Πέντε συν μία… γκρίζες ζώνες στο νέο «διαβατήριο υγείας» της ΕΕ

Η Κομισιόν παρουσιάσε, όπως είχε άλλωστε προαναγγείλει, το σχέδιό της για την καθιέρωση ενός πιστοποιητικού εμβολιασμών στην ΕΕ. Ή ακόμη καλύτερα, αν θέλουμε να είμαστε ακριβείς, για ένα «διαβατήριο υγείας», μιας και αυτό θα περιλαμβάνει και άλλα δεδομένα πέραν του εμβολιασμού.

Η Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν και οι υπόλοιποι επίτροποι ελπίζουν ότι, με αυτόν τον τρόπο, θα ξεμπλοκάρουν μια ώρα νωρίτερα την επαναλειτουργία ζωτικών τομέων της οικονομίας – όπως ο τουρισμός, και τα επαγγελματικά ταξίδια, οι πολιτιστικές και αθλητικές δραστηριότητες, ακόμη όμως και το λιανεμπόριο.

Με βάση την πρόταση και εφόσον υπάρξει ομοφωνία ανάμεσα στις κυβερνήσεις των «27» στη σύνοδο κορυφής του Μαρτίου, θα χρειαστούν στην καλύτερη περίπτωση τρεις μήνες μέχρι αυτό το «διαβατήριο» να τεθεί σε ισχύ στην καθημερινή ζωή. Το διάστημα δεν είναι μικρό – δεν είναι, όμως, ούτε τραγικό, εάν σκεφτεί κανείς τι έχει προηγηθεί και εάν συνυπολογίσουμε ότι τον Ιούνιο πρακτικά μπαίνει για τα καλά η θερινή τουριστική σεζόν.

Μέχρι εκείνη τη στιγμή, ωστόσο, υπάρχουν μια σειρά ερωτήματα και «γκρίζες ζώνες» που πρέπει να απαντηθούν και να φωτιστούν, τα οποία έχουν αναδείξει εσχάτως μια σειρά ρεπορτάζ – ανάμεσά τους και του Politico. Και αυτό αποτελεί προϋπόθεση εκ των ων ουκ άνευ για την καθιέρωση του όποιου πιστοποιητικού αυτού του είδους.

Ζήτημα πρώτο – πόση θα είναι η χρονική διάρκειά του;

Όποιοι επιχειρήσουν να απαντήσουν στα… γρήγορα, ας το ξανασκεφτούν, λαμβάνοντας υπόψη τους την εξής κρίσιμη «λεπτομέρεια»: Μέχρι σήμερα, ουδείς επιστημονικός φορέας ή διεθνής οργανισμός έχει ξεκαθαρίσει πόσο διαρκεί η ανοσία από τα διάφορα εμβόλια, αλλά και μετά τη νόσηση από Covid-19.

Ζήτημα δεύτερο – θέλουν όσοι έχουν νοσήσει να το γνωρίζουν οι άλλοι;

Ούτε αυτό το ζήτημα είναι απλό, μιας και εμπίπτει στα ευαίσθητα προσωπικά δεδομένα του καθενός εκ των 450 εκατομμυρίων Ευρωπαίων, αλλά και των εκτός Ευρώπης που θα θελήσουν να επισκεφθούν τους «27». Ποιος και πώς θα διασφαλίσει ισότιμη μεταχείριση για όσους και όσες έχουν τους λόγους τους να μην γίνει γνωστή η νόσησή τους;

Ζήτημα τρίτο – το «διαβατήριο» θα αναγνωρίζει όλα τα εμβόλια;

Η εν εξελίξει κόντρα με την AstraZeneca και το διπλωματικό μπρα-ντε-φερ με τη Ρωσία και την Κίνα για τα δικά τους εμβόλια, κυρίως το Sputnik και το Sinovac, αποδεικνύουν ότι εδώ είναι εύκολο να υπάρξει «εμπλοκή». Οι πληροφορίες αναφέρουν πως η Κομισιόν θα αφήνει στη διακριτική ευχέρεια κάθε χώρας τη σχετική απόφαση – είναι, όμως, αυτό αρκετό;

Ζήτημα τέταρτο – πώς αποδεικνύεται αξιόπιστα η διενέργεια τεστ;

Αν για τους εμβολιασμούς υπάρχουν οργανωμένες βάσεις δεδομένων σε κάθε χώρα, δεν ισχύει το ίδιο για τη διενέργεια των τεστ, μοριακών, αντισωμάτων ή rapid. Με ποια διαδικασία, λοιπόν, θα ενσωματωθεί στο πιστοποιητικό η πληροφορία που θα αφορά την ύπαρξη ενός πρόσφατου αρνητικού τεστ καθώς και του σχετικού ιστορικού;

Ζήτημα πέμπτο – ποιες «πόρτες» θα ανοίγει το πιστοποιητικό στους κατόχους του;

Η προφανής υπόθεση είναι ότι από τη στιγμή που αυτό επιδεικνύεται, οι κάτοχοί του θα μπορούν να εισέρχονται σε αεροπλάνα και πλοία, σε εστιατόρια και καταστήματα, σε κινηματογράφους, θέατρα και γήπεδα. Ας προσπαθήσουμε, όμως, να φανταστούμε έστω και για μία στιγμή τις σκηνές που θα διαδραματιστούν έξω από αυτούς τους χώρους όταν έρθει η κρίσιμη στιγμή…

Και κάτι τελευταίο, όχι σε σημασία – η ασφάλεια 

Τη στιγμή που τα δίκτυα παραχαρακτών είναι τόσο εκτεταμένα και καταφέρνουν να «σπάνε» τα πολύ πιο οργανωμένα δίκτυα των τραπεζών και των επιχειρήσεων, πώς θα διασφαλιστεί ότι το εν λόγω «διαβατήριο» θα είναι έγκυρο και ότι σύντομα δεν θα πλημμυρίσουν την αγορά εκατομμύρια πλαστά; Και τι είδους μηχανισμός και συντονισμός απαιτείται – σε εθνικό επίπεδο αλλά και στην ΕΕ – προκειμένου να γίνει αυτό;

Συμπέρασμα: Η Κομισιόν έκανε την πρότασή της και η πολιτική απόφαση πιθανότατα θα ληφθεί. Τα δύσκολα, όμως, έπονται.