Αφγανιστάν : Αναγκάστηκαν να αποσύρουν την απαγόρευση της μουσικής για τις γυναίκες

Το Αφγανιστάν έφτασε κοντά στο να απαγορεύσει το τραγούδι σε όλες τις μαθήτριες της χώρας – όμως όλα δείχνουν ότι θα αναγκαστεί να αποσύρει αυτή την απόφαση.

Σε επιστολή που εστάλη την περασμένη εβδομάδα στα σχολικά συμβούλια, και η οποία στη συνέχεια διέρρευσε στα ΜΜΕ, η Υπηρεσία Εκπαίδευσης της Καμπούλ ανέφερε ότι τα κορίτσια ηλικίας άνω των 12 ετών δεν θα είχαν πλέον το δικαίωμα να τραγουδούν σε δημόσιες εκδηλώσεις, εκτός αν το κοινό αποτελούνταν αποκλειστικά από γυναίκες. Επιπλέον, όριζε ότι απαγορεύονταν τα μαθήματα τραγουδιού σε κορίτσια από άνδρες εκπαιδευτικούς.

Ως αιτία αναφερόταν ότι οι μαθήτριες θα έπρεπε να συγκεντρώνονται στις σπουδές τους. Όμως η ανακοίνωση προκάλεσε εκτεταμένες αντιδράσεις, με πολλούς πολίτες να κατηγορούν την κυβέρνηση ότι φλερτάρει με τους Ταλιμπάν και προωθεί τις διακρίσεις βάσει του φύλου.

Ως ένδειξη διαμαρτυρίας, γυναίκες από όλη τη χώρα, ανάμεσά τους και πολλές διακεκριμένες Αφγανές ηγέτιδες, βιντεοσκόπησαν τον εαυτό τους να τραγουδά και ανάρτησαν τα βίντεο στα κοινωνικά δίκτυα με το hashtag #IAmMySong (Είμαι το τραγούδι μου).

Αυτή την εβδομάδα, το υπουργείο φαίνεται πως υποχωρεί, αναφέροντας ότι επανεξετάζει την απαγόρευση, όπως ανακοίνωσε ο διευθυντής εκπαίδευσης της πρωτεύουσας, Καμπούλ. Ανακοίνωση του υπουργείου υποστηρίζει ότι η επιστολή δεν αντανακλά τις απόψεις του και πρόκειται να διερευνήσει το ζήτημα.

Ο Αχμάντ Σαρμάστ, ιδρυτής του Εθνικού Ινστιτούτου Μουσικής του Αφγανιστάν και εμπνευστής της εκστρατείας στα κοινωνικά δίκτυα, παρότρυνε το υπουργείο να αποσύρει επισήμως αυτή την εντολή.

«Το διάταγμα δεν παραβιάζει μόνο τα μουσικά δικαιώματα των Αφγανών κοριτσιών και δεν τα αποστερεί απλώς από τις θεραπευτικές ιδιότητες της μουσικής, αλλά παραβιάζει και το αφγανικό σύνταγμα, τη νομοθεσία για την προστασία των παιδιών και την διεθνή σύμβαση δικαιωμάτων του παιδιού», δήλωσε στον Guardian.

Γυναίκες σε όλο το Αφγανιστάν εκφράζονται μέσω της μουσικής, με πολλές εξ αυτών να την χρησιμοποιούν ως μηχανισμό επιβίωσης σε καιρούς βίας και πολέμου. Επιφανείς τραγουδίστριες, μουσικοί και χορεύτριες εξασκούν τις τέχνες τους σε όλη την επικράτεια της χώρας.

Πολλές αναφέρουν ότι έχουν δεχθεί απειλές ή τους έχει ζητηθεί να σταματήσουν από τις οικογένειές τους. Η 18χρονη Μαράμ Αμπντάλαχ, μια πιανίστρια που πρόκειται σύντομα να αποφοιτήσει από το Αφγανικό Μουσικό Ινστιτούτο, αναφέρει ότι αναγκάστηκε να παλέψει με τον συντηρητισμό της οικογένειάς της για να καταφέρει να γίνει μουσικός.

«Μεγάλωσα στην Αίγυπτο, όπου οι γονείς μου σπούδασαν στο πανεπιστήμιο και άρχισα να παίζω πιάνο από ηλικία πέντε ετών, όμως όταν επιστρέψαμε στο Αφγανιστάν, ο πατέρας μου δεν με άφηνε να συνεχίσω», θυμάται μιλώντας στον Guardian. Ο πατέρας της της είπε ότι ο λόγος που ήταν αντίθετος, ήταν οι κοινωνικές πιέσεις.

«Η μουσική ήταν και είναι η ζωή μου. Είναι ο τρόπος μου να εκφράζω τα συναισθήματά μου και να αντιμετωπίζω τις δυσκολίες», τονίζει. «Όταν μου απαγόρευσαν να παίζω, κλείστηκα εντελώς στον εαυτό μου και έπεσα σε βαθιά κατάθλιψη».

Της πήρε ένα χρόνο να πείσει τον πατέρα της να την αφήσει να παίζει. Την πρώτη φορά που της επιτράπηκε να καθίσει ξανά στο πιάνο, πλημμύρισε συναισθήματα. «Εκείνη τη στιγμή ξαναζωντάνεψα», εξηγεί.

Έκτοτε, έχει ερμηνεύσει σε όλο τον κόσμο, μεταξύ άλλων στη Βρετανία και την Αυστραλία, και ονειρεύεται να κάνει καριέρα ως πιανίστα.

«Το τραγούδι των γυναικών είναι κομμάτι της κουλτούρας μας», αναφέρει από την πλευρά της η Σαχαρζάντ Ακμπάρ, μέλος της Ανεξάρτητης Επιτροπής Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων του Αφγανιστάν, που ανάρτησε τραγούδι διαμαρτυρίας στα κοινωνικά δίκτυα. «Οι γυναίκες πάντα τραγουδούσαν και έπαιζαν μουσική στους γάμους, για παράδειγμα. Θυμάμαι να πηγαίνω στο χωριό ως παιδί και να βλέπω τις γυναίκες να χορεύουν».

Η Φαχίμα Μιρζάιε, μια 24χρονη εκπαιδευτικός, εξασκεί τον σουφισμό, μια μυστικιστική μορφή του Ισλάμ, από την αρχή της εφηβείας της και χρησιμοποιεί το τραγούδι και τον χορό για να συνδέεται με τη θρησκεία της.

«Γνωρίζω τον εαυτό μου μέσω του σουφισμού. Είναι ο τρόπος μου να φτάνω στην αλήθεια», λέει η ίδια στον Guardian.

«Το τραγούδι και ο χορός είναι συστατικά στοιχεία του Αφγανιστάν. Είναι σημαντικό να μοιραζόμαστε αυτές τις παραδόσεις με τα παιδιά μας».

Η αφγανική κυβέρνηση έχει εισάγει ορισμένες «εξαιρετικά μισογύνικες» πολίτικές, τονίζει η Χέδερ Μπαρ, συνδιευθύντρια του Παρατηρητηρίου Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων.

«Δεν νομίζω καν ότι προσπαθούν να κάνουν συμβιβασμούς για να τα βρουν με τους Ταλιμπάν κάπου στη μέση… η διαδικασία των διαπραγματεύσεων ίσως έχει δώσει χώρο στους ανθρώπους της κυβέρνησης που αντιτίθενται στα δικαιώματα των γυναικών να αξιοποιήσουν αυτή την ευκαιρία και να ασκήσουν πιέσεις για πολιτικές κατά των γυναικών. Υπάρχουν φυσικοί σύμμαχοι προς την κοσμοθεωρία των Ταλιμπάν εντός της κυβέρνησης».

Κατά τη διάρκεια της κυριαρχίας των Ταλιμπάν στο Αφγανιστάν (1996-2001), η μουσική είχε απαγορευτεί σε όλη τη χώρα και τα κορίτσια δεν είχαν δικαίωμα στη μόρφωση. «Αν μπορούσαν να επαναφέρουν ακριβώς αυτή την κατάσταση, θα το έκαναν», σημειώνει η Μπαρ.

«Δεν πιστεύω ότι οι Ταλιμπάν έχουν αλλάξει έκτοτε», υποστηρίζει από την πλευρά της η Φαούζια Κούφι, μια Αφγανή πολιτικός που συμμετέχει στις διαπραγματεύσεις για την ειρήνη στη Ντόχα. «Α:ν βρουν έναν τρόπο να εξασκούν τις συνήθειες και τις ιδέες τους σε μια πιο ανοιχτή αφγανική κοινωνία, ελπίζω ότι σταδιακά θα αλλάξουν».