οι δύο ερευνητές ζητούν τώρα από τις κυβερνήσεις να καθιερώσουν υποδομές συλλογής χρησιμοποιημένων μασκών, να αντικαταστήσουν τις μάσκες μίας χρήσης με επαναχρησιμοποιούμενες βαμβακερές μάσκες και να ενθαρρύνουν την ανάπτυξη βιοδιασπώμενων μασκών.