Ατλάντα : Τι σχέση έχουν οι αποτρόπαιες επιθέσεις με το Hollywood;

Ένα ιδιαιτέρως ενδιαφέρον κείμενο έγραψε στο Variety η δημοσιογράφος Κάρολιν Φράμκε, στο πλαίσιο του οποίου συνέδεσε το Hollywood με τα φρικτά περιστατικά της Ατλάντα.

Όπως έγραψε χαρακτηριστικά η δημοσιογράφος, διαβάζοντας τα σχόλια των χρηστών στα κοινωνικά δίκτυα, κάτω από αναρτήσεις σχετικές με τα τραγικά γεγονότα και τον θάνατο έξι Ασιατισσών που εργάζονταν σε τρία διαφορετικά σπα, το ίδιο σχόλιο επαναλαμβανόταν ξανά και ξανά: «Τελικά δεν είχαν το happy ending που περίμεναν». Η φράση «happy ending» στο συγκείμενο του μασάζ, μεταφράζεται σε σεξεργασία – και συγκεκριμένα στην ολοκλήρωση του μασάζ με προκαταρκτικά.

Μπορεί στην πρώτη ανάγνωση, αυτό το κακόγουστο αστείο εις βάρος έξι νεκρών γυναικών, ακούγεται τόσο αποτρόπαιο, ώστε να δυσκολεύεται κανείς να πιστέψει ότι τόσοι άνθρωποι τόλμησαν να το κάνουν. Όμως εντάσσεται σε μια ευρύτερη «αστεία» ρατσιστική κουλτούρα εντός των ΗΠΑ.

Όπως αναφέρει η Φρόμκε, εδώ και δεκαετίες οι ΗΠΑ υποβαθμίζουν τους Ασιάτες σε μονοδιάστατες καρικατούρες με βαριά προφορά. Οι άνδρες παρουσιάζονται ως θηλυπρεπείς και αδύναμοι, ενώ οι γυναίκες είτε ως πειθήνια και αμίλητα στερεότυπα, είτε ως υπερσεξουαλικοποιημένα άψυχα ρομπότ, που μόνο στόχο έχουν να υπηρετούν τους λευκούς άνδρες.

Σε αμερικανικές σειρές και ταινίες, αυτά τα μοτίβα επαναλαμβάνονται ακατάπαυστα. Μια από τις πλέον αξιομνημόνευτες απεικονίσεις γυναίκας ασιατικής καταγωγής στο αμερικανικό σινεμά, προέρχεται από το Full Metal Jacket του Στάνλεϊ Κιούμπρικ. Στην ταινία, μια Βιετναμέζα σεξεργάτρια προσεγγίζει δυο Αμερικανούς στρατιώτες και τους ανακοινώνει ότι «εγώ τόσο αναμμένη», «εγώ γλείψω γλείψω», «εγώ αγαπώ εσένα για πολύ καιρό». Βρίσκεται εκεί μόνο και μόνο για να δώσει σε αυτούς τους λευκούς Αμερικανούς «οτιδήποτε θέλουν». Και αν δεν το κάνει, αμέτρητες άλλες ταινίες και σειρές είναι πρόθυμες να μας ενημερώσουν για το ποια θα είναι η κατάληξή της.

Για παράδειγμα, σε ένα επεισόδιο της σειράς animation, Family Guy, περίπου 10 Ασιάτισσες τρέχουν όσο πιο γρήγορα μπορούν για να ξεφύγουν από το γκαράζ του Κουάγκμιρ, φορώντας μόνο τα εσώρουχά τους. Ηρεμεί μόνο όταν θυμίζει στον εαυτό του ότι έχουν επάνω τους συσκευές εντοπισμού.

Σε όλα τα είδη, από την κωμωδία και το δράμα μέχρι το αστυνομικό μυστήριο, το σασπένς στηρίζεται στο σοκ που προκαλούν οι σεξεργάτριες που σκοτώνονται ή κινδυνεύουν. Πολλές εξ αυτών είναι ανώνυμες Ασιάτισσες, στις οποίες μάλιστα οι σεναριογράφοι δεν έχουν ασχοληθεί να προσδώσουν κανένα άλλο χαρακτηριστικό.

Ιδιαιτέρως στις κωμωδίες, ακόμη και η ίδια η ασιατική καταγωγή συχνά μετατρέπεται σε αστείο. Και όπως συμβαίνει συχνά με τα αστεία που στηρίζονται στο μίσος, αν δεν γελάς με αυτό, σύντομα σε ενημερώνουν ότι εσύ έχεις το πρόβλημα – που δεν «το πιάνεις». Ακόμη και αν πρόκειται για ένα αστείο τόσο χιλιοειπωμένο που, πώς να το κάνουμε, εκείνοι που εξακολουθούν να γελούν είναι εκείνοι που έχουν το πρόβλημα. Αν όχι του ρατσισμού, τότε σίγουρα της έλλειψης ερεθισμάτων.

Και μπορεί οι άνθρωποι που αναπαράγουν ή γελούν με αυτά τα αστεία να μην το συνειδητοποιούν, όμως βάζουν το λιθαράκι τους στην αντιμετώπιση ενός ολόκληρου πληθυσμού ως κάτι λιγότερου από ανθρώπων, με μόνο στόχο την προσωπική τους στιγμιαία ικανοποίηση. Φυσικά, ζώντας στο 2021, είναι μάλλον απίθανο να μην το συνειδητοποιούν – εκτός αν έχουν παλέψει πολύ για να αγνοήσουν τα αμέτρητα επιχειρήματα που σίγουρα έχουν βρεθεί επανειλημμένα στον δρόμο τους.

Το πιο κραυγαλέο πρόσφατο παράδειγμα αμερικανικού ρατσισμού προς τους Ασιάτες έρχεται απευθείας από την κορυφή, και συγκεκριμένα από τον τότε πρόεδρο των ΗΠΑ, Ντόναλντ Τραμπ. Ως γνωστόν, ο Τραμπ επέλεξε να μην χρησιμοποιήσει τη λέξη «κοροναϊός» και αντ’ αυτού να μιλήσει περί «κινέζικης γρίπης». Στις συγκεντρώσεις του, έκλεινε το μάτι στο ρατσιστικό κοινό του, αναφερόμενος στον ιό ως «κουνγκ φλου», ένα λογοπαίγνιο με την αγγλική λέξη flu, που σημαίνει γρίπη και τη γνωστή κινεζική πολεμική τέχνη. Έτσι, μετέτρεψε τους Ασιάτες σε έναν εξαιρετικά χρήσιμο αποδιοπομπαίο τράγο, για να αποσπάσει την προσοχή των Αμερικανών από τα λάθη της κυβέρνησής του.

Η μετατροπή του κοροναϊού σε αστείο εις βάρος των Ασιατών υπήρξε ιδιαιτέρως αποτελεσματική, εκτός των άλλων και επειδή του επέτρεπε να πει ότι… απλώς αστειευόταν. Άλλωστε, αρκετοί ήταν εκείνοι που παραδέχτηκαν ότι το «κουνγκ φλου» ήταν επιτυχημένο λογοπαίγνιο. Τόσο, ώστε να τους κάνει να ξεχάσουν ότι ήταν βαθύτατα ρατσιστικό.

Επομένως, αναφέρει το Variety, δεν θα έπρεπε να μας σοκάρει η είδηση των δολοφονημένων Ασιατισσών και οι απρεπείς αντιδράσεις γύρω από την τραγική κατάληξη των ζωών τους. Είναι αποτρόπαιο. Όμως είναι και μια αναντίρρητα συνηθισμένη συμπεριφορά στο πλαίσιο ενός «χαλαρού» ρατσισμού, που όμως συνδέεται άρρηκτα με καθημερινά περιστατικά βία. Το γεγονός ότι ένα αστείο θεωρείται μέρος της λαϊκής κουλτούρας, δεν σημαίνει ότι δεν είναι και επικίνδυνο – ούτε ότι θα πρέπει να συνεχίσει να αποτελεί κομμάτι της.

Όπως και με κάθε άλλο αστείο που σχετίζεται με τη ρητορική μίσους, η κριτική εις βάρος των ρατσιστικών αστείων από τις ζωές μας δεν αποτελεί καταπάτηση της ελευθερίας του λόγου – δεν είναι τίποτα περισσότερο από την ανάδειξη του μίσους που βρίσκεται στο επίκεντρό τους.