COVID-19: Ο εμβολιασμός προστατεύει από την θρόμβωση και η φαρμακοεπαγρύπνηση από την δυσπιστία

Γράφουν: Pr Grigoris Gerotziafas 1, Pr Albert-Claude Benhamou 2, Pr Ismaël Elalamy 3

Η φλεβική θρόμβωση είναι ύπουλη νόσος. Μπορεί να είναι και θανατηφόρα. Η θρόμβωση είναι η κύρια αιτία θανάτου στη Δύση. Στην Γαλλία, οι καρδιαγγειακές παθήσεις ευθύνονται για 400 θανάτους την ημέρα. Η συχνότητα εμφάνισης φλεβικής θρομβοεμβολικής νόσου (ΦΘΝ) είναι 1,8 ανά 1000 ανθρώπους. Η εγκυμοσύνη αυξάνει αυτόν τον κίνδυνο σε 4 ανά 1000, αλλά δεν απαγορεύεται στις γυναίκες να μείνουν έγκυες….

Η φλεβική θρόμβωση είναι συχνότερη χωρίς το εμβόλιο παρά με εμβόλιο.

Η επίπτωση φλεβικών θρομβώσεων που έχει αναφερθεί μέχρι σήμερα στην Ευρώπη, είναι 30 περιπτώσεις ανά 5 εκατομμύρια άτομα που έχουν λάβει το εμβόλιο Astra-Zeneca, δηλαδή σχεδόν 1 στα 100.000! Έχουν επίσης αναφερθεί πολλές περιπτώσεις ΦΘΝ με το εμβόλιο της Pfizer.

Οι εμβολιασμένοι πληθυσμοί θεωρούνται εξ ορισμού πληθυσμοί που διατρέχουν κίνδυνο σοβαρής COVID-19 και ως εκ τούτου παρουσιάζουν συννοσηρότητες.

Ας υποθέσουμε, για καθαρά διδακτικούς λόγους, ότι υπάρχει άμεση σχέση αιτίας και αποτελέσματος, δηλαδή ότι ο εμβολιασμός έχει άμεση συνέπεια την θρόμβωση (σημείωση: αυτή η θέση όχι μόνο δεν ισχύει αλλά είναι απολύτως λάθος καθώς η παθογένεση της θρόμβωσης είναι πολυπαραγοντική). Στην περίπτωση αυτή θεωρούμε ότι η χορήγηση του εμβολίου, του όποιου εμβολίου που περιέχει την πρωτεΐνη ακίδα (AstraZeneca Pfizer, Moderna, J&J, ρώσικο, κινέζικο κλπ), προκαλεί στον εμβολιασμένο πολίτη μια κλασική φλεγμονώδη αντίδραση που είναι η αρχή της υπερπηκτικότητας που οδηγεί,  στην θρόμβωσης. Τότε μπορούμε να φανταστούμε ότι χωρίς εμβόλιο, εάν αυτός ο πολίτης προσβληθεί από τον κοροναϊό θα παρουσιάσει COVID -19 με δραματικές συνέπειες. Η φλεγμονή και η πήξη είναι στην πραγματικότητα ένας πλεονασμός.

Πράγματι, η φλεγμονώδης αντίδραση (περιγράφεται ώς καταιγίδα των κυταροκινών) σε αυτήν την περίπτωση θα είχε εκρηκτική επίδραση στην υπερπηκτικότητα του αίματος και στην βλάβη των ενδοθηλιακών κυττάρων (είναι τα κύτταρα που καλύπτουν τον αυλό των αγγείων). Στην περίπτωση αυτή, που ονομάζεται βαρύ COVID-19 η συχνότητα της φλεβικής θρόμβωσης είναι της της τάξης του 30 έως 50% και η θνησιμότητα 20% έως 40%. Αυτοί είναι οι ασθενείς που νοσηλεύουμε καθημερινά στους θαλάμους των COVID-19 παθολογικών κλινικών και στις μονάδες εντατικής θεραπείας.

Κανένας θάνατος

Ο εμβολιασμός προστατεύει από την σοβαρή μορφή του COVID-19 σε περισσότερο από το 85% των εμβολιασθέντων και οι κλινικές μελέτες δεν έχουν δείξει κανέναν θάνατο.

Στην πραγματικότητα, ο θρομβωτικός κίνδυνος είναι εγγενής στο προφίλ του ασθενούς με καρδιαγγειακές συννοσηρότητές, με γενετικούς παράγοντες που αυξάνουν την ικανότητα πήξης (Factor V Leiden…) και με περιβαλλοντικούς παράγοντες (πχ ακινητοποίηση…). Ο θρομβωτικός κίνδυνος είναι εγγενής στον τρόπο ζωής μας, στο κλινικό μας προφίλ και στο περιβάλλον μας.

Κάνω εμβόλιο σημαίνει προστατεύομαι από το COVID-19. Mη εμβολιασμός σημαίνει έκθεση των ασθενών στο ακόμη πιο ισχυρότερο φλεγμονώδες ερέθισμα που προκαλείται από τον ιό και άρα έκθεση του πολίτη σε μεγάλο κίνδυνο σοβαρού COVID-19 με δραματικές συνέπειες.

Πρέπει να δούμε καθαρά και να δράσουμε σωστά: εμβολιάστε μαζικά και γρήγορα τον πληθυσμό, παρακολουθήστε του ανθρώπους που έχουν συννοσηρότητες  και υποστηρίξτε για να προστατέψετε!

Πώς;

Πρώτα απ ‘όλα, είναι σημαντικό να θυμόμαστε τη σημασία της τακτικής και καλής ενυδάτωσης και κινητοποίησης μετά τον εμβολιασμό και να προτείνουμε τη λήψη παρακεταμόλης σε περίπτωση πυρετού ή συνδρόμου που μοιάζει με γρίπη. Επιπλέον, σε σπάνιους ασθενείς με ιδιαίτερα υψηλό θρομβωτικό κίνδυνο και σε περίπτωση πιο σημαντικών γενικών ή φλεγμονωδών σημείων, θα μπορούσε να προταθεί σύντομης διάρκειας αντιπηκτική αγωγή σε προφυλακτική δόση, όπως συνηθίζεται να συνταγογραφείται σε περίπτωση παρατεταμένου αεροπορικού ταξιδιού ή σε περίπτωση κλινοστατισμού λόγο οξείας παθολογικής κατάστασης.

Στo μητρώο παρακολούθησης εμβολιασθέντων της  Assistance Publique-Hôpitaux de Paris, δεν έχουμε ακόμη σαφές σήμα συναγερμού με θρομβωτικά επεισόδια και μέχρι σήμερα, στην Γαλλία, η υπηρεσία φαρμακοεπαγρύπνησης δεν έχει εκδώσει σήμα προειδοποίησης για κίνδυνο θρομβωσης σε σχέση με τα εμβόλια. Οι σκανδιναβικές χώρες (Νορβηγία, Δανία, Φινλανδία) έχουν αναφέρει περιπτώσεις θρόμβωσης, αλλά η συχνότητα εμφάνισης VTE είναι υψηλότερη στον γενικό πληθυσμό της Δανίας (2,7 / 1000) και η γενετική ιδιαιτερότητα του παράγοντα V Leiden είναι πολύ πιο συχνή από ό, τι στις νότιες χώρες με τον επιπολασμόν κυμαίνεται μεταξύ 5% και 10%. Αυτό θα μπορούσε να εξηγήσει τις ελάχιστες περιπτώσεις φλεβικής θρόμβωσης που έχουν αναφερθεί στην Αγγλία  (37 /20 000 000) και στο Ισραήλ.

Η αναστολή του εμβολιασμού θα μπορούσε να φέρει σε δύσκολη θέση το ιατρονοσηλευτικό προσωπικό σε αυτόν αδυσώπητο αγώνα ενάντια στον χρόνο. Ευτυχώς στην Ελλάδα δεν αναστάλθηκε ο εμβολιασμός. Γιατί ?

Επειδή η αναστολή του εμβολιασμού ενισχύει το αίσθημα δυσπιστίας απέναντι στα εμβόλια και την καχυποψία έναντι των κλινικών μελετών. Η αναστολή του εμβολιασμού θα είχε ως αποτέλεσμα να καθυστερήσει την συναίνεση και προσχώρηση του πληθυσμού στη στρατηγική του μαζικού εμβολιασμού και στον αγώνα ενάντια στις μεταλλάξεις του SARS-CoV-2. Η αναστολή του εμβολιασμού έστω και για μία μέρα θα επιμηκύνει τον χρόνο που χρειάζεται για την επίτευξη της συλλογικής ανοσίας με συνέπεια την να ευνοηθεί η εμφάνιση και η διασπορά των πιο μεταδοτικών μεταλλαγμένων στελεχών του ιού και άρα να αυξηθεί ο αριθμός των πολιτών που θα εκτεθούν στον κίνδυνο θρόμβωση και θανάτου από πνευμονική εμβολή.

Χρειαζόμαστε εμβόλια, όχι τοξικό αρνητισμό! Η αρχή της προφύλαξης δεν πρέπει να είναι αιτία οπισθοχώρησης στην εμβολιαστική πολιτική. Πάνω απ ‘όλα, πρέπει να είναι μια αρχή προστασίας!

Η αποτυχία του εμβολιασμού εκθέτει τους ευάλωτους πληθυσμούς όλων των ηλικιών στον κίνδυνο σοβαρού COVID-19, το οποίο είναι ακόμη πιο θρομβογόνο! Ας είμαστε προσεκτικοί αλλά όχι παρανοϊκοί, ας είμαστε συνετοί χωρίς να είμαστε επιζήμιοι, ας κρίνουμε με ευσυνειδησία, με εμπειρία και γνώση για να συνεχίσουμε την αποστολή μας που είναι η προστασία της δημόσιας υγείας! Η αξιοπιστία μας συναρτάται με την ειλικρίνειά μας. Δεν πρέπει φυσικά να κρύψουμε την πραγματικότητα, αλλά πάνω απ ‘όλα πρέπει να αποκαλύψουμε τις προκαταλήψεις!

Ο μηδενικός κίνδυνος δεν υπάρχει στην ιατρική, αλλά πρέπει να συνεχίσουμε να ελαχιστοποιούμε τους κινδύνους υποστηρίζοντας τους ασθενείς μας και εκπαιδεύοντας το ιατρονοσηλευτικό προσωπικό για να θεραπεύουν έγκαιρα τους ασθενείς με COVID-19 και να χορηγούν αγωγή προστασίας από την φλεβική θρόμβωση.

1Directeur « Cancer Hémostase et Angiogenèse » INSERM UMRS938, Thrombosis and Haemostasis Hôpital Tenon, Paris Sorbonne Université (APHP)

2Professeur honoraire de Chirurgie vasculaire, Paris Sorbonne Université. Vice-président de l’Académie nationale de Chirurgie. (APHP)

3Chef du Service d’Hématologie Biologique. Thrombosis and Haemostasis Center, Hôpital Tenon, INSERM UMRS938, Paris Sorbonne Université (APHP)