Η Άγκυρα επιστρέφει στην τακτική των απειλών μετά τις διερευνητικές – Το παρασκήνιο των επαφών

Να δυναμιτίσει εκ νέου το κλίμα επιχειρεί ο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν στον απόηχο του 62ου γύρου διερευνητικών επαφών που έλαβε χώρα στην Αθήνα, χωρίς κάποια απρόοπτη εξέλιξη, στο πλαίσιο πάντα του μη δεσμευτικού χαρακτήρα τους και όχι αναβάθμισής τους, όπως επιχείρησε τις τελευταίες ημέρες η τουρκική πλευρά.

Η Τουρκία δεν θα κάνει πίσω σε ό,τι αφορά τις θέσεις της για την Ανατολική Μεσόγειο, δήλωσε, το απόγευμα της Τρίτης, ο τούρκος πρόεδρος. Κατά την κοινή συνέντευξη Τύπου που παραχώρησε με μέλη του Προεδρικού Συμβουλίου της Βοσνίας – Ερζεγοβίνης, ο κ. Ερντογάν ανέφερε ότι η Τουρκία επιμένει «στην αποφασιστική θέση της».

«Η αποφασιστικότητα της Τουρκίας στην Ανατολική Μεσόγειο θα συνεχιστεί. Δεν τίθεται θέμα υποχώρησής μας» διαμήνυσε, ισχυριζόμενος ότι τις αποφάσεις στην Ανατολική Μεσόγειο τις παίρνει πλέον η Τουρκία και εκφράζοντας την ελπίδα να ομαλοποιηθεί η κατάσταση χωρίς να συμβεί κάτι… θερμό.

«Επικρατεί ένα χάος στην Ανατολική Μεσόγειο και δεν είναι σαφές ποιος κάνει τι με ποιον. Δεν θα δώσουμε την ευκαιρία να προχωρήσει καμία διαδικασία χωρίς την Τουρκία και αυτό να γίνει αιτία να ζεσταθούν τα νερά. Η Τουρκία είναι πλέον σε θέση να παίρνει εκείνη τις αποφάσεις στην ανατολική Μεσόγειο. Επιθυμία μου είναι να ομαλοποιηθεί η κατάσταση χωρίς να ζήσουμε κάτι θερμό, τόνισε, σημειώνοντας παράλληλα ότι και το υπουργείο Εξωτερικών και το υπουργείο Άμυνας έχουν κάνει πολύ σημαντικές δηλώσεις για το θέμα αυτό.

Ο τετράωρος γύρος διερευνητικών

Οι δηλώσεις του Ερντογάν έγιναν με φόντο τη διεξαγωγή του 62ου γύρου διερευνητικών επαφών Ελλάδας – Τουρκίας, σε κεντρικό ξενοδοχείο της Αθήνας.

Η φράση «σε καλό κλίμα», την οποία χρησιμοποίησαν διπλωματικές πηγές για να περιγράψουν τις συνομιλίες προσφέρει την άνεση της απόκρουσης περισσότερων ερωτήσεων. Ωστόσο, η συνέχιση των διερευνητικών επαφών στο γνωστό, εδώ και χρόνια, πλαίσιό τους δεν είναι κάτι που πρέπει να φοβίζει την ελληνική πλευρά, όπως ξεκαθαρίζουν ενημερωμένες διπλωματικές πηγές.

Το τελευταίο διάστημα η τουρκική πλευρά επεδίωξε «να αλλοιώσει» τον χαρακτήρα των συνομιλιών. Ακόμη και λίγες ώρες πριν από την έναρξή τους, τουρκικά μέσα ενημέρωσης παρουσίαζαν μία διευρυμένη ατζέντα συνομιλιών, αναπαράγοντας τη γνωστή κεντρική γραμμή.

Σύμφωνα με ρεπορτάζ του διπλωματικού συντάκτη του «Βήματος», Άγγελου Αθανασόπουλου, από το περασμένο Σάββατο, η τουρκική πλευρά ήθελε επίσης να έλθει στην Αθήνα ο στενότατος συνεργάτης και «άνθρωπος των ειδικών αποστολών» του προέδρου Ερντογάν, ο Ιμπραχίμ Καλίν, και να συμμετάσχει στις συνομιλίες – στο μοτίβο όσων συνέβησαν στην Κωνσταντινούπολη.

Η ελληνική πλευρά παρουσίασε με σαφήνεια την άποψή της περί της αντιπαραγωγικότητας μίας τέτοιας κίνησης, πείθοντας τον κ. Καλίν τελικώς να μην έλθει.

Σε ανάλογη γραμμή πιστής εφαρμογής των συμφωνηθέντων, η Αθήνα δεν θεωρεί επιβοηθητικές της διαδικασίας κινήσεις όπως η μετονομασία των διερευνητικών επαφών σε συμβουλευτικές (consultative) και μάλιστα στην επίσημη ανακοίνωση του τουρκικού υπουργείου Εξωτερικών.

Ωστόσο – και καθώς η διπλωματική αβρότητα έχει πάντοτε τη σημασία της – μετά το πέρας της σχεδόν πεντάωρης συνάντησης των δύο αντιπροσωπειών (αποτελούμενων από τους Παύλο Αποστολίδη, Αλέξανδρο Κουγιού και Ιφιγένεια Καναρά από ελληνική πλευράς και από τους Σεντάτ Ονάλ, Τσαγκαπτάι Έρτζιγες και Μπαρίς Καλκαβάν από τουρκική πλευράς) το σύντομο «παρών» στο γεύμα που ακολούθησε (και όχι στις συνομιλίες) έδωσε, σύμφωνα με πληροφορίες, η επικεφαλής του Διπλωματικού Γραφείου του έλληνα πρωθυπουργού Κυριάκου Μητσοτάκη, η πρέσβης Ελένη Σουρανή.

Οι πληροφορίες του «Βήματος» αναφέρουν ότι η παρουσία της κυρίας Σουρανή είχε, πέραν της σημειολογίας, ως σκοπό να στείλει επίσης το μήνυμα ότι η Αθήνα ενδιαφέρεται για μία θετική έκβαση των διερευνητικών επαφών και ότι υπάρχει η δέσμευση, σε ανώτατο πολιτικό επίπεδο, αυτές να προχωρήσουν. Ωστόσο, η δομή, η θεματολογία και η φύση (αλλά επίσης η ονομασία) της διαδικασίας δεν μπορεί να αλλάξει σε σχέση με αυτό που έχει διαμορφωθεί έπειτα από τόσα χρόνια. Οι διερευνητικές επαφές είναι μη δεσμευτικές και δεν συνιστούν διαπραγμάτευση.

Πρόωρη μια συνάντηση ΥΠΕΞ

Σημειώνεται ότι η τουρκική πλευρά, στο πλαίσιο της -επιχειρούμενης από την ίδια- «αναβάθμισης» των συνομιλιών πίεζε όλο το προηγούμενο διάστημα και για άμεση συνάντηση ανάμεσα στους δύο υπουργούς Εξωτερικών, Νίκο Δένδια και Μεβλούτ Τσαβούσογλου, ενδεχόμενο στο οποίο τοποθετήθηκε ο έλληνας ΥΠΕΞ μετά τη συνάντησή του με τον παλαιστίνιο υπουργό Εξωτερικών, Ριάντ Αλ Μάλικι.

«Είμαι πρόθυμος να συναντηθώ με τον τούρκο ομόλογό μου και φίλο μου Μεβλούτ Τσαβούσογλου, αλλά βέβαια μια τέτοια συνάντηση πραγματοποιείται μέσα στο κατάλληλο κλίμα. Για να έχει νόημα πρέπει να διεξαχθεί μέσα στο κατάλληλο κλίμα» ανέφερε ο κ. Δένδιας, ενώ αναφερόμενος στις διερευνητικές επαφές επανέλαβε ότι το μοναδικό σημείο διαφοράς των δύο κρατών είναι η οριοθέτηση της Αποκλειστικής Οικονομικής Ζώνης και της υφαλοκρηπίδας στο Αιγαίο και την Ανατολική Μεσόγειο.

«Ευελπιστούμε ότι θα οδηγήσουν στην εξεύρεση κοινού εδάφους για την επίλυση της μόνης διμερούς διαφοράς που έχουμε με την Τουρκία, δηλαδή την οριοθέτηση της ΑΟΖ και της υφαλοκρηπίδας στο Αιγαίο και την Ανατολική Μεσόγειο, επί τη βάση της UNCLOS και των αρχών του Διεθνούς Δικαίου» σημείωσε.

Έστειλε μάλιστα μήνυμα στην Άγκυρα τονίζοντας: «Οι μονομερείς αιτιάσεις της Τουρκίας, που είδαν το φως της δημοσιότητας πρόσφατα όσον αφορά την Ελλάδα, θα απαντηθούν την κατάλληλη στιγμή και με τον ενδεδειγμένο τρόπο δια της διπλωματικής οδού».