Τι ήταν τελικά το αινιγματικό διαστρικό αντικείμενο Ομούαμούα;

Μήπως ήταν αστεροειδής; Ίσως κομήτης; Εξωγήινο σκάφος; Ή μήπως κάτι άλλο;

Το πρώτο διαστρικό αντικείμενο που καταγράφηκε να διασχίζει το Ηλιακό Σύστημα μάλλον ήταν κομμάτι από νεκρό πλανήτη, εκτιμά η τελευταία μελέτη για το μυστηριώδες σώμα.

Το Ομούαμούα («αγγελιαφόρος» στη γλώσσα της Χαβάης) αναστάτωσε τους αστρονόμους όταν εντοπίστηκε το 2017, όταν πια απομακρυνόταν από τον Ήλιο. Η τροχιά που ακολουθούσε έδειχνε ότι το σώμα δεν προερχόταν από το Ηλιακό Σύστημα.

Ορισμένοι αστρονόμοι, όπως ο Άβι Λεμπ του Χάρβαρντ, ισχυρίζονται ότι επρόκειτο για εξωγήινο σκάφος. Όμως οι περισσότεροι θεωρούν πιθανότερο ότι το αντικείμενο ήταν κομήτης που δραπέτευσε από άλλο πλανητικό σύστημα.

Σύμφωνα με δύο νέες δημοσιεύσεις στο Journal of Geophysical Research: Planet, διαθέσιμες εδώ και εδώ, το Ομούαμούα πρέπει να είναι θραύσμα μικρού πλανήτη σαν τον Πλούτωνα.

«Πιθανότατα λύσαμε το μυστήριο της ταυτότητας του Ομούαμούα και μπορούμε να το ταυτοποιήσουμε με σχετική ακρίβεια ως κομμάτι ενός εξω-Πλούτωνα» δήλωσε ο Στίβεν Ντρες, ένας από τους δύο αστρονόμους που υπογράφουν τις δημοσιεύσεις.

Πάγος αζώτου

Τα χαρακτηριστικά του Ομούαμούα υποδεικνύουν ότι αποτελείται από στέρεο άζωτο όπως η επιφάνεια του Πλούτωνα, λένε οι δύο ερευνητές.

To μυστηριώδες μακρόστενο σώμα, με μήκος από 100 έως 1000 μέτρα και πλάτος μόλις μερικές δεκάδες μέτρα, αύξησε ταχύτητα καθώς απομακρυνόταν από τον Ήλιο, κάτι που συμβαίνει ενίοτε σε κομήτες λόγω της ηλιακής ακτινοβολίας που λιώνει τον πάγο και δημιουργεί πίδακες αερίου που προσφέρουν επιπλέον ώθηση.

Όμως στην περίπτωση του Ομούαμούα δεν καταγράφηκαν τέτοιοι πίδακες, παρατήρηση που οδήγησε στην υπόθεση του επιταχυνόμενου εξωγήινου σκάφους.

Σύμφωνα με τη νέα μελέτη, οι πίδακες αερίου υπήρχαν αλλά ήταν υπερβολικά ασθενικοί για να γίνουν αντιληπτοί από τη Γη.

Η νέα θεωρία θέλει κάποιο αδέσποτο διαστημικό αντικείμενο να προσέκρουσε σε έναν μακρινό εξωπλανήτη και να εκτόξευσε στον διαστρικό χώρο συντρίμμια όπως ο Ομούαμούα. Εκατομμύρια ή δισεκατομμύρια χρόνια αργότερα, το θραύσμα έφτασε στη γειτονιά μας.

Δεδομένου ότι η σύσταση του αντικειμένου παραμένει άγνωστη, οι ερευνητές βασίστηκαν στην υπόθεση ότι επρόκειτο για ένα μείγμα πάγων διαφορετικών ουσιών, και υπολόγισαν με ποιον ρυθμό θα έπρεπε οι πάγοι αυτοί να μετατρέπονταν σε αέριο προκειμένου να εξηγηθεί η επιτάχυνση του αντικειμένου.

Το συμπέρασμα στο οποίο κατέληξαν είναι ότι το σώμα αποτελείται από πάγο αζώτου, όπως συμβαίνει με την επιφάνεια του Πλούτωνα και του Τρίτωνα, δορυφόρου του Ποσειδώνα.

Όταν το Ομούαμούα εισήλθε απαρατήρητο στο Ηλιακό Σύστημα το 2015, λένε οι ερευνητές, άρχισε να λιώνει και να απελευθερώνει ατμό αζώτου. Μέχρι να γίνει αντιληπτό το 2017, το σώμα πρέπει να είχε χάσει το 95% της μάζας του, και οι πίδακες αερίου ήταν πια πολύ αδύναμοι για να καταγραφούν από τη Γη.

Η θεωρία του αζώτου θα εξηγούσε και το ασυνήθιστο σχήμα του Ομούαμούα, το οποίο σύμφωνα με τους ερευνητές μοιάζει περισσότερο με τηγανίτα παρά με πούρο.

«Καθώς τα εξωτερικά στρώματα αζώτου εξαερώνονταν, το σχήμα του σώματος θα γινόταν σταδιακά όλο και πιο πεπλατυσμένο, όπως συμβαίνει σε μια πλάκα σαπουνιού που χάνει τα εξωτερικά της στρώματα με τη χρήση» ανέφερε ο Άλαν Τζάκσον του Πολιτειακού Πανεπιστημίου της Αριζόνα, έτερος ερευνητής της μελέτης.

Εκτός του ότι εξηγεί όλες τις διαθέσιμες παρατηρήσεις, λέει το ερευνητικό δίδυμο, η μελέτη προσφέρει νέα στοιχεία και για τους πλανήτες πέρα από το Ηλιακό Σύστημα.

Όπως είπε ο Ντρες, «μέχρι τώρα δεν υπήρχε τρόπος να γνωρίζουμε αν άλλα πλανητικά συστήματα περιλαμβάνουν πλανήτες σαν τον Πλούτωνα. Τώρα όμως έχουμε δει ένα κομμάτι τους να περνά από τη Γη».