Οφθαλμικοί αδένες εργαστηρίου κλαίνε με πραγματικό δάκρυ

Ανθρώπινοι δακρυϊκοί αδένες καλλιεργήθηκαν για πρώτη φορά στο εργαστήριο σε μορφή μινιατούρας, ένα επίτευγμα που θα μπορούσε τελικά να οδηγήσει σε θεραπείες για την σοβαρή ξηροφθαλμία και άλλες παθήσεις.

Τα «οργανοειδή» των δακτυϊκών αδένων θα βοηθήσουν να μελετηθεί η λειτουργία των φυσικών αδένων και ίσως μια μέρα επιτρέψουν την παραγωγή μοσχευμάτων, αναφέρουν Ολλανδοί ερευνητές στην έγκριτη επιθεώρηση Cell Stem Cell.

«Τουλάχιστον το 5% του ενήλικου πληθυσμού εκτιμάται ότι εμφανίζει ξηροφθαλμία, η οποία τις περισσότερες φορές σχετίζεται με την ελαττωματική παραγωγή δακρύων από τον αντίστοιχο αδένα. Οι θεραπευτικές επιλογές είναι περιορισμένες μέχρι σήμερα, επειδή οι ακριβείς βιολογικοί μηχανισμοί πίσω από τη λειτουργία του δακρυϊκού αδένα δεν έχουν κατανοηθεί πλήρως και δεν υπάρχει αξιόπιστο εργαστηριακό μοντέλο για τη μελέτη του δακρυϊκού αδένα», δήλωσε ο καθηγητής μοριακής γενετικής Χανς Κλέβερς του Πανεπιστημίου της Ουτρέχτης, επικεφαλής της ερευνητικής ομάδας.

O δακρυϊκός αδένας βρίσκεται στο άνω μέρος του ματιού και εκκρίνει το προστατευτικό δακρυϊκό υγρό, που το οποίο λειτουργεί ως λιπαντικό για την κίνηση των βλεφάρων και προσφέρει επίσης θρεπτικά συστατικά και αντιμικροβιακούς παράγοντες στον διαφανή κερατοειδή χιτώνα.

Η δυσλειτουργία του αδένα, για παράδειγμα στο αυτοάνοσο σύνδρομο Sjogren που προκαλεί σοβαρή ξηροφθαλμία, μπορεί να έχει σοβαρές επιπτώσεις και ενίοτε οδηγεί σε τύφλωση.

Τα οργανοειδή των δακρυϊκών αδένων είναι μικροσκοπικές τρισδιάστατες δομές που μιμούνται τη λειτουργία των πραγματικών οργάνων.

Η μίμηση είναι τόσο πετυχημένη που οι εργαστηριακοί αδένες εκκρίνουν κανονικά δάκρυα, αντιδρώντας σε χημικά ερεθίσματα όπως ο νευροδιαβιβαστής νοραδρεναλίνη.

Τα μέχρι τώρα πειράματα έχουν επιτρέψει στους ερευνητές να μεταμοσχεύσουν ανθρώπινους δακρυϊκούς αδένες εργαστηρίου σε ποντίκια, μια διαδικασία που δείχνει να στέφεται με επιτυχία.

Προς το παρόν, πάντως, τα οργανοειδή δεν διαθέτουν όλα τα είδη κυττάρων ενός φυσικού αδένα. Αυτό σημαίνει ότι η χρήση τους για μεταμοσχεύσεις απέχει ακόμα αρκετά χρόνια, επισημαίνουν οι ερευνητές.