Το κρασί και η ετικέτα

Στους Baby Boomers, το ποσοστό ήταν 81%. Στα μέλη της Generation X, 78%. Σε δημοσκοπήσεις που έγιναν πρόσφατα όμως στη Βρετανία και τις ΗΠΑ μεταξύ ανθρώπων 18-24 ετών, το ποσοστό όσων απάντησαν ότι είναι συνειδητοποιημένοι straight ή ότι έλκονται αποκλειστικά από το αντίθετο φύλο είναι μόλις πάνω από 50%. Τι συμβαίνει; Τα νέα παιδιά βρίσκονται σε σύγχυση ως προς τη σεξουαλικότητά τους; Ή, όπως παρατηρεί η Τζο Ελισον των «Financial Times» με το γνωστό βρετανικό φλέγμα, «προτιμούν το κρασί από την ετικέτα»;

H έκφραση προέρχεται από την πρώτη σεζόν της καναδικής κωμικής σειράς «Schitt’s Creek». O Ντέιβιντ Ρόουζ (τον υποδύεται ο Νταν Λεβί, που κέρδισε την περασμένη Κυριακή το βραβείο Β’ Ανδρικού Ρόλου της Ενωσης Κριτικών) εξηγεί ως εξής τις πανσεξουαλικές του προτιμήσεις: «M’ αρέσει το κόκκινο κρασί. Αλλά πίνω και λευκό κρασί. Και δοκιμάζω κατά καιρούς το ροζέ της χρονιάς. Και πριν από κάνα δυο χρόνια ήπια ένα merlot, που προηγουμένως ήταν chardonnay, κάτι που ήταν λίγο μπερδεμένο… Μ’ αρέσει το κρασί και όχι η ετικέτα. Βγάζει νόημα όλο αυτό;».

Φυσικά, απαντούν οι σημερινοί νέοι, για τους οποίους οι ομοφυλόφιλες σχέσεις όχι μόνο δεν αποτελούν κάτι καταδικαστέο ή έστω περίεργο, αλλά αντιθέτως θα μπορούσε να παρουσιάζουν ενδιαφέρον: το 35% των μελών της Generation Z απαντούν στις δημοσκοπήσεις ότι είναι εξίσου πιθανό να στραφούν προς το άλλο φύλο και προς το δικό τους.

Για του λόγου το αληθές, η βρετανίδα δημοσιογράφος ρώτησε την ίδια της την κόρη, που είναι 15 ετών, πώς βλέπει τα πράγματα. Κι εκείνη απάντησε ότι μπορεί στο χρονικό αυτό σημείο της ζωής της να απαντούσε στη σχετική έρευνα πως έλκεται μόνο από το άλλο φύλο, μπορεί να φαντάζεται τον εαυτό της μάλλον παντρεμένο με έναν άνδρα, δεν αποκλείει όμως καθόλου να συνάψει στο μέλλον σχέση και με μια γυναίκα. Αυτή τη ρευστότητα, ή τη διττή περιέργεια, την αποδίδει στην όλο και μεγαλύτερη παρουσία ομοφυλόφιλων ζευγαριών στην τηλεόραση και τα μέσα ενημέρωσης, χωρίς να αποκλείει και το ενδεχόμενο ορισμένες γυναίκες να συνάπτουν σχέσεις με άλλες γυναίκες για να γλιτώσουν από το αδηφάγο αρσενικό βλέμμα.

«Αν ήμουν 20 χρόνια νεότερη και λιγότερο προσανατολισμένη προς το άλλο φύλο» – αναρωτιέται η Τζο Ελισον – «μήπως θα προτιμούσα κι εγώ το κρασί αντί για την ετικέτα;». Ισως. Στο κάτω κάτω, στο σχολείο είχε ψηφιστεί η μαθήτρια με τις περισσότερες πιθανότητες να γίνει λεσβία. Και αν διέψευσε εκείνες τις προβλέψεις, νιώθει πως στο σημερινό κλίμα δεν θα έπρεπε να είναι σίγουρη για τίποτα.

Να ανησυχήσουμε λοιπόν; Να κρούσουμε τον κώδωνα του κινδύνου για την απώλεια των σταθερών μας; Μα όχι! Αντιθέτως, να αναθαρρήσουμε. Η 32χρονη φιλόσοφος, ποιήτρια και δημοσιογράφος Ταμάρα Τάνεμπαουμ από την Αργεντινή προχωράει μάλιστα ένα βήμα παραπάνω και μας διαβεβαιώνει ότι το ζευγάρι δεν βρίσκεται πια στο κέντρο του κόσμου. Και αν κρίνει κανείς από τη μεγάλη επιτυχία του βιβλίου της «Το τέλος του έρωτα. Επιθυμία και συνουσία», που έχει κάνει ήδη επτά εκδόσεις, είναι πολλοί αυτοί που συμφωνούν μαζί της.

Η Ταμάρα μεγάλωσε σε μια κοινότητα ορθόδοξων Εβραίων στο Ονσε, ένα προάστιο του Μπουένος Αϊρες. Εκεί, από την ηλικία των 12 ετών και μετά απαγορευόταν οποιαδήποτε επαφή με τα αγόρια. «Δεν φιλιόμασταν στο μάγουλο, δεν μπορούσαμε να παίξουμε τίποτα που να προϋπέθετε αγγίγματα, δεν δίναμε το χέρι», γράφει. Υπήρχαν κανόνες για όλα, για το φαγητό, για το ντύσιμο, για τη διαχείριση της περιόδου. Οταν απελευθερώθηκε από αυτόν τον Μεσαίωνα, βρέθηκε σε έναν κόσμο όπου το ζευγάρι ήταν ο μόνος τρόπος να αντιληφθεί κανείς τον έρωτα. Γρήγορα όμως πρόσεξε ότι ενώ τα κορίτσια μιλούσαν κυρίως για αγόρια, τα αγόρια μιλούσαν για χέβι μέταλ, για κιθάρες, για ποδόσφαιρο και για κομπιούτερ. Πρόσεξε επίσης ότι ενώ τα κορίτσια έδιναν μεγάλη σημασία στο πώς τα κοιτούσαν τα αγόρια, και αυτό επηρέαζε την αυτοεκτίμησή τους, τα αγόρια δεν έδιναν δεκάρα.

Σήμερα πλέον είναι σίγουρη: «Υπάρχουν χιλιάδες εναλλακτικές λύσεις, χιλιάδες μορφές να είσαι ευτυχισμένη και να συνυπάρχεις». Αυτό δεν σημαίνει ότι έχει απαντήσεις σε όλα τα ερωτήματα. Δεν έχει αποφασίσει, για παράδειγμα, αν την τραβάει περισσότερο ένας μονογαμικός ή ένας ανοιχτός δεσμός, κάτι σταθερό ή κάτι πρόσκαιρο. «Στους γονείς μας μπορεί να φαίνεται περίεργο ότι ένα κορίτσι πηγαίνει διακοπές με μια φίλη του παρόλο που έχει σχέση, διεκδικούμε όμως άλλους δεσμούς, άλλες κοινότητες και πιστεύω πως αυτό, αν το καταφέρουμε, θα δώσει τέλος στον υπερπληθωρισμό του ζευγαριού».

Η ίδια έχει σχέση, αλλά δεν έχει παιδιά. Αυτή θεωρεί πως είναι και η πιο δύσκολη απόφαση για τις γυναίκες της γενιάς της. «Πολλές από τις φίλες μου συνηθίζουν να λένε, και μου συμβαίνει κι εμένα, πως θα ήθελαν να αναβάλουν την απόφαση, να μείνουν έγκυοι από ατύχημα, να νομίζουν ότι δεν μπορούν να συλλάβουν και, οπ, μια μέρα να πάρουν τα σώματά τους την απόφαση αντί γι’ αυτές». Οι μεγαλύτερης ηλικίας γυναίκες στο Ονσε, πάλι, δεν έχουν τέτοια προβλήματα, έχουν από 12 παιδιά η καθεμιά και τα μικρά τα προσέχουν τα μεγάλα, οπότε εκείνες είναι ήσυχες.

Ταμάρα Τένενμπαουμ (1989 – )
«Επειδή είμαι αλαζόνας»

Η ιστορία της ξεκινά με ρήξη. Eχασε τον πατέρα της σε ηλικία 5 ετών στη φονικότερη τρομοκρατική επίθεση που έχει σημειωθεί στην ιστορία της Αργεντινής. «Αν δεν είχε πεθάνει, όλα θα ήταν μάλλον πιο αυστηρά στο σπίτι μου». Ακολούθησε η εμπειρία στην κοινότητα των Ορθόδοξων Εβραίων. Στα 28 της έγραψε την πρώτη της ποιητική συλλογή: «Υπάρχουν πράγματα/ που για να τα κάνεις ποιήματα/ χρειάζεται απλώς να τα διηγηθείς». Και με το «Τέλος του έρωτα», κάτι ανάμεσα σε αυτοβιογραφία και μανιφέστο της γενιάς της, θεωρεί ότι έγραψε ένα βιβλίο «για τον έρωτα που προσπαθούμε να εφεύρουμε στο τέταρτο φεμινιστικό κύμα». Δηλώνει single, ζει μόνη και έχει σχέση «από επιλογή». Είναι φανερό ότι προτιμάει το κρασί από την ετικέτα. «Μα πώς γράφετε με τόση βεβαιότητα για τη ζωή, αν και είστε τόσο νέα;». «Επειδή είμαι αλαζόνας».